راه برای نجاتِ مشیرالسلطنه هموار شد

مرمتِ آسیب هایی را که در طول چند دهه گذشته به مشیرالسلطنه تاریخی در محله مولوی وارد شد، از همان دهه های قبل مطرح کردند، بخصوص در طول یک دهه گذشته؛ - تا امروز که بالاخره شهرداری و میراث فرهنگی برای حذف آسیب ها همراه شده اند، شاید این بنای تاریخی جان دوباره ای بگیرد.

به گزارش سایت قطره و به نقل ازایسنا، آخرین آسیب هایِ آشکارِ نشسته بر پیکر بخش های مختلف مسجد مشیرالسلطنه از ساعتِ قدیمی اش گرفته تا شبستان ها و سقفی نیمه تخریب شده ای که قرارشان بر ایجاد حجره های جدید بوده یا حتی کتابخانه ای که سال هاست در همان پشت بام مسجد متروکه مانده و محل انبارِ وسایلِ غیرقابل استفاده شده، یا کاشی های طبله زده ی جداره ی حیاط و حتی مطبخ قدیمی آشپزخانه که حالا کاملا مدرن شده تا همین چند ماه قبل به وضوح دیده می شدند، آسیب هایی که هیات امنای مسجد تلاش داشتند دست کم برای حفاظت از اصل بنا، ان ها را برطرف کنند، اما.

بعد از مدت ها و چند بار رفت وآمد کارشناسانِ میراثی اوایل امسال بود که شهرداری منطقه 11 از آغاز مرمت این مسجدِ تاریخی از ابتدای شهریور ماه خبر داد، هر چند آغاز مرمت چند ماهی به عقب افتاد، اما بالاخره شهرداری منطقه نخستین خبر برای آغاز این مرمت را با شروعِ تعمیر یکی از قدیمی ترین ساعت های نصب شده بر جداره ی بنایی تاریخی در تهران منتشر کرد.

خبری که هنوز از دست به کار شدن کارشناسان مرمت شهرداری برای جلوگیری از کج شدن بیشتر نقاره خانه مسجد که ساعت نیز روی آن است، حرفی نمی زند؛ اما تاکید می کند که در روند مرمت جداره این مسجد پاکسازی و حذف زوائد و آلودگی بصری، آغاز شده و پس از آن حذف باتیس ها، آجر کاری و بندکشی، مرمت سقاخانه و مرمت درب ورودی انجام خواهد شد.

مرمت اضطراری برای حذف زوائد است و رفع ایراد سازه مناره مسجد با این وجود اما مرتضی ادیب زاده - معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران - در گفت وگو با ایسنا، این عملیات مرمت را توسط شهرداری منطقه 11 و با نظارت کارشناسان این اداره کل و با تاکید بر حفاظت و مرمت جداره اصلی می داند و می گوید: در این عملیات مرمتی؛ حذف زوائد بصری، اندودهای الحاقی ماسه سیمان روی جداره و پاکسازی و بند کشی آجرهای نما و مرمت ورودی مسجد و سقاخانه در ضلع جنوبی جداره مطابق با حالت اولیه جداره و مرمت و احیای مناره شامل پاکسازی و بندکشی آجرهای جداره مناره و بررسی وضعیت ایستایی مناره و همچنین رفع معایب سازه ای آن است.

همچنین اقدامات حفاظتی نیز توسط این اداره کل صورت گرفته که از جمله می توان به طراحی و اجرای کانال دفع رطوبت در شبستان اصلی مسجد اشاره کرد.

وی اما درباره ی طرحِ در دست ساخت روی پشت بام مسجد که تا کنون نیز بخشی از سقف بنا در ضلع شمالی مسجد تخریب شده و اسکلت آهنی قرمز رنگی روی آن سوار شده، اظهار می کند: بعد از دیدنِ این سازه مکاتبات مورد نیاز برای متوقف کردن ادامه ی کار در این بخش از مسجد با شهرداری منطقه انجام و تاکید شد که برای این پروژه هیچ مجوزی از میراث فرهنگی دریافت نشده است و آن ها موظف هستند تا در اسرع وقت نسبت به جمع آوری این سازه اقدام کنند.

او همچنین به انجامِ بررسی های مورد نیاز برای جمع بندی آسیب هایی که به این بخش از پشت بام مسجد وارد شده، اشاره می کند و می گوید: با انجام بررسی ها اعلام نظر نهایی انجام می شود و برای اقدامات بعدی آن تصمیم گیری می شود.

سرویس های بهداشتی فقط بهسازی می شوند، نه اضافه ادیب زاده همچنین درباره ی نامه 19 مرداد پرهام جانفشان - مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران - به شهرداری منطقه 11 مبنی بر ساخت سرویس بهداشتی و آشپزخانه در فضای باز پشت مسجد که اعلام کرده است؛ نظر به اینکه نیاز مسجد مشیرالسلطنه به تاسیسات فوق با ساخت و ساز با رعایت کلیه نکات ایمنی و بدون حفر زیرزمین و همچنین بدون دخل و تصرفی در ابعاد دیوارها موافقت می شود.

ضرورت دارد نقشه های نما پس از اجرای اسکلت جهت بررسی و تایید به این اداره کل ارسال شود توضیح می دهد: براساس طرح ارائه شده قرار است فقط بهسازی سرویس های بهداشتی در این فضای تاریخی انجام شود، بر اساس ضوابط میراث فرهنگی هیچ چیز جدیدی نباید به این فضای تاریخی اضافه شود.

وی بیان می کند: برای دیگر بخش های مسجد که در حال حاضر جزیی از پروژه مرمت اضطراری نیستند، کاری انجام نمی شود، اگر قرار بر انجام آن ها باشد نیاز به انجام استعلام و ارائه ی طرح مرمتی جدید به میراث فرهنگی است.

او با تاکید بر نظارت کارشناس میراث فرهنگی استان تهران در مرمت بنا و لزوم توجه برای بازگشت آن به حالت اولیه در بخش های مختلف، اضافه می کند: همه ی المان ها، نشانه ها و ساختار بنا باید در مرمت به حالت اولیه برگردانده شود.

وی تعمیر و راه اندازی ساعت مناره مسجد پس از سال ها را یکی از اقدامات مهم و قابل توجه این پروژه می داند و تاکید می کند: در طول سال های گذشته این ساعت از کار افتاده و ساکن شده بود، به همین دلیل بر تعمیر و مرمت آن تاکید شد و شهرداری متخصص تعمیر ساعت را خود شناسایی و برای کار معرفی کرد.

معاون میراث فرهنگی تهران با این وجود اولویت امروزی مرمت این بنای تاریخی را به انجام اقدامات استحکام بخشی روی مناره و اقدامات سازه ای برای رفع یکسری موانع سازه ای می داند و ادامه می دهد: کار برای پاکسازی بنا آغاز شده اما مدت زمان آن در این فصلِ کار بستگی به نیروهای انسانی دارد، اما هر چند طرح گستردگی زیادی ندارد، ولی بسیار پر کار است و احتمالا تا حدود چهار ماه آن به طول می انجامد، اگر شرایط آب و هوایی یاری کند.

وی همچنین درباره ی مرمت کاشی های تاریخی طبله زده بالای سر در حجره های این مسجد مدرسه می افزاید: در بحث کاشی ها اگر نیاز به نیروی متخصص داشته باشند از میراث فرهنگی درخواست می کنند که ما وارد می شویم.

ادیب زاده با تاکید بر این که یک سری اقدامات برای مرمت این مسجد از قبل برنامه ریزی شده اند، می گوید: با این وجود ممکن است در زمان انجام آن پروژه، کارشناسان و ناظر با معایب دیگری روبه رو شود که آن جزو مواردی است که باید در پروژه های مرمتی رسیدگی شود.

مرمت کتابخانه و بررسی وضعیت آشپزخانه قدیمی در آینده انجام می شود معاون میراث فرهنگی تهران اما ساماندهی و مرمت برخی از بخش های فضای مسجد مانند کتابخانه ی روی پشت بام که در حال حاضر به فضایی متروکه تبدیل شده یا فضای آشپزخانه قدیمی مسجد را مربوط به پروژه ی بعدی مرمت در آینده می داند و ادامه می دهد: فضاهایی که کاربری ناهمگون دارد یا فضاهایی که استفاده مناسب نشده، باید در مراحل مرمتی آینده مورد توجه قرار گیرند و ناظر میراث فرهنگی موظف است تا با بازبینی این فضاها در زمان انجام عملیات ساماندهی و مرمت در این فصل مرمتی، موارد مورد نظر را به مشاور و پیمانکار طرح ارائه دهد تا در آینده مورد توجه قرار گیرد.

انتهای پیام
کلید واژه ها: آسیب ها - آسیب - مسجد مشیرالسلطنه - مسجد - تاریخی - میراث فرهنگی - بنای تاریخی - گذشته - قدیمی - هیات امنای - آشپزخانه - همان - کتابخانه - هایی - شهرداری - استفاده - پشت بام - شبستان - متروکه - فرهنگی - طول یک - یک دهه - گزارش - مختلف - مولوی - همراه - حفاظت - میراث - تخریب - امروز