فناوری نانو و جنگ آرامش‌بخش با جلبک‌ها

فناوری‌نانوحباب که با تولید حباب‌هایی میکروسکوپی از اکسیژن، موجب بهبود کیفیت آب می‌شود، در یک پروژه آزمایشی برای نخستین‌بار در استان منیتوبا کانادا به‌کار گرفته شد.

به گزارش قطره، پس از سال‌ها تلاش ناموفق برای مهار رشد جلبک‌های مهاجم در دریاچه کیلارنی واقع در جنوب‌غربی استان منیتوبای کانادا، اکنون راهکاری نوین و مبتنی بر فناوری نانو وارد میدان شده است. فناوری نانوحباب (Nanobubble)، که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از متخصصان محیط‌زیست را به خود جلب کرده، در قالب یک پروژه آزمایشی در بخشی از این دریاچه نصب شده تا از شکوفایی سمی جلبک‌ها (Cyanobacteria) جلوگیری کند.

این پروژه، که نخستین نمونه از کاربرد فناوری نانوحباب در ایالت منیتوبا است، با مشارکت انجمن مردمی دریاچه کیلارنی و شرکت «اس‌دبلیواِی‌تی واتر تکنولوژی» (SWAT Water Technology) از شهر کلگری اجرا شده و قرار است طی شش ماه، کارآمدی این فناوری در بهبود کیفیت آب مورد ارزیابی قرار گیرد.

خانم بتی ساواتزکی، رییس کمیته اقدام برای نجات دریاچهٔ کیلارنی، می‌گوید: ما سال‌ها از دستگاه‌های هواده، مواد شیمیایی و سایر روش‌ها استفاده کردیم، اما هیچ‌کدام نتوانست به‌طور پایدار مانع از رشد جلبک‌های سمی شود. حالا نانوحباب‌ها وارد عمل شده‌اند.

فناوری نانوحباب بر پایه تزریق اکسیژن در مقیاسی فوق‌ریز به درون آب عمل می‌کند. برخلاف دستگاه‌های هواده سنتی، این فناوری قادر است حباب‌هایی بسیار کوچک تولید کند که در لایه‌های مختلف آب معلق باقی می‌مانند و با کاهش فسفر محلول در آب، شرایط لازم برای رشد جلبک‌های سمی را مختل می‌کنند.

به گفته ساواتزکی، این حباب‌های میکروسکوپی در عمق، سطح و میان‌آب پخش می‌شوند و قادرند منبع تغذیه جلبک‌ها را از بین ببرند. اگر منبع غذا از بین برود، جلبک هم ناپدید می‌شود.

در گذشته، استفاده از سامانه‌های هوادهی از سال 2017 تا حدودی مفید واقع شد و از بسته‌شدن ساحل یا مرگ‌ومیر ماهی‌ها جلوگیری کرد، اما هنوز هم شکوفایی‌های جلبکی سالانه بازمی‌گردند و گردشگری منطقه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.

آقای شین وارنز، یکی از داوطلبان این طرح، می‌گوید: دستگاه نصب‌شده تقریباً به اندازه یک گاوصندوق خانگی است و دارای دو شلنگ است؛ یکی برای مکش آب و دیگری برای بازگرداندن آب همراه با حباب‌های اکسیژن به دریاچه.

هزینه کل پروژه حدود 11 هزار دلار برآورد شده است. شرکت اس‌دبلیواِی‌تی دستگاه را به‌صورت رایگان در اختیار پروژه قرار داده و عمده هزینه‌ها مربوط به آزمایش کیفیت آب و برق مصرفی است که انجمن کشاورزی محلی پرداخت آن را بر عهده گرفته است.

این دریاچه که در گذشته با آب زلال و ساحلی پرجنب‌وجوش شناخته می‌شد، طی سال‌های اخیر به دلیل رشد جلبک‌ها با کاهش شدید گردشگر روبه‌رو شده است. خانم شرل بورک، مسئول کمپینگ پارک کری، می‌گوید: زمانی آب این دریاچه آن‌قدر زلال بود که ساحل پر از مردم بود، اما اکنون مردم حتی سگ‌هایشان را هم وارد دریاچه نمی‌کنند.

جامعه محلی با امید فراوان اجرای این پروژه را دنبال می‌کند. به گفتهٔ ساواتزکی، در صورت اثربخش بودن این فناوری در محدوده شرقی دریاچه، احتمال دارد که دستگاه‌های بیشتری در سایر بخش‌ها نیز نصب شوند.