یلدا؛ شب زایش خورشید/ شبی برای تقسیم شادی با نیازمندان

یلدا چیست؟ ریشه این باور کهن در میان ایرانیان به کجا می رسد؟ ما به چه اندازه با این مفهوم آشناییم؟ - مجتبی دورودی، مدیر موزه تخت جمشید و استاد مدعو دانشگاه هنر شیراز، پژوهشگر تاریخ و زبان های باستانی ایران، درباره این شب خاطره انگیز ایرانیان صحبت هایی با خبرنگار ایسنا در میان گذاشت که خواندن آن در آستانه شب یلدا 1402 قطعا خالی از لطف نخواهد بود.

*یلدا و پیشینه آن درباره یلدا نخست باید اشاره داشت که این واژه، هم ریشه با واژه تولد و به معنی زایش است.

یلدا یک واژه سُریانی (soryani) است و سُریانی به زبانی گفته می شود که در محدوده سوریه امروزی به آن سخن گفته می شده است.

با این حال، سُریانیان نیز باور به این شب را از ایرانیان دریافت کرده بوده اند.

شبی که ایرانیان آن را شب چلّه یا شب زایش می خوانده اند.

بنا بر باور ایرانیانِ باستان، این بلندترین شب سال، شبِ زایش مهر یا خورشید بوده است؛ چرا که از فردای آن شب، روزها رفته رفته بلندتر شده و شب ها به تدریج رو به کاستی می نهند.

سابقه برگزاری آیین یلدا در میانِ ایرانیان، در پیوند تنگاتنگ با آیین مهرپرستی است؛ آیینی که سابقه آن به هزاران سال پیش از آیین زرتشت بازمی گردد.

بنا بر باور ایرانیان باستان، تاریکی و سیاهی و شب و سرما، از آفریدگان اهریمن به شمار می رفته اند و روشنی و روز و تابش خورشید