عضویت دائم ایران درسازمان شانگهای، گام عملی همکاری با شرق

سازمان همکاری شانگهای، ابتدا در سال 1996 با حضور کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان تحت عنوان گروه شانگهای پنج، در جهت حل و فصل اختلافات مرزی شکل گرفت.

کارکرد مثبت شانگهای پنج موجب شد این گروه در سال 2001 با عضویت ازبکستان به سازمان همکاری شانگهای بدل شود، مبارزه با سه چالش: تروریسم، افراط گرایی و جدایی طلبی از مهمترین اهداف اولیه این سازمان بود و به تدریج طیفی از مسائل امنیتی، اقتصادی و سیاسی را نیز در برگرفت.

هند، ایـران و پاکسـتان در سـال 2005 در نشست سران آستانه قزاقستان بــه عنــوان اعضـای ناظـر این سازمان در آمدند اما عضویت دائم کشورها در سازمان روند متفاوت و طولانی سپری کرده است، به طوری که این سازمان به جز اعضای اولیه تا کنون فقط با عضویت دو کشور هند و پاکستان در سال 2017 پس از گذشت 12 سال از عضویت ناظر آنها موافقت کرده است و عضویت دائم کشورهای ایران، افغانستان، مغولستان و بلاروس همچنان صورت نگرفته است.

طبق مفاده ماده 13 منشور سازمان در خصوص پذیرش عضو دائم جدید، کشور متقاضی باید رسماً از دبیرخانه و رییس دوره ای تقاضا نماید وعضویت با اتفاق آراء شورا ی سران کشورها صورت می گیرد.

موضوع عضویت دائم ایران تاکنون دو بار در نشست سران این سازمان مطرح شده که نخستین تقاضای عضویت دائم ایران در این سازمان در سال 2008