تورم مزمن در اقتصاد ایران؛ ریشه ها، پیامدها و راه برون رفت

نخستین و شاید مهم ترین عامل، کسری بودجه مزمن دولت است.

سال هاست که بخش قابل توجهی از مخارج عمومی بدون پشتوانه درآمدی پایدار انجام می شود و دولت برای جبران این شکاف، به استقراض از بانک مرکزی یا نظام بانکی متوسل می شود.

این اقدام به افزایش پایه پولی و در نهایت رشد نقدینگی منجر می شود؛ پدیده ای که خود موتور اصلی تورم است.

عامل دوم، رشد بالای نقدینگی از مسیر شبکه بانکی است.

نظام بانکی کشور به دلیل ضعف نظارت و فشارهای بیرونی، به خلق پول بیش از ظرفیت واقعی اقتصاد پرداخته و موجب افزایش تقاضای کل شده است.

در کنار این موارد، شوک های ارزی ناشی از تحریم ها، کاهش درآمدهای نفتی و بی ثباتی سیاست های ارزی نیز تورم وارداتی را تشدید کرده است.

از سوی دیگر، بی ثباتی انتظارات تورمی و فقدان استقلال کافی بانک مرکزی موجب شده تا سیاست های پولی نتوانند نقش بازدارنده خود را ایفا کنند.

در چنین شرایطی، هرگونه افزایش قیمت یا تغییر نرخ ارز، به سرعت در قالب انتظارات تورمی به سایر بخش های اقتصاد سرایت می کند.