از بورَک قونیه تا وحدت وجود

 کلیدی ترین جمله مولانا در این فراز از فیه ما فیه این جمله است: «در حقیقت کِشنده یکی است اما متعدد می نماید.

» این جمله البته لزوما جنبه توحیدی ندارد ولی شباهت زیادی به این بیت مشهور هاتف اصفهانی دارد: -  کلیدی ترین جمله مولانا در این فراز از فیه ما فیه این جمله است: در حقیقت کِشنده یکی است اما متعدد می نماید.

این جمله البته لزوما جنبه توحیدی ندارد ولی شباهت زیادی به این بیت مشهور هاتف اصفهانی دارد: که یکی هست و هیچ نیست جز او/ وحدهُ لا الهَ الّا هو.

   عصر ایران؛ شیرو ستمدیده - کار مولاناخوانی ما در نوبت قبل به این فراز از مقاله نخست کتاب فیه ما فیه رسید:    هر حقیقت که تو را جذب می کند چیز دیگر غیر آن نباشد، همان حقیقت باشد که تو را جذب کرد یوم تُبلی السّرائر.

چه جای این است که می گوییم.

در حقیقت کِشنده یکی است اما متعدد می نماید.

نمی بینی که آدمی را صد چیز آرزوست گوناگون؟ می گوید تُتماج خواهم.

بورک خواهم، حلوا خواهم، قلیه خواهم، میوه خواهم، خرما خواهم.

این عددها می نماید و به گفت می آورد، اما اصلش یکی است.

اصلش گرسنگی است و آن یکی است.

نمی بینی چون از یک چیز سیر شد می گوید هیچ از این ها نمی باید؟ پس معلوم شد که ده و صد نبود بلکه یک چیز بود.