چگونه مقاومت تبریزی ها، مشروطه را نجات داد؟ / ماجرای قبرستان «آش توکَن» تبریز!

در نخستین روزهای تیرماه سال 1287 شمسی ایرانی ها خبرهای حیرت آوری شنیدند و دانستند که تبریز ننشسته است و نترسیده است و برخاسته است و جلوی استبداد به قیمت جان، - همین دیروزگروه تاریخ خبرگزاری فارس- امین رحیمی: چرا خبر مقاومت تبریز حیرت آور بود؟ 2 تیر ماه آن سال روز تلخی بود برای ایران؛ مجلس را محمد علی قاجار ستارخان و باقرخان.

ستارخان و باقرخان در میان مشروطه خواهان تبریزی یونجه هم کم بود! تبریزی ها چه کردند که در تاریخ ماند و شد یکی از مهم ترین رخدادهای نهضت مشروطه؟ نیروهای دولتی با ارتشی 30 هزار نفری رفتند برای سرکوب قیام تبریز و جنگ و درگیری شد و شکست خوردند و عقب نشستند و شهر را محاصره کردند ولی تبریزی ها تسلیم نشدند که نشدند و مقاومت کردند.

چقدر؟ 11 ماه.

چگونه؟ دولتی ها با محاصره شهر راه ورود آذوقه را به تبریز بستند و بعد از چند ماه در اواخر سال، گرسنگی آمد و زمستان که به پایان نزدیک شد و بوی بهار آمد مردم علف می خوردند.

حسن تقی زاده روزهای گرسنگی در تبریز را چنین روایت می کند: نانوایی ها بسته شد و غله و حبوبات و غیره نایاب شده به حدی که کم کم دیگر مردم بی غذا می ماندند و به تدریج می مردند و از گرسنگی در کوچه و خیابان ها می افتادند و روایت مفصل تر: با بسته شدن راه تبریز و جلفا که آخرین راهِ باز بود محاصره شهر از طرف قوای شاه کامل