زخم کهنه تاریخ بر دوش کولبران

کیومرث حاجی محمدی، باستان شناس و کارشناس تاریخ توضیح می دهد که این منطقه تا قبل از سال 1325 که مرز رسمی بین دو کشور ایران و ترکیه تعیین شود، جامعه ای کوچ نشین بود و نظام اجتماعی عشایر و ایلخانی داشت؛ بعد از این تاریخ با اجبار آنها را یک جانشین و روستایی کردند تا مرزها با حدود تعیین شده به رسمیت شناخته شود.

این کارشناس تاریخ معتقد است، در رژیم گذشته بدون اینکه زیر ساختهای لازم برای زندگی یکجا نشینی و روستایی کردن جمعیت منطقه بوجود بیاید، نظام اجتماعی آنها که کوچ نشینی و زندگی عشایری بود از بین برده شد و تا الان هم زمینه و شرایط روستانشینی برای جمعیت این منطقه، بوجود نیامده است.

حالا پدیده کولبری وارد مبحثی می شود که در تاریخ به دوران نوظهور رضاشاهی و ارتباط حکومت مرکزی در این دوران با اقوام و عشایر است، شناخته می شود.

دوره رضاشاهی با هدف مطیع کرن و سروسامان دادن به مناطق عشایری و ایلاتی دوره خاصی را رقم زد که ادامه این دوران در عصر پهلوی دوم با ایجاد مرز رسمی بین ایران و ترکیه و تغییرات و در تقسیمات داخلی در مناطق غرب کشور همراه بود.

حاجی محمدی در این خصوص توضیح میدهد که تقسیمات ارضی در دوران پهلوی دوم، بسیاری از زمین ها را از دست خوانین گرفته بود و به مردم واگذار کرده بود اما برنامه ای برای عشایر کوچ نشینی که حالا روستایی ش