ملت، دولت و آزمون وجدان ملی

وجدان ملی، چیزی جز بازتاب وجدان فردی شهروندان نیست؛ زمانی که انسان ایرانی، در هر موقعیتی که هست، به مسئولیت، صداقت و وفاداری پایبند بماند، - پایگاه خبری جماران: در روزهایی که تجاوز وحشیانه ی رژیم صهیونیستی و آمریکا به خاک ایران، ترور مردم بی گناه، دانشمندان و فرماندهان نظامی را به صحنه ی تلخ واقعیت بدل کرده، پرسش از رابطه ی دولت و ملت دیگر صرفاً یک بحث نظری نیست؛ بلکه آزمونی است برای سنجش انسجام، اعتماد و وجدان ملی.

در چنین بزنگاه هایی، شعر ملک الشعرا بهار همچون آینه ای هشداردهنده در برابر ما می ایستد: چون عدو در کمین بود، زنهار دست از شنعتِ رفیق بدار دو کبوتر که بال هم شکنند لقمه گربه را درست کنند این ابیات، تصویری روشن از پیامدهای تفرقه ی داخلی در برابر دشمنی بیرونی است که در کمین نشسته تا از هر شکاف، لقمه ای بسازد.

در مدل دولت ـ ملت، دولت با ابزارهایی چون رسانه، آموزش و قانون گذاری، ملت سازی می کند.

در مدل ملت ـ دولت، ملت پیش از دولت وجود دارد و دولت مشروعیت خود را از اراده ی ملت می گیرد.

در ایران، این دو مدل همواره در کشاکش بوده اند؛ گاه دولت ها با تمرکزگرایی و بی اعتمادی، صدای ملت را نادیده گرفته اند، و گاه ملت با مقاومت، وجدان تاریخی خود را حفظ کرده است.