کُلوخ اندازان؛ سنت رمضان همدان

روزهای نه چندان دور همدانی ها از پیر و جوان جشنی پرطمطراق برای رسیدن ماه رمضان برپا می کردند و اگر بخت با آنها یار و هوا نیکو بود، به اطراف شهر، آبادی و کشتزارها می رفتند تا روز به انتها برسد و خود را برای کُلوخ اندازان آماده می کردند.

امروز اما سیر و گشت یک روز پیش از ماه مبارک رمضان در سایه کرونا رنگ باخته و گویی نفس کشیدن در هوای بهشتی، باغ ها و دشت های وسیع پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین برای مردمانش ممنوع شده و 2 سال است که خبری از کلوخ اندازان نیست و گویی آداب و رسوم کهن به جا مانده از گذشتگان، امروز در ترس و دلهره از این ویروس ناخوانده خلاصه شده است.

یاد صحبت های شیرین و دلنشین پدربزرگم می افتم، روزهایی که در زِلّ آفتاب خسته از شخم زدن زمین و برداشت گندم زیر درخت عناب تکیه بر تنه استوار درخت می زد، بدون آنکه شکایتی از تشنگی و گرسنگی در ماه رمضان داشته باشد و با اشتیاق دعوتم می کرد به شنیدن سنت های دور که امروز تنها اسمی از آنها به جا مانده است، جشن پیش از ایام پرهیز در اواخر ماه شعبان که هزاران قصه و داستان در این سنت دیرینه نهفته است.

این روز اگر در فصل مساعد سال می افتاد، اغلب مردم وسایل مورد نیاز و خورد و خوراکشان را برمی داشتند و به اطراف شهر و آبادی در کشتزارها و باغ ها می رفتند و بساط پهن کرده و چای عَلَم می کردند و ب�