چرا سیاه بازی غیراخلاقی است؟

عصرایران ؛  مهدی شمس ( پژوهشگر فلسفه هنر و دکتری فلسفه از دانشگاه وایکاتوری نیوزیلند) - ارباب خودم سلام و علیکم، ارباب خودم اخماتو واکن، ارباب خودم بزبز قندی، ارباب خودم چرا نمیخندی؟ این شعر یا ترانه یا کلمات موزون به گوش بیشتر ما آشنا میاید و حال و هوای عید نوروز را برایمان تداعی می کند.

تا همین چند سال پیش هیچوقت به ذهنم نرسیده بود که این کلمات ممکن است برای کسی توهین آمیز باشد.

هرچه باشد، در سنت روحوضی ما اشعاری زیادی از این قبیل موجود است که در شادی ها و جشن ها خوانده می شد و می شود.

برای مثال، چایی از بهر شما دم بکنم یا نکنم؟ می خوای بکن و می خوای نکن، فوت قایم تو سماور بکنم یا نکنم؟ میخوای بکن و میخوای نکن و یا آی ترشی و وای ترشی، چقده شیرین و ترشی! ترشی خوبه یا لیته؟ البته لیته لیته! این کلمات معنی خاصی ندارند و قرار هم نیست که داشته باشند.

هدف آنها انتقال حس سرخوشی با قافیه هایی آسان و کوچه بازاری است که مخاطب را سرگرم می کند.

پس چه شده که اخیراً بعضی درباره توهین آمیز بودن سیاه بازی صحبت می کنند؟ اولین بار که به طور جدّی به سیاه بازی فکر کردم وقتی بود که یکی از هنرمندانِ سیاه پوست کشورمان از بهرام بیضاییِ سفیدپوست انتقاد کرد که چرا در یکی از آثارش سیاه بازی راه انداخته است.