اقتصاد نفت محور بدون پول توسعه؛ چرخه معیوب تأمین مالی

اقتصاد ایران هنوز «نفت محور» مانده است؛ نه فقط به این معنا که بخشی از بودجه دولت با نفت و گاز بسته می شود، بلکه از این جهت که نفت و فرآورده ها ستون اصلی ارزآوری اند و نرخ ارز، - به گزارش تابناک؛ اقتصاد ایران هنوز نفت محور مانده است؛ نه فقط به این معنا که بخشی از بودجه دولت با نفت و گاز بسته می شود، بلکه از این جهت که نفت و فرآورده ها ستون اصلی ارزآوری اند و نرخ ارز، انتظارات تورمی و حتی توان واردات کالا های واسطه ای و سرمایه ای را شکل می دهند.

بصورت غیرمستقیم نیز نفت و گاز به شکل خوراک پتروشیمی، سوخت نیروگاه ها و پیشران بخش بزرگی از زنجیره انرژی و صنعت عمل می کنند و هر اختلال در تولید و توسعه، دیر یا زود خود را در کسری بودجه، بی ثباتی ارزی و فشار تورمی نشان می دهد.

به همین دلیل توسعه میدان ها صرفاً یک پروژه صنعتی نیست و بخشی از منطق ثبات اقتصاد کلان محسوب می شود.

اما تناقض دقیقاً از همین جا شروع می شود.

در اقتصادی که این همه به نفت وابسته است، مسیر پولِ نفت الزاماً به توسعه نفت برنمی گردد.

شرکت ملی نفت سهم صندوق توسعه ملی را طبق قانون می پردازد، اما وقتی نوبت سرمایه گذاری در میدان ها می رسد، پولِ توسعه یا در اولویت های دیگر قفل می شود یا به قدری محدود و زمان بر تخصیص می گیرد که سرعت و مقیاس سرمایه گذاری را جواب نمی دهد.