نگاره های عاشورایی، میراثی جامانده از دوره قاجار

45 ساختمان مذهبی در شرق گیلان، در گذشته علاوه بر معماری بومی، دارای نقاشی های مذهبی ملهم از حوادث کربلا بود .

بسیاری از این بناهای به جا مانده از دوره قاجار، - بعد از زلزله سال 69 تخریب و نوسازی می شود.

تعداد کمی از این بناها باقی مانده و نقاشی های مذهبی آن بعضا با امضای آقاجان نقاش باقی است.

روبروی تابلوهای نقاشی ایستاده ام؛ خورشید کربلا سوار بر اسب سفید در میدان می تازد و در میان عهدشکنان طفل شیرخوار را بر دوش کشیده و دستی به شمشیر دارد، طلب آب می کند از بیعت شکنان کوفی برای نوزادی معصوم، آن سوی دیگر خیمه ها و سراپرده های اهل بیت برپاست و خورشیدِ دیگری بر بستر بیماری افتاده است.

سوی دیگر، لشکریان یزید با لباس های سرخ فام، نهایت خشم و خون و انتقام را به تصویر می کشند و در میان چکاچک شمشیر نبردِ تن به تن، صدای ناله و فریاد به گوش می رسد و زنی که پرچم افتاده را دوباره بر دوش می کشد.

در صحنه دیگر، در بارگاه یزید، زینب به ظاهر درهم شکسته، قدرت خود را به تصویر می کشد و در دیوارنگاره دیگری، تصویر خونخواهی مختار ثقفی نقاشی شده است و تصاویری از جهنم که پیمان شکنان را به قعر جهنم می برند.

این ها توصیف برخی از نگارگری های استادان نقاشی گیلان یعنی آقاجان نقاشی لاهیجانی و سید محمدنقاش فر است.