از دیپلماسی اقتصادی تا دیپلماسی اقتصادمحور

دیپلماسی اقتصادی در ایران، مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، مسیری پرفراز و نشیب را طی کرده است.

از دهه های گذشته که دیپلماسی اقتصادی عمدتاً به مذاکرات تجاری و قراردادهای دوجانبه محدود می شد، تا امروز که جهان به سمت دیپلماسی اقتصادمحور حرکت می کند، تغییرات شگرفی در رویکردها و روندها مشاهده می شود.

اما ایران، به دلیل چالش های ساختاری داخلی و موانع خارجی نظیر تحریم ها، نتوانسته به طور کامل از این ظرفیت بهره برداری کند.

این یادداشت به بررسی گذار از دیپلماسی اقتصادی سنتی به دیپلماسی اقتصادمحور، نمونه های موفق جهانی،  راهکارهای عملی برای ایران با تأکید بر مصادیق عینی و آمارهای به روز می پردازد.

 تاریخچه مختصر دیپلماسی اقتصادی دیپلماسی اقتصادی به معنای استفاده از ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک برای پیشبرد اهداف اقتصادی، ریشه در قرن های گذشته دارد.

از امپراتوری های تجاری هلند و بریتانیا در قرن هفدهم تا قراردادهای تجاری مدرن، اقتصاد همواره بخشی از دیپلماسی بوده است.

در ایران، دیپلماسی اقتصادی پس از انقلاب اسلامی عمدتاً بر محور صادرات نفت و روابط تجاری با کشورهای همسایه متمرکز بود.

اما تحریم های بین المللی، به ویژه از دهه90 به این سو این روند را مختل کرد و نیاز به بازنگری در رویکردها را بیش از پیش آشکار ساخت.