روانشناسی رشد چیست؟

از گذشته تا کنون انسان همیشه در جستجوی یافتن علت ایجاد و پیدایش تفاوت ها میان انسانها بوده است. درواقع میتوان پرسید چه چیزی باعث میشود در طول عمر دو انسان همنوع باهم اما رشد متفاوتی از یکدیگر داشته باشند نهایتا ما انسانهایی کاملا منحصر به فرد و متنوع به لحاظ شخصیتی، جسمی، روحی، عاطفی خواهیم داشت این به معنای رشد متفاوتیست که آنها داشته اند؛ علاوه بر نحوه رشد، میان عوامل محرک برای پدیدار شدن این رشد نیز تفاوت هایی وجود دارد: مثل تفاوت میان شرایط محیطی افراد که باعث شده ما شاهد شکل متفاوتی از رشد در آنها شویم

روانشناسی رشد(Developmental psychology) ، علمی است نوظهور در روانشناسی که از دهه ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ به صورت جدی در روانشناسی مطرح شد؛ و در آن به مطالعه و طرح روشها و مهارت هایی می پردازد که افراد(دانشجویان، روانشناسان یا فرد روانکاو در مواجهه با مراجعه کننده خود) از طریق آنها بتواند عواملی که زمینه ایجاد تغییرات در انسان را فراهم میکند بررسی میکنیم، این عوامل در دسته بندی های ذیل قرار دارد: عوامل زیستی، عوامل جامعه شناسی و محیطی، نحوه و چگونگی تعلیم و آموزش، عوامل پزشکی و.... 

 با تکرار تغییر که  بطور مداوم و در زندگی انسانها وجود دارد، ما شاهد شکل گیری منحصربفردی از هر فرد با دیگر همنوعانش خواهیم بود

لازمه جستجو و اندازه گیری دقیق تر این رشد مطالعه بیمار (مراجعه کننده) در طیف وسیعی از موضوعات صورت خواهد گرفت شامل چگونگی او به لحاظ : رشد جسمی ؛ رشد شخصیتی ؛ رشد در باب هیجانات و ادراکات، رشد ذهنی و عاطفی و.... 

 با وجود اینکه عوامل رشد و چرایی تغییرات آدمی در همه طول عمرزندگی اوست؛ در روانشناسی تحول اما، بر دوران کودکی و نوجوانی تأکید بیشتری داریم.

 روانشناسی رشد، در گذشته با عنوان روانشناسی ژنتیک شناخته میشد.

پیشنهاد می شود  کتاب روانشناسی رشد لورا برک جلد اول  را مطالعه کنید.

ژان ژاک روسو Jean-Jacques Rousseau   و جان بی. واتسون  John B. Watson بنیان گذاران روانشناسی رشد مدرن هستند که ژان ژاک روسو در قرن 18 تعریف و تئوری خود را پیرامون روانشناسی رشد اینگونه ارائه کرد:

باور داشت یادگیری و رشد انسان طی سه فصل متوالی   « نوزادی؛ کودکی و نوجوانی؛ جوانی و بلوغ »  شکل میگیرد.

روانشناسی رشد؛ علمی است که در آن؛ به بررسی عواملی میپردازد که در انسان زمینه ایجاد تحولات پی در پی و بعبارتی زمینه رشد او را فراهم میکند این رشد که از ابعاد مختلفی بطور همزمان و متوالی باهم بوجود آمده در ابعاد مختلفی موجب تغییر انسان شده اصطلاحا او بموجب این تغییرات توانسته از ابعاد (شناختی، اجتماعی، فکری، شخصیتی) رشد کند !

از دیرباز تا کنون افراد بسیاری در روانشناسی رشته به بیان نظریه هایی پرداخته اند و به شکل گیری آن کمک کردند یکی از آنان  اریک اریکسون از جمله روانشناسانی بود که به شکل گیری روانشناسی تحول (رشد) کمک بسیاری کرده،  او موفق به ترسیم مدلی شد که در آن؛ افراد با گذار از 8 فصل؛ ملزم به ایجاد تغییراتی در خود میشوند که باعث کسب توانایی ها و مهارت های جدیدتری در اوشده؛ در واقع با تداوم و تکرار این روند در انتهای هر فصل؛ او مهارت ها و آمادگی لازم را برای ورود به فصل بعدی زندگی اش کسب کرده

 این آمادگی و مهارت ها در طول زندگی انسان همان فرایند رشد در او هستند که منجر به شکل گیری هویتی منحصر به فرد در او شده.

 نهایتا ما شاهد شکل منحصر به فردی از افراد در مقایسه با همنوعان خودش هستیم

این نظریه بیان می‌کند که هیچ یک از جانوران به شکل امروزی‌شان وجود نداشته‌اند و به تدریج و با تغییر در نسل‌ها به این شکل درآمدند. همه جانوران از نظر او دارای اجداد مشترکی بوده‌اند. او معتقد بود که بر اثر تغییرات در جانوران تک سلولی و تکامل آن‌ها نوع انسان به وجود آمده‌ است و زمینه و شروع خلقت را تصادف و احتمال می‌داند. این نظریه از 150 سال پیش تا به حال تنها نظریه علمی است که چگونگی شروع زندگی و به وجود آمدن انسان را بیان می‌کند. اما تحقیقاتی که انجام شده نشان می‌دهد که انسان‌هایی که در هزاران سال پیش وجود داشته‌اند به همین شکل امروز بوده‌اند و از تغییرات هیچ جانور تک سلولی به وجود نیامده‌اند که نظریه داروین را رد کردند.

کتاب پیشنهادی دیگر: کتاب مبانی فیزیک هالیدی جلد اول

چارلز داروین و روانشناسی رشد

داروین معتقد است که در ابتدا؛ هیچ جانداری با این شمایلی که ما میبینیم وجود نداشته‌ و با گذر زمان و بصورت تدریجی به این شکل درآمده. همه جانوران از اجداد مشترکی خلق شده اند که با تغییراتی که در آنها ایجاد شده تکامل پیدا کرده و باین صورت درآمده اند.  شروع خلقت بصورت تصادفی اتفاق افتاده. این نظریه از 150 سال پیش تا کنون حال تنها نظریه علمی ای است که به بیان نحوه و چگونگی شروع زندگی و آفرینش آدمی پرداخته است. ( بدانیم تحقیقاتی  که انجام شده حاکی از آنست که انسان‌هایی اولیه هم بهمین صورت و با همین شمایل کنونی وجود داشته اند؛ در نتیجه این پژوهش بصراحت نظریه داروین را رد میکند)

برای خرید انواع کتاب در زمینه های مختلف، روانشناسی، آموزشی، درسی و... مثل کتاب روانشناسی پرورشی سیف و هر کتاب دیگر می توانید به سایت viraketab.com مراجعه کنید.