بررسی مسئله نفت در تاریخ ایران در آخرین برنامه «زاویه»

آخرین قسمت از فصل شانزدهم برنامه زاویه که امشب چهارشنبه 25 اسفند روی آنتن می رود، به بررسی مسئله نفت در تاریخ ایران که نقطه عطف پر اهمیت تاریخ معاصر است، - ، سال 1287 در تاریخ معاصر ما، نقطه عطفی پراهمیت محسوب می شود که حتی شاید بتوان گفت شرایط امروز ما در همان سال رقم خورد.

شرکت حفاری دارسی در سال 1286، عملیات اکتشاف نفت در اطراف شهر مسجدسلیمان را آغاز کرد و تا کمتر از یک سال بعد، یعنی در تاریخ 4 خرداد 1287 نخستین چاه نفت ایران را به بهره برداری رساند.

اما شرکت نفت ایران و انگلیس، سال ها پیش از فوران اولین چاه نفت در کشورمان، با مظفرالدین شاه قاجار قراردادی بسته بود که در صورت استخراج نفت در مرز جغرافیایی ایران، 84 درصد آن را برای خود بردارد و تنها 16 درصد از آن را در اختیار حکومت ایران بگذارد.

وقتی که محمدرضا پهلوی کرسی پادشاهی را به دست آورد، دیگر نهضت ملی شدن صنعت نفت به اندازه کافی فراگیر شده بود و رهبران این جنبش مانند دکتر مصدق و آیت الله کاشانی، وکیل مردم در مجلس شورای ملی بودند.

در نهایت پهلوی دوم با یک عقب نشینی دیگر، نخست وزیری مصدق را قبول کرد و به دنبال اعتراض های مردمی، ملی شدن نفت را در واپسین روز سال 1329 پذیرفت.

دوران کوتاه صدارت دکتر مصدق، باعث شد تا وقتی که محمدرضا زنده است، دکتر محمد مصدق به کابوس شب های شاه پهلوی بد