سایه های شط العرب: روایتی از درگیری های ایران و عراق در دوران پهلوی

در خاورمیانه ای که همچون آتشی زیر خاکستر می سوخت، دو همسایه قدرتمند – ایران پهلوی و عراق تازه تأسیس – سال ها با هم دست وپنجه نرم می کردند.

- سایه های شط العرب: روایتی از درگیری های ایران و عراق در دوران پهلوی در خاورمیانه ای که همچون آتشی زیر خاکستر می سوخت، دو همسایه قدرتمند – ایران پهلوی و عراق تازه تأسیس – سال ها با هم دست وپنجه نرم می کردند.

این روایت، نه از جنس آمارهای خشک، بلکه همچون داستانی پر از توطئه های دیپلماتیک، درگیری های مرزی و فریادهای مردمی است که بر سر شط العرب (اروندرود) و مرزهای پرپیچ وخم، شکل گرفت.

 دوران محمدرضا شاه پهلوی (از 1320 تا 1357 شمسی)، شاهد چندین نوبت درگیری بود که می توان آن ها را به سه مرحله اصلی تقسیم کرد: مرحله ای از اصطکاک های دیپلماتیک (1921-1958)، مرحله ای از خصومت های آشکار (1958-1968)، و مرحله ای از اوج گیری نظامی و حل موقت (1968-1979).

به گزارش دیروزبان، این درگیری ها بیش از آنکه جنگ تمام عیار باشند، همچون شمشیرهای نیمه کشیده بودند؛ حدود چهار نوبت عمده (از جمله لغو قرارداد 1937 در 1969 و جنگ شط العرب در 1974-75) که هزاران جان گرفت و مرزها را به لرزه درآورد.

اما در هر مرحله، واکنش ایران – از دربار مغرور شاه تا مجلس مطیع، روزنامه های سانسور شده و مردمی که گاهی فریاد ملی گرایی سر می دادند – همچون آینه ای بود که انعک�