مفهوم معیت حضرت امیر(س) با انبیای الهی چیست و این مقوله با رویکرد عرفانی امام خمینی چگونه تحلیل می شود؟

حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: کسی که دوست دارد حلم آدم (ابوالبشر)، درک و فهم نوح، مناجات موسی، کمال و زیبایی ادریس، سخاوت ابراهیم، - به زیبایی تفسیر شده است.

حضرت امام ضمن بحث مبسوطی در این زمینه بدین مضمون می فرماید: اینکه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم خطاب به امیرمومنان فرمود: فضیلت و برتری بعد از من از آن تو و امامان بعد از تو است و اشاره به این است که مرتبه وجود امیرمومنان و وجود سایر ائمه علیهم السلام نسبت به پیامبر، مانند رتبه روح انسان نسبت به سایر مراتب قوای نفس ناطقه آن است؛ هرگونه فضایل و کمال در وجود انسان در درجه نخست برای مرتبه روح حاصل می شود، بعد از روح به سایر قوا و مراتب بعدی نفس ناطقه می رسد؛ بلکه در واقع همه قوای نفس، ظهور حقیقت روح انسان هستند.

اما مرتبه سایر انبیا و اولیا به منزله سایر قوای نفس ناطقه و در درجه بعدی اند؛ لذا نقل شده که امیرمومنان علیه السلام فرمود: کنت مع الانبیا سرّا و مع رسول الله جهرا (1) و معیت علی علیه السلام با انبیای پیشین معیت قومیه معیت او با رسول خدا معیت تقومیه است.

(2) به دلیل اینکه این مساله در شمار مسائل بنیادین معرفت عظمت وجودی امیر مومنان محسوب می شود، لازم است با تفصیل و تحلیل بیشتری بررسی شود.