«سکوت دانایان و سخنوری نادانان، به زوال فرهنگ و شکل گیری نوع جدیدی از عوام زدگی و توده گرایی در ایران منجر شده است.
» - سکوت دانایان و سخنوری نادانان، به زوال فرهنگ و شکل گیری نوع جدیدی از عوام زدگی و توده گرایی در ایران منجر شده است.
به گزارش سایت قطره و به نقل ازایسنا، رحیم محمدی، جامعه شناس، در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: مسلماً امروزه جامعه ما متحول شده و انواع آموزش های مدرسه ای و دانشگاهی و حرفه ای عمومیت یافته است، شهرها و کلانشهرها امکان های جدیدی آفریده اند، اطلاعات و دانش عمومی افراد و شهروندان افزایش یافته و احساس شهروندی تقویت شده است.
بنابراین شرایط کنونی موجب شده تا گفت وگو و بیان عقیده و اظهار نظر و اظهار علایق نسبت به گذشته به شکل گسترده ای اهمیت یابد و هر روزه گفت وگوهای مستمری در خانه و محل کار و کافه و تاکسی و رسانه و فضای مجازی در جریان است.
خیلی از گروه ها و افراد حاشیه ای نیز جایگاه شان بهتر شده و در بسیاری از امور اظهار نظر می کنند، حتی کودکان و نوجوانان و کم سوادان نیز شانس اظهار نظر پیدا کرده اند.
اما در این میان کسانی نیز به درستی می گویند در جامعه ما نوعی تهور و گستاخی در اظهار نظر و بیان عقیده هم پیدا شده است و در اغلب موارد در بیان عقیده و اظهار نظر زیاده روی می شود و نوعی توهم همه چیزدانی و خودداناپنداری در بخش قابل توجهی از اشخاص و فارغ التحصیلان دانشگاهی پدید آمده است؛ به طوری که اولاً همه می خواهند حرف بزنند و کمتر کسی حوصله گوش کردن دارد، ثانیاً متخصصان و تحصیلکردگان و افراد دانا و شایسته، به سکوت و حاشیه رانده شده اند و افراد پُرگو و غیر شایسته خودنمایی بیشتری می کنند و تسلط بیشتری در کارها پیدا کرده اند.
بنابراین سکوت دانایان و سخنوری نادانان، به زوال فرهنگ و شکل گیری نوع جدیدی از عوام زدگی و توده گرایی در ایران منجر شده است.
پس حالا چگونه می توان راه حلی به این مسأله پیدا کرد؟ در واقع در عصر تخصص و شایسته سالاری و در زمانه تقسیم کار و بوروکراسی و پژوهش، همه چیزدانی و دانای کل بودن و توسل به این که همه چیز را همگان می دانند مشکل درست کرده است و باید کوشید این فرصت های جدیدی را که برای بیان عقیده و اظهار نظر و گفت وگو و مباحثه پیدا شده است، قاعده مند و مفید و اخلاقی کرد و این بی قاعدگی ها و مشکلات را حل کرد، تا هم این فرصت های جدید گفت وگو و حرف زدن به شکل صحیح توسعه یابد و هم نهادها و جامعه از نتایج این فرصت ها بهره ببرند.
پس مسلماً قوی شدن احساس شهروندی و توانایی اظهار نظر و بیان عقیده و مشارکت در گفت وگو، حتی اگر مشکلاتی هم داشته باشد، یک نقطه قوت مهم برای افراد و جامعه ما به حساب می آید.
بنابراین نباید این نقطه قوت را نادیده گرفت یا آن را به عنوان یک مشکل اساسی به حساب آورد اما باید مشکلات آن را شناخت و در حل آنها کوشید.
برای حل مشکلات، ما دست کم با دو حوزه اصلی مواجه هستیم و باید در مورد این دو حوزه جداگانه فکر کنیم: عرصه خصوصی و عرصه عمومی عرصه خصوصی شامل خانواده و روابط خویشاوندی و جمع های دوستانه و اَشکال گذران اوقات فراغت است.
عرصه عمومی هم شامل حوزه شهروندی و نهادهای مدنی و جنبش های اجتماعی و مشارکت در امور سیاسی و تعیین نوع حکومت و شیوه اداره کشور و انتخابات ها و نحوه اداره شهر و ساماندهی محله و خیابان و پاساژ است.
در این دو عرصه بهتر است امکان ها و روش های معقول و قاعده مند اظهار نظر و اظهار علایق و بیان عقیده و گفت وگو تقویت و گسترش یابد، زیرا این دو عرصه، عرصه های زندگی افراد و عموم است و همگان باید در زندگی خود راحت و آزاد باشند و احساس امنیت و احساس عدم تبعیض داشته باشند تا زندگی بهتر و معناداری داشته و خود را شکوفا کنند.
اما لازم است سیستم های آموزشی و تربیتی جامعه مثل خانواده و رسانه و مدرسه و دانشگاه به شهروندان و افراد، روش ها و قواعد و مهارت های اظهار نظر و اظهار علاقه و بیان عقیده و گفت وگو را به درستی بیاموزند.
متأسفانه مشکل امروز ما این است که سیستم های آموزشی و تربیتی ما در ایفای نقش ها و کارویژه های خود عملاً شکست خورده اند و غالباً دچار دُژکارکردی هستند و افراد و شهروند را یا بد تربیت می کنند یا آموزش های غیر لازم می دهند.
بنابراین امروزه بازبینی و نقد سیستم های آموزشی و تربیتی جامعه ما ضروری است تا آنها خود را تغییر دهند و اصلاح کنند تا بتوانند استعدادهای شناختی و عاطفی و کنشی (رفتاری) افراد و شهروندان را به درستی و مطابق اقتضائات و نیازهای زمانه تربیت کنند و شهروند یادگیرنده و ماهر تربیت کنند و ارزش های گفت وگو و دیالوگ و مشارکت و یادگیری و حقوق فردی و عمومی را به درستی تعلیم کنند.
عرصه های تخصصی و فنی مثل قلمروهای دانشگاهی و مدیریت و بوروکراسی و کارشناسی و امور حقوقی و برنامه ریزی سیستم های مختلف، وظایف اداری، سلامت و درمان و پزشکی، قلمروهای مهندسی و تکنولوژی و امثال اینها؛ در این عرصه ها جامعه ما مشکل کم ندارد، در حالی که اظهار نظر و مداخله یا قبول کار و قبول مسئولیت افراد غیر متخصص و غیر شایسته در این عرصه ها کاملاً غلط است و باید به شکل قانونی و برحسب شاخص ها و سنجه های عینی منع شود.
مثلاً امروزه در قلمرو امور دانشگاهی کارها و حرف ها مغایر با ماهیت دانشگاه و علم است یا در امور سلامت و درمان و پزشکی اغلب افراد، اظهار نظر و مداخله می کنند و متأسفانه پدیده طب سنتی و گیاهی هم بر مشکلات این قلمرو افزوده است و سلامت افراد و جامعه به خطر افتاده، یا بسیاری از امور و وظایف تخصصی و فنی به افراد به ظاهر متعهد و غیر متخصص سپرده می شود یا می توان گفت اظهار نظر و مداخله های غیر ضروری در کارهای فنی و تخصصی کشور بیشتر شده است.
انتهای پیام
کلید واژه ها: در ایران - ایران - گفت وگو - روزنامه ایران - فرهنگ - جامعه - عمومی - گرایی - افراد - فضای مجازی - کلانشهرها - اظهار نظر - روزه - دانش - گیری - سکوت - زوال - شهروندان - توده - جامعه ما - اطلاعات - شهروندی - روزنامه - محل کار - گسترده - مستمری - افزایش - تقویت - گزارش - حاشیه
