مردم ایران چگونه مردم شدند؟

داستان مردم انقلابی، روایت یک پیوستگی تاریخی است، نه یک گسست؛ نظم جدیدی که حاصل این معنا از مردم بود، همزمان به امر دین و دنیا آنان معنا داد و به ما اعلام کرد از همه تجارب تاریخ معاصر درس گرفته ایم و به معنای واقعی کلمه عبرت گرفته و عبور کرده ایم.

- خبرگزاری فارس؛ یادداشت - جعفرعلیان نژادی: در میان گفتارها و اندیشه های مختلف شرقی و غربی، مسأله مردم شدن مردم، یکی از موضوعات به ظاهر ساده و در واقع بسیار پیچیده است.

اینکه یک مردم چگونه ساخته می شوند، هنوز برای بسیاری از متفکرین مجهول است.

در طول تاریخ معاصر دویست ساله ایران حداقل شاهد سه تعبیر و دو دگردیسی مفهومی از آن چیزی اکنون به مفهوم مردم یاد می شود، وجود داشته است.

در تعبیر اول از واژه ملت یاد می شده است.

ملت به معنای آیین یا دین تا همین دویست ساله اخیر اصطلاحی معروف بود.

تقریبا این اصطلاح را می توان به نوعی در کنار مفهوم رعایا و نه در مقابل آن به کار برد.

ملت به معنای جمع دینداران در واقع رعایای حاکم یا شاه ایران نیز بودند.

به یک معنا در آن زمان مصداق مردم هم ملت هم جمع رعایا بودند.

نوعا گاهی ملت مردم علمای دین و رعایا مردم شاه هم نامیده می شدند.

در آستانه مشروطه بود که ملت هم معنا با واژه ناسیون که تعبیری لاتین بود شد.