از ترس کرونا می میرند یا خود کرونا؟// عواقب طولانی شدن و فاجعه سازی کرونا در جامعه ایران

نایب دبیر اتحادیه انجمن های علمی روان شناسی و مشاوره ایران، چالش ها و استراتژی های اجتماع و خانواده در مواجهه با کرونا را تشریح کرد.

- نایب دبیر اتحادیه انجمن های علمی روان شناسی و مشاوره ایران تشریح کرد از ترس کرونا می میرند یا خود کرونا؟// عواقب طولانی شدن و فاجعه سازی کرونا در جامعه ایران ایسنا/اردبیل نایب دبیر اتحادیه انجمن های علمی روان شناسی و مشاوره ایران، چالش ها و استراتژی های اجتماع و خانواده در مواجهه با کرونا را تشریح کرد.

مجید زارعی در گفت وگو با ایسنا در تشریح چالش ها و استراتژی های اجتماع و خانواده در مواجهه با کرونا گفت: بی تردید همه ما آشکار می دانیم که وقوع همه گیری ویروس کرونا به دلایل پیدا و پنهان بسیاری، موجی از استرس، ناامنی و اضطراب را به تمام افراد جامعه، وارد ساخته است و به طریقی سلامت جسمی، سلامت روانی و امنیت جانی و مالی بسیاری از افراد را در سراسر این کره خاکیمان به مخاطره انداخته است و نگرانی از ابتلا به بیماری و استرس و اضطراب ناشی از آن، بسیاری از هموطنان و هم میهنان ما را نگران و همچنان درگیر وضعیت نامعلوم و غیرقابل پیش بینی کرده است.

وی با بیان اینکه نگاهی به تصمیمات اتخاذشده در ستاد ملی مبارزه با کرونا و مصوبات دولت، نشان می دهد تمرکز اصلی سیاستگذاران در جامعه درگیر با کرونا، بر حوزه سلامت و اقتصاد کشور متمرکز شده است، افزود: در این میان به تأثیر وضعیت رخ داده بر مهمترین نهاد جامعه ایرانی یعنی خانواده و چالش های پیش روی آن به واسطه بحران شکل گرفته فارغ از اینکه متأثر از عوامل اقتصادی است یا خیر، کمتر پرداخته شده است.

زارعی تصریح کرد: در حالی که واقعیت این است که نهاد خانواده به عنوان نهادی قدرتمند و قابل اتکا این توانایی را دارد که با مدیریت صحیح رفتارها، در حل این بحران در کنار نظام سلامت ایفای نقش نماید؛ با این حال لازمه موفقیت نهاد خانواده به ویژه با توجه به امکان طولانی شدن روند مواجهه با کرونا و ماندگاری توصیه های خانه محوری، توانمندسازی آن در حوزه های روانشناختی و اجتماعی در کنار تقویت مراقبت های سلامت محور و حمایت های اقتصادی بسیار مهم است.

کرونا و حال و روز اجتماع ما این مشاوره خانواده گفت: درحال حاضر با توجه به اینکه یکی از راهبردهای اصلی مواجهه با این بیماری واگیردار، کاهش خروج از خانه و رعایت فاصله گذاری در کنار بهداشت فردی و اجتماعی بوده که کم و بیش از سوی مردمان اجتماع ما رعایت می شود، همچون همه ی مواقع که انسان ها هر کدام واکنش و برخورد متفاوت و منحصربه فرد خود را در مقابل اتفاقات نشان می دهند، در مقابل این بحران ناشناخته یعنی ویروس کرونا نیز واکنش افراد متفاوت در اجتماع ایران نیز متفاوت بوده است.

وی ادامه داد: تاکنون عده ای با انکار و کوچک شمردن خطر کرونا و ناچیزانگاری بیماری، حجم خطر را برای خود و دیگر افراد جامعه دو چندان کرده اند و با وجود هشدارهای فراوان دست فرزند خود را می گیرند و به مسافرت و مهمانی های شبانه می روند و مخفیانه در تالارها و خانه های خود جشن ازدواج، تولد یا مراسم ترحیم به پا می کنند و در کمال بی توجهی در کوچه ها و خیابان پرسه می زنند.

نایب دبیر اتحادیه انجمن های علمی روان شناسی و مشاوره ایران اضافه کرد: عده ای دیگر با فاجعه سازی بیماری، روز و زمانه خود و خانواده را بیشتر از حد معمول تاریک و سیاه کرده اند و حتی در خانه و با رعایت نکات بهداشتی هم آرامش ندارند و با تفکرات فاجعه آمیزانه و ترس و هراس غیرواقعی و غیر طبیعی، روان خود را تباه و نابود می سازند و به سلامت روانی خود و خانواده آسیب جدی وارد می نمایند.

زارعی خاطرنشان کرد: در واقع این افراد، رخدادها و مسائل را بیش از اندازه بزرگ می کنند و همیشه به بدترین شیوه ممکن می اندیشند.

همه چیز پیش چشم و ذهنشان، طاقت فرسا و وحشتناک می نشیند و هر گونه احتمال و رخداد مثبت را نادیده می گیرند، زیرا خودشان را متقاعد ساخته اند که تنها نتیجه ممکن، فاجعه است! اینکه هیچ درمانی وجود ندارد و همه ما تا هفته های آینده رهسپار گورهای تاریخی خواهیم شد، می تواند زمینه ساز احساس ناامیدی بیشتر ما شود و در نهایت می تواند به یک دید بدبینانه تر نسبت به زندگی منجر شود.

این مشاوره خانواده تاکید کرد: اما باید به این دسته از افراد گفت که دیدن حقیقت، هیچگاه قاتل امید نیست !! چراکه لازم و منطقی است، ترس و هراس بیمارگونه را از خودمان دور کنیم و منطقی تر و ملایم تر با مسائل برخورد کنیم و روان خودمان را سهل و آسان دچار آسیب نکنیم.

وی افزود: در نهایت ما شاهدیم که دسته ای دیگر با واقع بینی و درست بینی بیماری سعی می کنند، بسته به شرایط موقعیت خود و خانواده را کنترل و مهار نمایند و با رعایت بهداشت فردی و عمومی، خود و دیگران را از ویروس در امان نگه دارند و به دور از هرگونه هیاهوی دروغین و غیرمعتبر به روال عادی و طبیعی زندگی خود، تا بهبود وضعیت ادامه دهند.

زارعی گفت: تمام این مسائل در حالی است که اکنون مردم در فضای اطلاعاتی نادرست و غلو شده علی الخصوص فضای مجازی با بمباران اطلاعاتی، پیرامون روش های پیشگیری و درمان این بیماری، شایعات نگران کننده از ابتلا به کرونا، ارائه راهکارها و نظرهای غیرکارشناسی در خصوص علائم و روش های درمان این بیماری مواجه بوده و هستند و به دلیل چنین مسائلی ترس و اضطراب خود را دو چندان می کنند.

نایب دبیر اتحادیه انجمن های علمی روان شناسی و مشاوره ایران با بیان اینکه به صورت طبیعی بیماری کرونا یا هر بیماری جدیدی به علت ناشناخته بودن، ترسی ایجاد می کند، ادامه داد: اگرچه اضطراب و واکنش طبیعی به شرایط دشوار است، اما آنچه در اضطراب اهمیت دارد، طولانی شدن و فاجعه سازی آن است که سیستم ایمنی را ضعیف کرده و احتمال ابتلا به بیماری را در فرد به طریق مختلف بالاتر می برد.

وی تاکید کرد: باید بیاموزیم که آماج اضطراب، بسیج کردن ساز و کار دفاعی بدن است و به ما هشدار می دهد که گوش به زنگ باشیم و خود را از خطر پاس داریم.

هنگامی که ارزیابی اولیه در ما حاکی از خطری نزدیک، جدی و واقع بینانه است، در چنین وضعیتی باید به دنبال یافتن پاسخ و رویارویی مناسب باشیم، بنابراین در این حالت داشتن اضطراب نه تنها اشکالی ندارد، بلکه در طول فرآیند رویارویی به ما نیرو نیز می بخشد، چراکه استرس و اضطراب واکنش طبیعی بدن، نسبت به رویدادهاست که می تواند منشاء حرکت و پیشرفت باشد؛ اما اگر این استرس ها مدیریت و کنترل نشوند، بسیار مخرب و ویرانگر خواهند بود.

به عنوان مثال اگر یک دانش آموز استرس طبیعی امتحان نداشته باشد، تلاش و کوششی هم برای قبولی خود نمی کند.

زارعی تصریح کرد: لازم است این نکته را پیش چشم، ذهن و گوش بنشانیم و بدانیم که اگر نگرانی در مورد ابتلا به یک بیماری وجود نداشته باشد ممکن است نکات بهداشتی مربوط به پیشگیری از آن بیماری رعایت نشود، بنابراین تا زمانی که استرس خصوصیات طبیعی خود را داشته باشد و در عملکرد فرد اختلال ایجاد نکند می تواند بسیار کارآمد هم باشد، اما این ترس و اضطرابی مخرب است که به احساس تنش و یا علائم جسمانی منجر شود.

به واقع، بهتر است در چنین شرایطی به آن قسمتی بپردازیم که تحت کنترلمان است یعنی سرلوحه قراردادن واقع اندیشی و درست اندیشی با رعایت بهداشت فردی و عمومی و مراقبت جدی و آگاهانه از خود و دیگران.

وی گفت: باید بدانیم ما آدمیان همیشه به سهم و اندازه خودمان، می توانیم اوضاع را کنترل و مهار کنیم نه بیشتر و نه کمتر از آن! بی گمان اگر ما باورهای درستی در خود ایجاد کنیم و شرایط پیش آمده را بپذیریم و نسبت به تغییر سبک زندگی به خصوص در زمینه بهداشت فردی و پیشگیرانه اقدام کنیم، آنگاه می بینیم که روبه رو شدن با کرونا قابل کنترل تر و آسان تر خواهد بود.

زارعی اضافه کرد: بی تردید پیشگیری از ویروس و حفظ سلامت روانی خودمان، باید به اولویت و ضرورت همیشه ماندگار ما تبدیل شود، اما نباید با ایجاد ترس شدید و غیرواقعی در خود از پیش بازنده شویم و خود را در دامان یک بحران، بدون هیچ تلاشی رها سازیم؛ چراکه چنین تفکری کار ما را بسیار سخت تر از سخت می کند و نگاه غیرواقع بینانه در این زمینه سلامت روانی ما را بیش از پیش دچار مخاطره خواهد کرد.

سهم دولت برای حل بخشی از این چالش ها در خانواده این مشاوره خانواده گفت: بی تردید نهاد خانواده با توجه به ظرفیت های درونی خود یکی از اساس ترین نهادهای مدیریتی برای بحران اپیدمی کرونا در کشور است.

بر همین اساس نیاز است دولت و نهادهای عمومی توانمندسازی خانواده در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سلامت محور را به شیوه جدی تر و کارشناسانه تر اجرایی نمایند.

نایب دبیر اتحادیه انجمن های علمی روان شناسی و مشاوره ایران ادامه داد: اقداماتی ژرف و فراگیری چون تدوین پروتکل مشاوره روان شناختی برای خانواده دارای متوفی و افراد مبتلا به کرونا با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان بهزیستی، اختصاص بخشی از برنامه های رسانه ملی به ویژه شبکه های پر بازدید جهت آموزش به شیوه صحیح مهارت های زندگی و تقویت سلامت روان در خانواده، تقویت زیرساخت های ارائه خدمات مشاوره تلفنی و مجازی ازسوی سازمان بهزیستی کل کشور و فعال سازی سازوکارهای مشاوره هدفمند افراد، برنامه ریزی در جهت تولید و پخش ورزش ها و بازی های خانواده محور جهت کاهش فشار روانی، کنترل استرس، ایجاد شادابی و نشاط محیط خانه و تقویت قوای جسمانی اعضای خانوار بسیار سودمند است.

وی ادامه داد: استفاده از ظرفیت شبکه های استانی در فرایند آموزش های رسمی و غیررسمی و توجه به تفاوت های زبانی و قومیتی در فرایند آموزش ها برای کودکان و دانش آموزان، تدوین پروتکل بازیابی روان شناختی خانواده ها در دوران پسا بحران، تصویب بخشنامه هایی با موضوع اعطای تعطیلات خانوادگی و تسهیلات سفر، تفریح و گردشگری پس از پایان بیماری به منظور بازتوانی روحی خانواده ها، تهیه بسته مراقبتی و بهداشتی ازسوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای مادران باردار، سالمندان، معلولان و امکان پایش وضعیت و اخذ آزمایش در منزل با توجه به نگرانی ها از حضور ایشان در مراکز بهداشتی و درمانی و اولویت بیشتری به نسبت قبل دادن در پرداخت کمک های خاص معیشتی به گروه های خاص چون زنان سرپرست خانوار، خانواده های دارای فرد معلول یا بیماری مزمن، زنان باردار، خانواده دارای مشاغل فصلی و روزمزد فاقد پوشش بیمه ای، سالمندان فاقد درآمد پایدار و همچنین اختصاص بسته های حمایتی خاص به این اقشار و پیگیری مستمر و هدفمند آن تا طبیعی شدن شرایط اجتماع می تواند بسیار سودمند و کارا باشد.

وی در پایان گفت وگو از دولت و مردم خواست تا در این روزهای رو به گذار، بـیشتر از پـیش حواسشان به آدمیان و علی الخصوص افراد کم توان و آسیب پذیر سرزمینمان باشد.

انتهای پیام
کلید واژه ها: اتحادیه انجمن های علمی - کرونا - انجمن های علمی - روان شناسی - ایران - استراتژی - اتحادیه - خانواده - همه گیری ویروس کرونا - مشاوره - روان - جامعه - انجمن - طولانی - دبیر - علمی - چالش - نایب - سلامت روانی - ویروس کرونا - فاجعه - سلامت - ایسنا - سازی - همه گیری - گفت وگو - ناامنی - اضطراب - ویروس - روانی