مردم ایران چطور صاحب حق رای شدند؟

آوازه دموکراسی برای اولین بار در حکومتی که سیاه ترین دوره ها را در تاریخ پرفرازونشیب این سرزمین به یادگار گذاشته، نواخته شد.

- نخستین انتخابات تاریخ ایران در سال 1285 شمسی برگزار شد؛ انتخاباتی که تنها برای خواص بود و مردم عادی حق رأی دادن نداشتند.

البته پیش از آن، اولین تجربه اعمال نظر عامه ایرانیان در مسائل سیاسی در نهضت تحریم تنباکو در سال 1270 اتفاق افتاد.

در واقع فتوای میرزای شیرازی مبنی بر تحریم استعمال تنباکو و اینکه مردم ایران به صورت سراسری و یکپارچه به این فتوا عمل کردند، شد نخستین سنگ بنا و اولین تجربه دموکراسی در ایران، زیرا معلوم شد قدرت نزد مردم است و اگر نظری بدهند، دیگر هیچ مقامی نمی تواند آن را تغییر دهد.

این گونه شد که ایرانی ها به فکر مشروطه خواهی و تأسیس مجلسی از نمایندگان انتخابی که قدرت مطلق را از شاه قاجار بگیرد، افتادند تا نظر اقشار مختلف مردم هم در سیاست و امور مهم مملکت دخالت یابد.

در نهایت مظفرالدین شاه قاجار در برابر این خواست ملی سر تعظیم فرود آورد و فرمان مشروطه را امضاء کرد و یک مجلس مؤسسان با اعضای انتصابی توسط صدراعظم وقت تشکیل شد تا نظامنامه انتخابات را بنویسد و عاقبت در 25 شهریور سال 1285 شمسی مصادف با عید مبعث، نخستین انتخابات ایران برای تعیین اعضای مجلس شورای ملی برگزار شد.