از «سنگ اندازی» تا «برندسازی»/ تویسرکان، «مهد گردو»

رییس هیات مدیره انجمن گردوی تویسرکان به روزرسانی اطلاعات بازار، شناسایی بازارهای جدید و روش های نوین بازاریابی را از اهداف انجمن گردو دانست و گفت: - خبرگزاری فارس ـ همدان، بخش عظیمی از پایداری یک جامعه به اقتصاد و چرخه تولید آن وابسته است حال اینکه شناسایی و بکارگیری کاربردی و راهبردی ظرفیت ها و توانمندی های آن برای پویایی و چرخیدن چرخ اقتصاد و درآمدزایی آن یک الزام است.

تویسرکان هم یک تکه از این جامعه است که اقتصاد آن وابسته به توانمندی محصول گردوست، برندی که امروز تویسرکان را به نام آن می شناسند و حفظ و بهره وری همه جانبه آن یک موضوع اساسی است.

بعد از سرمازدگی 85 درصدی باغات گردو در اردیبهشت 95 اقدامات زیربنایی قابل توجهی مانند  سرشاخه کاری، ایجاد باغ مادری گردوی پیوندی گواهی شده و توسعه آبیاری نوین آغاز شد.

شکل گیری انجمن گردو هم در همین راستا با تلاش مسوولان و علاقه مندان به ارتقا و بهره وری بیشتر این محصول در سال 97 انجام شد به همین منظور پای صحبت های عبدالله قمری رییس هیات مدیره انجمن گردو نشستیم.

فارس: در خصوص نحوه شکل گیری کار می فرمایید؟  انجمن گردوی تویسرکان؛ اولین انجمن گردوی کشور است که سال 97 به ثبت رسمی رسید؛ پس از تشکیل آن چندین جلسه با گردوکاران، باغداران عمده و مسوولان ادارات مرتبط تشکیل شد تا اینکه موفق به ثبت انجمن شدیم.

با وجود تلاش های زیاد اما استقبال مردم کم بود و امروز تنها 36 نفر عضو این انجمن هستند.

رغبت مردم شهرستان نسبت به مشارکت در تشکل های صنفی و کارفرمایی ضعیف است ما با کمک اتاق بازرگانی دنبال تشکیل انجمن مبل و منبت بودیم اما طبق آنچه مقرر شده بود حتی یک نفر هم برای فعال شدن این انجمن نیامد.

  فارس: هدف از تشکیل انجمن گردو چیست؟ ما  احساس کردیم یک خلأ بین تولیدکننده و مصرف کننده گرو در بازار این محصول وجود دارد، در تولید نهاده های مختلف، جهاد کشاورزی و تعاونی گردوکاران در تامین نهاده ها و خدمات ترویجی مورد نیاز به حوزه کشاورزی کمک می کنند اما در بحث بازار اینگونه نیست، وقتی محصول کشاورز به ثمر می رسد به دست دلال می افتد در آشفتگی بازار گردو که طی چند سال گذشته هم تحت تاثیر گردوی قاچاق و خارجی قرار گرفت ما را بر آن داشت به دنبال نهادی مردمی باشیم.

بر همین اساس با هدف کنترل، نظارت و ساماندهی بازار و قیمت گردو انجمن گردو را در تویسرکان فعال کردیم.

البته انجمن گردو زیر نظر اتاق بازرگانی ایجاد شد.

هدف محوری تشکیل انجمن گردو ضمن ساماندهی به روزرسانی اطلاعات بازار، شناسایی بازارهای جدید و روش های نوین بازاریابی کشاورزان است.

فارس: فکر می کنید با فعال شدن انجمن گردو ایجاد بسترهای لازم برای صادرات گردو ممکن می شود؟ متاسفانه ما از تویسرکان صادرات گردو به هیچ کجا نداریم.

طی چند نشست که با چند سفیر و نماینده کشورهای خارجی داشتیم، طبق اذعان آن ها گردوی ایران به ویژه گردوی تویسرکان گران ترین گردویی دنیاست که ما هم چند دلیل چون برتری کیفیت گردو  را به آن ها تاکید و گوشزد کردیم.

البته باید این مهم را در نظر باشد که کیفیت بالا نباید قیمت گردو را به میزانی افزایش دهد که این میوه مغذی از سبد میوه های خشکبار مردم خارج شود که با تاسف باید گفت این اتفاق به تدریج در حال وقوع است.

از دلایل دیگر گران شدن قیمت گردو می توان به عدم یکنواختی، نبود سورت و بسته بندی و عدم برداشت و خشک کردن مکانیزه این میوه با ارزش غذایی بالا اشاره کرد.

 تجهیز باغات به آبیاری نوین و برداشت مکانیزه محصول گردو یک نیاز است که ما باید به سمت و سوی آن همانند کشورهای خارجی چون شیلی، استرالیا و.

حرکت کنیم چراکه با این اقدام قیمت تمام شده آن کاهش می یابد اما چون همه اقدامات لازم در کاشت، داشت و برداشت گردو در تویسرکان به شکل سنتی برای ما انجام می شود این موضوع طبیعی است که قیمت تمام شده محصول گردو در ایران و بالطبع در تویسرکان افزایش یابد.

عدم یکنواختی گردوی ما خیلی زیاد است و برای صادرات مشکل زیادی داریم ما با شرکت های عمده از جمله فروشگاه رفاه و اتکا برای عرضه گردو وارد مذاکره شدیم اما صاحبان این مراکز گفتند که گردو از یک نوع را می خواهند و اینکه با میدان بار اصفهان که درخواست هفته ای پنج تن گردو را دادند به همین مشکل یعنی عدم یکنواختی محصول برخوردیم.

بر همین اساس است که هیچ کس نمی تواند تضمین کند که هفته ای دو تن از نوع گردوی درخواستی را به مشتری بدهد چون تنوع ژنوتیپ گردوی تویسرکان زیاد است برای همین این موضوع کار را برای امر صادرات بسیار مشکل می کند.

 یکنواخت سازی و سورتینگ محصول تولید شده گردو با توجه به ژنوتیپ هزینه زیادی می برد ضمن اینکه صرفه اقتصادی هم برای کشاورز نخواهد داشت به عنوان مثال  از 100 کیلو گردو پس از یکنواخت کردن و سورتینگ 10 کیلوگرم به دست می آید.

خوشبختانه یکی از اهداف کار سرشاخه کاری در این شهرستان یکنواخت کردن گردوست که ضمن کاهش قیمت تمام شده و زمینه سازی صادرات این محصول که برند خاص و بی نظیر تویسرکان است را فراهم کند.

فارس: دلیل پذیرش مسئولیت انجمن گردو از سوی شما چیست؟ هدف خاصی را دنبال می کنید؟ بنده با پذیرش مسئولیت انجمن گردو چند هدف را دنبال می کنم ابتدا برندسازی گردوی تویسرکان که به همین منظور کلاس آموزشی با حضور استاد برجسته اقتصاد، دکتر استقلال مدرس بین المللی برای 30 نفر گذاشتیم البته از شرکت های تولیدی تویسرکان برای بهره مندی از این دوره آموزشی هم دعوت شده بود.

 دومین هدف که پیگیر آن بودم ثبت گردوی تویسرکان بود، یکی در سازمان خوار و بار جهانی فائو که متولی آن جهاد کشاورزی است و ما هم کمک کردیم این رویداد در حال انجام است؛ اقدام بعدی ثبت گردوی تویسرکان در wipo سازمان مالکیت فکری بود که پس از ثبت جغرافیای، انجمن گردو مستقیما با پیگیری های مستمر موفق به ثبت آن شد و گردوی تویسرکان به عنوان سی و ششمین محصول ایران در سازمان مالکیت فکری و معنوی جهان ثبت شد.

اما اطلاع رسانی این رویداد به دلیل شهادت سردار شهید سلیمانی و موضوعاتی دیگر چون انتخابات و شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاد.

  پیگیری احداث بازار بزرگ تخصصی گردوی شهرستان که نقش موثری در ساماندهی و رونق بازار این محصول دارد نیز در دست اقدام است، احداث بازار گردو برای ما بسیار حائز اهمیت است آن هم به دلیل اینکه اولین بازار تخصصی جهانی گردو تلقی می شود.

با توجه به اینکه تویسرکان مهد گردو بوده و محصول آن هم برند گردوی جهان است، برهمین اساس تاکنون تلاش زیادی برای تحقق این کار انجام شده است.

  مکان های مختلفی برای ایجاد بازار پیشنهاد شد که بررسی کردیم اما به جمع بندی و نتیجه نرسید تا اینکه زمین سه هکتاری بلوار دکتر آینه وند تایید شد که توسط بخش خصوصی احداث می شود بنده استاندار همدان و معاون عمرانی ایشان، رییس اتاق بازرگانی و مسوولان مرتبط با این بخش را با هدف تسریع در کار احداث بازار بزرگ تخصصی گردو به این محل بردم که مورد تایید قرار گرفت.

البته از مزیت های این مکان می توان به تلفیقی از بازار و باغ اشاره کرد، تلاش بر این است باغ حفظ شود چراکه انجام این مهم هم تثبیتی بر برند گردو تویسرکان است.

قبلا پیشنهاد ایجاد بازارچه دادیم که بعدا با توجه به جایگاه و امتیازات این برند ملی و حتی جهانی شدن این محصول، تصمیم بر احداث بازار بزرگ تخصصی گردو گرفته شد بر همین اساس برنامه تغییر یافت.

بنده با فرماندار پیشین در خصوص اداره بازار بزرگ تخصصی گردو به صورت هیات امنایی با حضور نمایندگانی از فرمانداری، اتاق اصناف، اتاق بازرگانی، اداره صمت، انجمن گردو و تعاونی گردو صحبت کردم امیدوارم بتوانیم بسترهای بهره وری از این محصول را به نحو شایسته ایجاد کنیم.

  طبق برنامه اولویت بازار بزرگ تخصصی با پیشکسوتان و مغازه داران گردو در میدان امام(ره) است یعنی افرادی که اهلیت آن ها شناخته شده است، برای هر مغازه در بازار بزرگ تخصصی گردو کد بهداشتی تعریف خواهد شد و بر نحوه فعالیت و عرضه محصول گردو توسط هیات امنا نظارت می شود.

 نارضایتی از عدم عرضه بهداشتی گردو به ویژه مغز گردو را ما از مردم داریم بنابراین با ساماندهی این بازار بسیاری از مشکلات برطرف می شود.

البته این طرح هنوز به مرحله اجرا نرسیده، پرونده باید تایید سه کمیسیون مرتبط با این موضوع در استان همدان را بگیرد که تاکنون پاسخ مثبت یکی از این دو کمیسیون اخذ شده است، پس از دریافت تایید بلافاصله سرمایه گذار برای اجرای طرح اقدام می کند.

فارس: از دیدگاه شما تاثیر جشنواره گردو بر جایگاه این محصول چیست؟ آیا تاکنون موفق بوده یا نه؟ برگزاری جشنواره گردو از اقداماتی است که برای حفظ و ارتقای جایگاه گردو  چند سالی با قوت انجام شد اما این جشنواره متاسفانه سال گذشته خیلی ضعیف بود البته اصلا قصد مقصر جلوه دادن کسی را نداریم؛ با وجود اینکه سال قبل موقعیت بسیار خوبی برای گردو به واسطه انجام دو کار عمده یعنی دعوت از مهمانان ترکیه ای و مهمان از 17 استان گردوخیز، برای نشست هم اندیشی ایجاد تشکل سراسری گردو بود.

احساس کردیم گردو در کشور متولی خاصی برای پیگیری ندارد به همین دلیل پس از پیشنهاد ثبت انجمن ملی گردو به مسوول اتاق بارزگانی استان، این امر را پیگیری کردیم.

برای این کار حداقل پنج استان گردوخیز باید انجمن داشته باشند؛ مکاتبه کردیم هیچ استانی انجمن گردو نداشت تنها کرمان پیگیری کرده بود که البته منجر به ثبت انجمن نشده بود به همین دلیل میهمانان از 27 استان را برای جشنواره گردو در تویسرکان دعوت کردیم.

  پایه گذار انجمن ملی گردوی شهر تویسرکان و مرکزیت انجمن ملی گردوی اتاق بازرگانی در تهران خواهد شد.

به طور حتم با ثبت انجمن ملی قدرت چانه زنی با وزرا، رییس جمهور و معاونین آن را به ما می دهد و اینکه تویسرکان در این انجمن صاحب کرسی خوبی می شود چراکه ما پایلوت هستیم.

به عنوان مثال بنده به واسطه رییس هیات مدیره انجمن گردوی تویسرکان با حضور در جلسه شورای بخش خصوصی در استان تعیین تکلیف 90 میلیارد تومان اعتبار سرمازدگی سال 94 که توسط نماینده مردم تویسرکان مصوبه مجلس را گرفته بود، را از استاندار خواستار شدم.

فارس: بفرمایید پیگیری خواهرخواندگی تویسرکان با ترکیه به کجا انجامید؟   خواهرخواندگی تویسرکان با شهر نیکسار ترکیه به خاطر شباهت های مشترک این دو شهر با هم مطرح است، از جمله این شباهت ها کشت 80 درصدی گردو در شهر نیکسار چون تویسرکان، اشتغال حدود 90 درصد مردم این شهر از طریق محصول گردو و برگزاری جشنواره گردو تنها در شهر نیکسار ترکیه می توان اشاره کرد.

برای خواهرخواندگی پس از انجام مکاتبات با وزارت کشور"، یکسری اطلاعات، توسط جهاد کشاورزی و شهرداری تکمیل و ارسال شد؛ در حال حاضر هم این امر روند اداری خود را طی می کند.

فارس: انجمن گردو می تواند در برگزاری بهتر جشنواره گردو نقش داشته باشد آیا لازم نیست از هم اکنون برای جشنواره ورود کنیم؟ مشکلی که در خصوص جشنواره گردو مغفول مانده، این است که ما زمان برداشت گردو را با پیک مسافر نمی توانیم تنظیم کنیم اوج گردوتکانی تویسرکان مهر ماه است که متاسفانه در این فصل مسافرت ها خیلی کم می شود طبق تجربه برگزاری این جشنواره در مهر و شهریورماه مشکل خاص خود را دارد؛ البته این دو را کنار هم نمی توانیم با هم داشته باشیم.

 در جشنواره گردو باید اتحادیه خشکبار به عنوان متولی اصلی پای کار باشد که هیچ زمان نبوده است و اینکه اظهار بی اطلاعی از واگذاری جشنواره در سال گذشته به بخش خصوصی درست نیست چراکه از ابتدا محسن مجتبایی رییس اتحادیه خشکبار در جلسات جشنواره در سال گذشته حاضر بود.

برای سال گذشته برنامه این بود که جشنواره گردو بین مردم و فعالان این محصول برگزار شود به همین منظور نمایشگاه از آرامگاه حبقوق(ع) به خیابان جولستان انتقال پیدا می کرد آن هم به چند دلیل قانع کننده.

اول اینکه طبق تجربه چند ساله برگزاری جشنواره متوجه شدیم که عمده فروشان گردوی خشک و مغز گردو  در نمایشگاه آرامگاه حبقوق(ع) مشارکت نمی کنند چراکه در محل مغازه خود در میدان امام(ره) مشتری خاص خود را دارند.

در نتیجه با این وضعیت افرادی در نمایشگاه غرفه می گیرند که یا دستفروش، دست دوم فروش و یا سرپایی فروش هستند که اکثرا هم در فصل گردو به صورت مقطعی کار می کنند.

اما برای برگزاری جشنواره گردو در خیابان شهدا(جولستان) چیدمان به این ترتیب که سمت راست خیابان مبل و منبت و سمت چپ گردو و مغز گردو تدبیر شده بود دو روز هم با مغازه داران صحبت کردیم طرح خوبی بود این اتفاق در قلب بازار می افتاد و منافاتی با کار بازاریان گردو هم نداشت.

ضمن اینکه با اجرای این طرح جشنواره با استقبال بیشتری برگزار می شد، زمینه اجرای طرح پیاده راه سازی شهرداری هم از میدان تا چهارراه حافظ را مهیا می کرد ما همه موارد را در این خصوص پیش بینی کرده بودیم؛ اما نشد.

فارس: این طرح را برای امسال اجرا می کنید؟  اجرای این طرح به همراهی اتحادیه خشکبار و همه اعضا آن و دیگر ارکان بخش خصوصی نیاز دارد متاسفانه برخی کمک که نمی کنند هیچ، سنگ اندازی هم می کنند.

جشنواره گردو فرصت بسیار خوبی برای معرفی توانمندی های شهرستان است، اگر مسافری به این شهرستان می آید بخش اعظم سفر به خاطر گردوست، پس نمایشگاه تلفیقی جشنواره نقش زیادی در جذب این طیف افراد دارد که آن ها شهر تویسرکان را به عنوان شهر مقصد گردشگری خود بشناساند اما برخی بر این موضوع نقد دارند که نمایش گذاشتن محصولات دیگر هیچ ربطی به گردو و مشتقات آن ندارد در حالی که این شیوه کار جشنواره گردو تویسرکان به عنوان یک الگو کاربردی و اثرگذار مورد تایید خیلی از افراد صاحب نظر قرار گرفته است.

حل مشکل اصلی با اتحادیه خشکبار است چراکه متولی اصلی کار است و باید پای کار باشد.

البته فکر نمی کنم امسال با شیوع کرونا برگزاری جشنواره به روال گذشته ممکن باشد.

  فارس: سوال آخر اینکه ورود گردو به بورس به نتیجه رسید یا خیر؟   نماینده مردم تویسرکان انصافا خیلی کمک می کند به عنوان مثال ورود گردوی تویسرکان به بورس را پیگیری کرد.

از بورس کالاتهران که نماینده مردم تویسرکان در مجلس معرفی کرده بود تماس گرفتند و خواستند یک نهاد متولی برای ورود گردوی تویسرکان به بورس قرارداد منعقد کند از شرایط این قرارداد هم معرفی یک انبار در تهران و یک انبار در تویسرکان و عمل به تعهد در خصوص ارسال میزان گردوی درخواستی بود پیرو هماهنگی ها جلسه ای در اتاق بازرگانی همدان با حضور مسوول بورس از تهران و دستگاه های مرتبط برای ورود گردو به بورس برگزار شد.

انبار در تویسرکان از سوی تعاونی روستایی تامین شد، عرضه گردو هم که با اتحادیه خشکبار است اما متاسفانه مسوول اتحادیه خشکبار شهرستان اعلام کرد که بنده نمی توانم این کار را انجام دهم .

.

فاطمه صلح میرزایی .

کلید واژه ها: تویسرکان - گردو - اقتصاد - توانمندی - اقدامات زیربنایی - انجمن - شناسایی - گردوی تویسرکان - خبرگزاری فارس - آبیاری نوین - جامعه - چرخ اقتصاد - هیات مدیره - چرخه تولید - باغات گردو - بازاریابی - درآمدزایی - رییس هیات - سرمازدگی - زیربنایی - نوین - گیری - اردیبهشت - خبرگزاری - ظرفیت ها - بهره وری - اطلاعات - پایداری - کاربردی - اقدامات