برنامه هفتم توسعه یا برنامه اول پیشرفت؟روی کارآمدن دولت سیزدهم با رویکرد تحولی، فرصت تاریخی مناسبی است تا در سال های آغازین گام دوم انقلاب، شاهد گذار از مدل های توسعه به الگوی پیشرفت در سطح برنامه ای نیز باشیم. - خبرگزاری فارس؛ یادداشت- علیرضا اسماعیلی مازگر: از عوامل اصلی و زیربنایی نتایج نامطلوب پیشرفت در گام اول انقلاب، حاکمیت تفکر توسعه محور بر برنامه های بلندمدت و میان مدت توسعه ای کشور بوده است. خوشبختانه از یک دهه ی اخیر در سطح گفتمانی شاهد تحوّل از مدلهای توسعه به الگوی پیشرفت با هدایت و راهبری حکمیانه مقام معظم رهبری بوده ایم. روی کارآمدن دولت سیزدهم با رویکرد تحولی، فرصت تاریخی مناسبی است تا در سال های آغازین گام دوم انقلاب، شاهد گذار از مدل های توسعه به الگوی پیشرفت در سطح برنامه ای نیز باشیم. از الزامات پیشینی ترسیم مسیر و نقشه راه رشد و توسعه هر کشوری، تعریف الگوی توسعه یا پیشرفت متناسب با مختصات هویتی آن جامعه است. جوامع متعلق به زیست بوم پیدایش انقلابهای کبیر، لاجرم می بایست مدل توسعهی خود را با مختصات هویتی گفتمان تولید شده توسط آن انقلاب طراحی نمایند که در غیر اینصورت، در اجراء با مشکلات اجتناب ناپذیری مواجه میشوند. ایران اسلامی، زیست بوم اصلی پیدایش انقلاب اسلامی است؛ انقلابی که در زمره یکی از سه انقلاب کبیر و مادر تاریخ معاصر جهان قرار دارد. از اینرو، مدل و الگوی توسعه ی آن می بایست دارای تناسب و سازگاری کامل هویتی با گفتمان معرفتی آن باشد. در چهل سال گذشته از انقلاب اسلامی، مدل های توسعه ای تدوین شده در ایران با مبانی شناختی غیرخودی طراحی و به مرحله اجراء گذاشته شده اند که طبیعی است با نتایج قابل قبولی همراه نشده باشند. سند چشم انداز بیست ساله و برنامه های توسعه ی پنج ساله اول تا ششم ، برنامه های بلند مدت و میان مدت کشور در مدت مزبور هستند که به دلیل ناسازگاری مبانی معرفتی آنها با هویت گفتمانی انقلاب اسلامی، با ناکامی مواجه شده اند. از حدود یک دهه ی اخیر، با درایت، هوشمندی و هدایت حکیمانه ی رهبر معظم انقلاب، شاهد تحول گفتمانی از مدل های توسعه به الگوی پیشرفت هستیم که تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ، مصداق بالادستی این تغییر و تحول گفتمانی بشمار می آید. همچنین دیگر اقدامات بالادستی از قبیل صدور بیانیه ی گام دوم انقلاب و ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ، شتاب و سرعت تحول گفتمانی مزبور را موجب گردیده است. به تبع تحول گفتمانی در بالادست، تغییر رویکرد در پایین دست بویژه در برنامه های میان مدت توسعه ای، امری واجب و ضروری است که امید و انتظار می رود با روی کارآمدن دولت تحول گرا، شاهد وقوع آن باشیم. چرا توسعه گرایی مانع اصلی پیشرفت در چهل سال اول انقلاب بوده است؟ توسعه (development)، مفهومی پربسامد و از مباحث پردامنه در ادبیات علوم اقتصادی، جامعه شناسی، علوم سیاسی و بطورعام علوم انسانی است. هرچند تعاریف مختلف و متعددی درخصوص مفهوم توسعه از سوی اندیشمندان حوزهه ای مختلف علوم انسانی ارائه شده است، لیکن وجه اشتراک اغلب آنها، تعلّق و وابستگی معنایی و هویتی به گفتمان لیبرالیسم است. در راستای شناخت بهتر و بیشتر ابعاد هویتی و لایه های معنایی مفهوم توسعه ، از روش شناسی تحلیل گفتمان بهره می بریم. در این چارچوبِ روشی، هویت معنایی مفهوم توسعه در جذبه ی دالِّ مرکزی و سایر عناصر منظومه ی گفتمانی لیبرالیسم قابل فهم و تفسیر می باشد. از منظر رویکرد گفتمانی، هر مفهومی بخودی خود و در محیط خارج از گفتمان، فاقد معنا و هویت است. مفاهیم در هر گفتمان در جاذبه ی معنایی دالِّ مرکزی و در زنجیره هم ارزی و تفاوت، مفصلبندی و به انجماد معنایی میرسند. همانطور که در نمودار زیر ترسیم شده است، توسعه ، از مفاهیم و عناصر اصلی گفتمان لیبرالیسم است که معنا و هویت آن در جاذبه ی دالِّ مرکزی این گفتمان یعنی اومانیسم شکل گرفته است. همچنین سایر مفاهیم اصلی این گفتمان از قبیل: سکولاریسم، کاپیتالیسم، یوتیلیتاریانیسم، عقلانیت ابزاری، آزادی غیرمتعهدانه، حقوق طبیعی، دموکراسی لیبرال، ناسیونالیسم و . در شکلگیری لایه های معنایی و هویتی مفهوم توسعه تاثیر داشته اند به این معنا که توسعه در گفتمان لیبرالیسم، لاجرم سکولار است. عقلانیت حاکم بر توسعه، عقلانیت ابزاری است. رویکرد اخلاقی توسعه، مبتنی بر اصالت لذت و اصالت سود و منفعت است. در معنای توسعه، کاپیتالیسم و اصالت سرمایه نهفته است و الگوی سیاسی رهیافت توسعه، لیبرال دموکراسی است که در آن طبقه ی بورژوا، دموسِ واقعی آن را شکل میدهند و . مفصل بندی دالِّ توسعه در گفتمان لیبرالیسم یکی از مفروضات تحلیل گفتمان، ضدیت و خصومت است. این روش تحلیلی برای پاسخ به این سوال که هویت های متکثر، چند پاره، کدر و متن گریز چگونه در یک گفتمان به وحدت میرسند، از مفهوم ضدیت سود می جویند. گفتمانها از طریق ایجاد مرزهای سیاسی و ضدیت میان ما و دیگری، در یک زنجیره ی هم ارزی هویت یکپارچه خود را تعریف نموده و در عین حال، مانع تثبیت معنایی گفتمانهای رقیب میشوند. در برابر و در ضدیت با لیبرالیسم، به عنوان یک گفتمانِ کلان، ناگزیر می بایست کلان گفتمانی به عنوان رقیب قرار داشته باشد تا امکان هویت یابی و انسجام بخشی فراهم گردد. اگر لیبرالیسم گفتمانی برآمده از انقلاب کبیر فرانسه هست، رقبای همتراز آن یقیناً گفتمان های برآمده از انقلاب های کبیر خواهند بود. کمونیسم و اسلام سیاسی ، دو کلان گفتمان برآمده از انقلاب کبیر روسیه و انقلاب کبیر اسلامی ایران هستند که دیگرها (others) و رقبای اصلی لیبرالیسم بشمار میآیند. پس از فروپاشی شوروی و افول گفتمان کمونیسم از جایگاه رقیب، گفتمان اسلام سیاسی در جایگاه دیگرِ لیبرالیسم قرار گرفت. در این تقابل و خصومت مستمر، گفتمان لیبرالیسم از موقعیت هژمونیک خود برای بیقراری و ازجاشدگی معنایی و ایجاد بحران هویت در گفتمان اسلام سیاسی بهره برده است که در موضوع بحث ما یعنی مفهوم و دالِّ توسعه ، شاهد بحران معنا در چهار دهه ی اخیر بوده ایم. به عبارت دیگر، ضدیت و خصومت دائمی لیبرالیسم با اسلام سیاسی آنهم از جایگاه گفتمانِ هژمون، مانع هویت یابی مفهوم توسعه در گفتمان اسلام سیاسی متناسب با هویت دال مرکزی و سایر عناصر آن شده است. خصومت و تقابل گفتمان های اسلام سیاسی و لیبرالیسم همانطور که در شکل بالا ترسیم شده است، در منظومه ی معنایی گفتمان انقلاب اسلامی دالّ هایی چون عدالت، شریعتِ عقلگرا، آزادگی و حُرّیت، عقلانیت وحیانی، اصالت امر اخلاقی با معیار حسن و قبح عقلی، مردم سالاری دینی، امت اسلامی، تعالی انسانی و . حول جاذبه ی دالِّ مرکزی آن یعنی اسلام مفصل بندی شده اند. پیشرفت ، از مهمترین عناصر گفتمان اسلامی سیاسی است که هویت معنایی آن در جذبه ی دالِّ مرکزی و متاثر از عناصری است که به برخی از آنها اشاره گردید. در گفتمان انقلاب اسلامی، پیشرفتِ بدون عدالت بی معناست. عقلانیت حاکم بر پیشرفت، عقلانیت وحیانی است و نظام حقوقی حاکم بر آن، شریعت عقلگرا و اجتهادی است. در مفهوم پیشرفت، آزادگی، حُرّیت و تعالی انسانی مدنظر است و امور اخلاقی با معیار حسن و قبح عقلی از اصالت برخوردارند. متاسفانه درپی بیقراری های معنایی ناشی از تقابل و ضدیت گفتمان لیبرالیسم در چهار دهه ی اول انقلاب، دالِّ پیشرفت آنگونه که می باید موفق به هویت یابی و انجماد معنایی نگردید. اگر نگاهی گذرا به مبانی نظری و معرفتی حاکم بر برنامه ی توسعه ی بلندمدت چشم انداز بیست ساله 1404 و برنامه های توسعه ی پنج ساله اول تا ششم داشته باشیم، بیقراری معنایی و بحران هویتِ حاکم بر دالِّ پیشرفت و علت آن بیشتر روشن خواهد شد. در سال 1383، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که عهده دار تدوین سند چشم انداز بیست ساله و برنامه ی چهارم توسعه بود، کتابی با عنوان مبانی نظری و مستندات برنامه چهارم توسعه را چاپ نمود که به وضوح از حاکمیت معرفتی گفتمان لیبرالیسم بر جریان فکری طراحان و تدوین کنندگان برنامه های بلند و میان مدت توسعه کشور حکایت داشت. در جای جای این کتاب، از مفاهیم و ارزش های جهان شمول انقلاب کبیر اسلامی، به آرزوهای رمانتیک ملی یا اسلامی تعبیر شده و انقلابیگری معادل با بنیادگرایی قلمداد شده است (ج1: 343 و 345). همچنین مقولاتی نظیر مبارزه با غرب و استکبار و مبارزه با آمریکا و اسراییل، به عنوان جلوه ای از قدرت منفی ایران و از موانع توسعه ی کشور معرفی شده است (همان: 343 و 421). در این کتاب، از نظام مقدس اسلامی به نوازنده ی خارج از ارکستر بین المللی تعبیر شده و توصیه شده است جمهوری اسلامی هرگونه مبالغه، مخاصمه و ستیزه جویی را کنار بگذارد تا اهداف برنامه های توسعه ای کشور محقق شود (همان: 343). آنچه در سطور بالا و در قالب کتاب فوق الذکر در ارتباط با حاکمیت گفتمان لیبرالیسم بر فضای علمی، نظری و تصمیم گیری کشور در موضوع توسعه اشاره گردید، تنها بخش بسیار کوچکی همچون قسمت بیرونی یک کوه یخ است که بخش اصلی و عمدهی آن از دیده ها پنهان است. طی دهه های گذشته، صدها جلد کتاب و هزاران مقاله ذیل مفهوم توسعه با همان هویت معنایی که در سطور بالا به اجمال ذکر گردید، ترجمه، تالیف و منتشر شده است. جامعه شناسی توسعه ، اقتصاد توسعه ، نوسازی و توسعه ، تجدد و توسعه ، موانع توسعه در ایران ، برنامه ریزی توسعه ، استراتژی های توسعه اقتصادی ، جنسیت و توسعه ، نقش سرمایه در توسعه ، توسعه به مثابهی آزادی ، پیشگامان اقتصادی توسعه ، بنیان های نظری توسعه پایدار ، فلسفه ی توسعه ، عقل و توسعه یافتگی برخی از عناوین کتاب های مورد اشاره می باشند. بدیهی است که با حاکمیت چنین رویکردی بر فضای علمی و دستگاه های متولی تدوین برنامه های توسعه ای کشور، دالِّ پیشرفت فرصت و امکان کافی برای هویت یابی متناسب با مبانی شناختی انقلاب اسلامی و جایگزین شدن بجای مفهوم توسعه را بدست نیاورده باشد. درمجموع، آنچه روشن است اینکه، حاکمیت رویکرد توسعه ای با هویت لیبرالی بر فضای علمی و بخشهای تصمیم گیر و سیاست گذار کشور، مهمترین و زیرساختی ترین مانع پیشروی پیشرفت طی چهار دهه ی اول انقلاب بوده است. تحول گفتمانی؛ از توسعه به پیشرفت وضعیت موجود و بحران معنایی و هویتی حاکم بر مفهوم پیشرفت که در بخش قبلی به آن پرداخته شد، درصورت تداوم و استمرار می توانست تهدیدی جدی برای قابلیت اعتبار (credibility) و دسترسی (availability) گفتمان انقلاب اسلامی باشد و روند افزایش دامنه ی نفوذ آن را با مشکل جدی مواجه نماید. لیکن، از اوایل دهه ی چهارم انقلاب، با درایت و هوشمندی حکیمانه مقام معظم رهبری، شاهد آغاز نهضت تحوّل گفتمانی از مدلهای توسعه به الگوی پیشرفت هستیم. ایشان در پیام نوروزی اولین سال آغاز دههی چهارم انقلاب، این دهه را دهه ی عدالت و پیشرفت نامگذاری کردند که به نوعی آغاز فرمان تحوّل گفتمانی از توسعه به پیشرفت است. یکسال بعد، نخستین نشست اندیشه های راهبردی با حضور جمعی از اندیشمندان کشور در محضر رهبر انقلاب تشکیل میشود که در این نشست، تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به عنوان مبنایی ترین و راهبردی ترین اقدام تحوّلی از سوی معظم له مطرح میگردد. ایشان بدرستی فرهنگسازی و گفتمان سازی در موضوع الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را مقدم بر تدوین و اجرای آن دانسته می فرمایند: هدفی که ما از تشکیل این جلسه داشته ایم، این است که یک فرهنگ و یک گفتمان، اوّل در میان نخبگان و به تبع آن در سطح عموم جامعه [در موضوع الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت] به وجود بیاید . متأسفانه جامعه ی نخبگانی ما هنوز در بخشهای مهمّی از این مسئله به یک نتیجه ی صحیح و درست نرسیده اند؛ که این باید اتّفاق بیفتد و به حول و قوّه ی الهی اتّفاق خواهد افتاد (10/09/1389). رهبر معظم انقلاب طی بیانات مختلف به تبیین و تشریح مختصات معنایی و هویتی مفهوم پیشرفت می پردازند. به عنوان مثال ایشان در جمع نشست مزبور می فرمایند: اوّلاً کلمه ی "پیشرفت" را ما با دقّت انتخاب کردیم؛ تعمّداً نخواستیم کلمه ی "توسعه" را به کار ببریم. علّت این است که کلمه ی توسعه، یک بار ارزشی و معنایی دارد؛ التزاماتی با خودش همراه دارد که احیاناً ما با آن التزامات همراه نیستیم، موافق نیستیم. ما نمیخواهیم یک اصطلاح جا افتاده ی متعارف جهانی را که معنای خاصّی را از آن میفهمند، بیاوریم داخل مجموعه ی کار خودمان بکنیم. ما مفهومی را که مورد نظر خودمان است، مطرح و عرضه میکنیم؛ این مفهوم عبارت است از "پیشرفت" (همان). ایشان در بیان دیگری میفرمایند: مدل توسعه را ما از غرب نمیگیریم؛ اوّلاً ما اسم این حرکت را "پیشرفت" میگذاریم، نه آن چنان که آنها اسم گذاری میکنند "رشد و توسعه". مدل پیشرفت کشور را ما از غرب نمیگیریم. غربی ها به خاطر این روش و این مدل، خودشان را بدبخت کرده اند، مشکلات فراوانی برای خودشان درست کرده اند؛ زرق و برق هست امّا باطن و درون، پوسیده و رو به فساد است (12/08/1397). همچنین در سخنرانی دیگری میفرمایند: از چند سال قبل از این آمدیم گفتیم "الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت"؛ بنده کلمه ی توسعه را هم عمداً به کار نبردم. آقایانی که مسئول این کار هستند و از آن وقت ما با اینها ارتباط داریم، میدانند؛ بنده عمداً گفتم کلمه ی توسعه را من به کار نمیبرم، چون کلمه ی توسعه یک کلمه ی غربی است؛ یک مفهوم غربی دارد؛ من کلمه ی پیشرفت را به کار میبرم؛ الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی. چرا باید برای پیشرفت ما، دستهای غربی الگو بدهند به صورت همین سند توسعه ی پایدار یا 2030 و امثال اینها؟ (31/03/1396). رهبر انقلاب علاوه بر صدور فرمان تحوّل گفتمانی از مدلهای توسعه به الگوی پیشرفت با اقداماتی از قبیل: نامگذاری دهه ی چهارم انقلاب به دههی عدالت و پیشرفت، دستور تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، نامگذاری سال های دههی اخیر با رویکرد پیشرفت و . ، بشخصه بیشترین نقش و سهم را در فرهنگسازی و گفتمانسازی، به عنوان پیش نیاز تحوّل از توسعه به پیشرفت داشته اند. همانطور که در نمودار زیر مشخص است، تنها در بازه ی زمانی سالهای 1386 الی 1393، حجم قابل توجهی از کلیدواژه ها در بیانات، پیامها و ابلاغیه های ایشان در تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بکار برده شده است که این اعداد و ارقام قابل توجه و قابل تامل هستند. تعداد کلیدواژه ها در تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در بیست و دوم بهمن 1397 و در طلیعه ی چهل سال دوم انقلاب، مقام معظم رهبری بیانیه ی گام دوم انقلاب را صادر فرمودند که بنوعی چارچوب حرکتی نظام اسلامی در گام دوم را ترسیم نموده و زمینه را برای اجرای مطلوب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت فراهم می نماید. رهبر معظم، با ذکر برکات بزرگ انقلاب در چهل سالهی اول و نیز با برشمردن ظرفیت ها، فرصتهای مادی، معنوی و سرمایه ی عظیم انسانی، توصیه هایی را برای موفقیت در گام دوم و ورود موفق به مرحله ی جامعهپردازی و تمدن سازی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنا فداه) ارائه می نمایند. بیانیه ی گام دوم طی گذشت سه سال از زمان صدور، توانسته است موجی از امیدواری به آینده، افزایش روحیه ی خوباوری، نشاط، شادابی و تحرک و پویایی را در کشور بخصوص در میان نسل جوان ایجاد نماید. رهبر معظم که از اوایل دهه ی چهارم انقلاب با تدابیر حکیمانه توانست تحول گفتمانی از مدلهای توسعه به الگوی پیشرفت را به جریانی فزاینده در کشور مبدل نماید، با صدور بیانیه ی گام دوم، شور و نشاط و روحیه ی انقلابی مورد نیاز جهت ورود موفق به مرحله ی جامعه پردازی و تمدن سازی را ایجاد نمود. یقیناً نظام اسلامی در مقطع فعلی روحیه و آمادگی لازم جهت اجرای مطلوب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را کسب نموده است که امید می رود با فراگیر شدن جریان تحوّل خواهی و تحولّآفرینی دربخش های مختلف کشور، شاهد اجرای قوی، قدرتمند و بانشاط الگو باشیم. تحول گفتمانی از توسعه به پیشرفت برنامه اول پیشرفت همانطور که با درایت و راهبری حکیمانه ی رهبر انقلاب، شاهد تحول گفتمانی در سطح راهبردی از مدل های توسعه به الگوی پیشرفت هستیم، سطح میانی و برنامه های میان مدت و نیز روش های اجرای برنامه نیز نیازمند تحوّل اساسی از رویکرد توسعه به رهیافت پیشرفت می باشد. برنامه پنج ساله توسعه ی ششم کشور، که همانند پنج برنامه قبلی در اجراء ناموفق بود، در اسفند 1400 به پایان رسید و دولت سیزدهم مکلف بود در ماه های اول استقرار خود برنامه پنج ساله هفتم توسعه را تدوین و از ابتدای سال 1401 به اجراء بگذارد که این امر اتفاق نیفتاد و برنامه جدید با یکسال تاخیر ارائه خواهد شد. در زمان حاضر که مجمع تشخیص مصلحت نظام بدنبال نهایی سازی سیاست های کلی ناظر به برنامه هفتم توسعه بوده و دولت سیزدهم درحال تهیه برنامه مزبور است، فرصت مناسبی است تا شاهد تحول گفتمانی در تدوین برنامه های میان مدت از رویکرد توسعه محور به رهیافت پیشرفت پایه باشیم. در این خصوص توصیه می شود بجای تدوین و ارائه برنامه پنج ساله هفتم توسعه در ذیل سند چشم انداز، برنامه اول پیشرفت در ذیل سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بیانیه ی گام دوم انقلاب و سند تحول دولت مردمی تدوین و ارائه گردد. همانطور که در این یادداشت بررسی شد، حاکمیت رویکرد توسعه ای بر برنامه های توسعه طی چهل سال اول انقلاب، مانع اصلی هویت یابی الگوی پیشرفت و دلیل زیرساختی ناکامی شش برنامه توسعه بوده است، از اینرو، دولت تحولگرای سیزدهم می بایست برنامه های توسعه ای خود را با رویکرد پیشرفت دنبال نماید که در این چارچوب تغییر نام و محتوای برنامه برپایه رهیافت پیشرفت و ذیل اسناد بالادستی مزبور یک ضرورت بحساب می آید که امیدواریم این مهم مورد توجه ویژه ی اعضای محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام و دولت سیزدهم قرار بگیرد و از ابتدای سال 1402، شاهد اجرای برنامه اول پیشرفت باشیم. البته از الزامات و بایسته های انجام این مهم، توجه و التزام به بیانات مهم و راهبردی مقام معظم رهبری در موضوع تحول خواهی و تحول آفرینی است (بیانات ایراد شده در مورخ 14/3/1399 و 21/2/1400) که طی آن ماهیت، جهت، منطق و الزامات تحول مورد اشاره و تبیین قرار گرفته است. انتهای پیام/ |
آخرین اخبار سرویس:آیت الله حسینی بوشهری: هیات ها برای عزاداری سلیقه ای عمل نکنندشاهد ایفای نقش پلیس بد برجامی توسط انگلیس هستیم/ غربی ها مسیر مذاکرات را منحرف نکننداستخدام بیمارستان کمالی البرزرونمایی از شعار اربعین 1401افزایش پایه دستمزد منجر به خروج اجباری برخی زنان خانه دار از پوشش بیمه شده استداوری: اگر آمریکا از برجام خارج نمی شد دولت روحانی، برترین دولت می شدهمسان سازی حقوق بازنشستگان به کجا رسید؟واکسن سویه غالب اُمیکرون تایید شدتوهین و هتاکی ممنوع!استخدام شرکت عدل آفرینان ماندگارنماینده مجلس : افزایش قیمت و تورم فراتر از انتظار وتوان مردم بود / تیم اقتصادی کابینه به اصلاح جدی نیاز دارددرخواست یک اتحادیه دانشجویی از قوه قضاییه درباره اظهارات موسویرونمایی از «غریبه ای در شهر»/ این کتاب را بخوانید عاشق حاج قاسم می شویدتصمیمات مجمع تشخیص برای ساماندهی و تعیین تکلیف شرکت های دولتیآغاز فعالیت جدید ستاد اربعین حوزه های علمیهجمع آوری بیش از 200 قلاده سگ بلاصاحب در تنکابناستخدام شرکت نقش آفرینان منظر ماندگارسفر یک هیات 60 نفره به تهرانموکب آبیکی ها برای نخستین بار در عراق راه اندازی می شودرایزنی سفیر جدید ایران در بنگلادش با وزیر امور خارجهاجرای 40 پروژه آب رسانی در مناطق مرزی خراسان رضویآمادگی «ایران» و «موریس» برای تشکیل کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشوراوج ابتذال/ خاطره ای از رییس اسبق صدا و سیمافرمان های رییسی در جمع مدیران ارشد وزارت جهادکشاورزیافشاگری باور نکردنی یک نماینده علیه رییسیدستگیری 4 نفر از سرشبکه های فرقه «عرفان حلقه» در پردیسموکب المعصومه الکریمه در عراق برپا می شوداجرای 40 پروژه آب رسانی توأم با حفظ امنیت پایدار و اشراف اطلاعاتی در مناطق مرزی خراسان رضویاوج ابتذال/ محمد هاشمیتوصیه نماینده ولی فقیه به زائرین اربعین / درباره مسائل عراق اظهارنظر نکنیدجزییات نشست برجامی امروز شورایعالی امنیت ملیرییس فایزر علی رغم تزریق 4 دوز واکسن به کرونا مبتلا شدبازداشت عامل پیش فروش آپارتمان با بیش از 100 شاکیاستخدام شرکت تاج سریر پارسیانعلاقه مند به توسعه روابط و همکاری ها با ایران هستیمروایت نماینده مجلس از زنانی که طلاق می گیرند و درخواست صیغه 99 ساله می دهند!پیکر حجت الاسلام شهیدی پور در قم آرام گرفتاولین نشست رسمی قرارگاه جهادی بیانیه گام دوم انقلاب در کرمانشاه برگزار شدجزییات حضور وزیر صمت در نشست کمیسیون اصل 90مشاور سابق احمدی نژاد: اگر آمریکا از برجام خارج نمی شد دولت روحانی، برترین دولت پس از انقلاب می شدآمادگی ایران برای صادرات تجهیزات و ماشین آلات کشاورزی به ترکمنستانخوانندگی بازیگر معروف زن همراه حامد آهنگی!+ ویدئوخبر خوش مسکنی/ تحویل 600 هزار واحد نهضت ملی مسکن تا آخر امسالاستخدام شرکت پخش سریر نشاطاطلاعات جدید وزیر آموزش وپرورش در خصوص سامانه رتبه بندی معلمان | ویدئوبازدید رییس جمهور از رصدخانه کشاورزی ایرانمحفل انس با قرآن در یادواره شهدای توساسان و یادبود شهید مدافع حرم برگزار می شودپیام تسلیت اداره کل قرآن و حدیث المصطفی در پی ارتحال استاد شهیدی پوراصلاح الگوی کشت مورد توجه مسئولان قرار بگیردبررسی مسائل نخبگان، در مرکز بررسی های استراتژیکانتخاب سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در بنگلادشتیم اقتصادی کابینه به اصلاح جدی نیاز داردمجازات زنان بی حجاب چیست؟«چاوشی» سفیر ایران در بنگلادش شدمشارکت ماموران یگان ویژه چهارمحال و بختیاری در ساخت مسکن محرومانمشارکت ماموران یگان ویژه چهارمحال و بختیاری در ساخت مسکن محرومان«منصور چاوشی» سفیر ایران در بنگلادش شدحبیب: روابط جهاد اسلامی و حماس قوی و مستحکم استپیوند بین اندیشکده های استانی با نمایندگان به تمرکززدایی و حل مسائل کشور منتهی می شوددیدار وزیر کار و بازرگانی موریس با امیرعبداللهیانجزییات نشست کمیسیون امنیت ملی با حضور وزیر اطلاعاتنشست رییس قوه قضاییه با اصحاب رسانه | نقش قوه قضاییه در اعلام اختلاس ها و تامین امنیت سرمایه گذاری در کشوررفع مشکلات اهالی رسانه با تصویب لایحه جامع روزنامه نگاریخبرنگاران مدافعان مردم، نظام، اسلام و حقیقت هستندانتصاب سفیر جدید ایران در بنگلادشکمبود واکسن دریکی از آلوده ترین کشور جهان به ویروس آبله میمونینشست مسئولان عالی قوه قضاییه و وزارت اطلاعات برای مقابله با اقدامات تروریستیفضای امروز رسانه، فضای جهاد است/ 60 فرمانده تجلیل می شوندمیخوای خودت رو بهتر بشناسی و بدونی بهترین ویژگی هات چیه؟ این تست رو جواب بده تا متوجه بشیاستخدام کارآموز برنامه نویس Front End به صورت دورکاری در تهرانانتقاد دبیر کل شورای مسلمانان انگلستان از تشدید اسلام هراسیرسانه ها مطالبه گری به حق داشته باشندنشست «شورای هماهنگی دفاع مقدس» در کرمان برگزار شدتهیه پیش نویس اولیه بسته سیاستی نخبگان از سوی مرکز بررسی های استراتژیکسند توسعه قرآنی در مازندران تنظیم می شود/ کمتر بودن هیات های قرآنی نسبت به هیات های مذهبی در استاناهانت به شهدا دل هر مسلمان انقلابی را به درد می آوردقشم ایر: مهمانداران با مسافران درگیر نشدندهرکسی این چهار نشانه را داشت از او دوری کن / جدی بگیریددستگیری 4 نفر از سرشبکه های فرقه «عرفان حلقه» در پردیسدستگیری 4 نفر از سرشبکه های فرقه «عرفان حلقه» در پردیسمشارکت مأموران یگان ویژه چهارمحال و بختیاری در ساخت مسکن محرومانتصاویر/ نشست هم اندیشی اصحاب رسانه با رییس قوه قضاییهتصاویر/ تجلیل از بانوی محجبه ماجرای قطار تهران- یزد در گلزار شهدای رفسنجانیک نماینده مجلس: افزایش و همسان سازی حقوق بازنشستگان در کشور ضروری استاستخدام شرکت ساینا شیمی بهشتاستخدام شرکت سانیا بالنسفر رییس دیوان محاسبات عراق به ایرانروایت «پرستاری رهبر انقلاب از یک کمونیست در زندان»کند شدن سرعت اینترنت بخاطر تحریم های آمریکاستسفر رییس دیوان محاسبات عراق به تهراناستخدام 8 عنوان شغلی در یک شرکت بازرگانی و خدماتی معتبر در تهرانعیسی کلانتری: بدون احیای دریاچه ارومیه، هیچ حکومتی در ایران دوام نمی آورد/ محمد درویش: یک جایی باید تیر خلاص را بزنیم و حقایق را بگوییمشاگردپروری در علوم قرآنی ویژگی مهم مرحوم شهیدی پور بودامکان تعمیر نیروگاه های برق ترکمنستان توسط شرکت های توانمند ایرانیامام جمعه آبادان با جمعی از آزادگان این شهرستان دیدار کردگزارش علی باقری در جلسه شورای عالی امنیت ملیوزیر دادگستری در مجلس چه گفت/ واکنش نمایندگانماجرای درگیری مهمانداران با مسافران در پرواز نجف-تهران | مسافران پیاده نشدند | هواپیما آسیب دید؟همسر شهید در گفتگو با تسنیم: تیسیر الجعبری در سالروز ازدواجمان، خبر شهادتش را به من داددولت طی سه روز آینده موضع نهایی خود را درباره حقوق بازنشستگان اعلام کند |