ضرورت اجرای طرحهای آبخیزداری برای توسعه پایدار در چهارمحال و بختیاری

- به گزارش سایت قطره و به نقل ازایرنا، آبخیزداری به معنای تغذیه سفره های زیرزمینی و برنامه ریزی و مدیریت آبخیز، برای جلوگیری از به هم خوردن وضعیت منابع آبخیز و حفظ آن با اجرای طرح های مختلف در حوزه آبخیز است، که افزایش تولید محصول با بهره گیری از دانش، تجربه و استفاده از بندها و سدهای خاکی را به دنبال دارد.

فعالیت های آبخیزداری با اهداف،مدیریت جامع حوزه های آبخیز، کاهش فرسایش خاک و رسوب دهی، تغذیه سفره های زیرزمینی،کنترل هرز آب ها، کنترل سیلاب و بهره وری بهینه از نزولات آسمانی، ارتقاء آگاهی عمومی و توسعه مشارکت مردم و توسعه فعالیت های مطالعاتی اجرا می شود.

با توجه به خشکسالی های اخیر و خشک شدن 11 دشت و ممنوعه شدن 4 دشت از این تعداد در استان اجرای طرح های آبخیزداری یک ضرورت برای این استان به عنوان منشا 2 رودخانه کارون و زاینده رود و بخشی از دز است که هنوز این امر مورد بی توجهی قرار گرفته است.

عملیات آبخیزداری در 3 بخش مکانیک، بیومکانیک و بیولوژیک از جمله جنگل کاری، مرتعداری، ایجاد پوشش گیاهی وفضای سبز در سطح خاک، احداث بندها و سدهای خاکی، چاله های فلسی، تورکینست و عملیات های سخت افزاری و سازه ای در راستای جلوگیری از هدررفت آب و روان آب در بارش ها، کمک به تغذیه سفره های زیرزمینی، ذخیره نزولات آسمانی، کنترل سیل و رسوبات است.

آبخیزداری و آبخوانداری در کاهش عوامل تخریب منابع طبیعی از جمله سیل، خشکسالی ، تغییر اقلیم، مقابله با کمبود و بحران آب و بیابان زایی تاثیرگذار است.

در استان چهارمحال وبختیاری تاکنون بیش از 2 هزار و 300 سد سنگی و ملاتی و 100 بند خاکی احداث شده است که این میزان احداث سد بند خاکی تنها 30 درصد روان آب ها را جمع آوری می کند.

در این میان جوامع محلی، کشاورزان و باغداران به ضرورت اجرای طرح های آبخیزداری پی بردند و معتقدند اجرای این طرح ها علاوه بر رونق بخش کشاورزی و باغداری، در افزایش ذخیره آب، تقویت سفره های زیرزمینی و کاهش سرعت سیلاب و کنترل دبی آب رودخانه، قنات و چشمه ها تاثیر گذار است.

خیران برای نخستین بار به سمت احداث سدخاکی رفتند نخستین بانی اجرای طرح آبخیزداری خیرساز در چهارمحال وبختیاری و همچنین کشور گفت: با توجه به خشکسالی چندسال اخیر در استان و کاهش افت سفره های زیرزمینی و قنات ها،باغات در یکی از مناطق شهرکرد در حال خشک شدن بود.

کیومرث کوهی فایق افزود: براساس آموزش ها و یافته های خود و همچنین باغداران این منطقه از 3 سال گذشته اقدام به احداث سدخاکی با همکاری و همراهی مردم و باغداران منطقه در بالادست چشمه و قنات های منطقه کردیم.

به گفته وی، برای اجرای این طرح آبخیزداری 800 میلیون ریال هزینه از سوی باغداران انجام شد و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان نیز برای تکمیل طرح و اجرای سرریز، اعتباراتی را هزینه کرد.

وی اظهار داشت: با اجرای این طرح در بارش سال گذشته و امسال سد آبگیری و همچنین قنات های پایین دست نیز آبگیری شدند که این امر باعث شد درختان رو به خشکی این منطقه جان دوباره بگیرند.

این باغدار شهرکردی به افزایش ذخیره آب در سفره های زیرزمینی و همچنین قنات ها به عنوان مزیت طرح های آبخیزداری اشاره کرد و گفت: جلوگیری از فرسایش خاک،جلوگیری از هدر رفت نزولات آسمانی، مهار سیلاب و توسعه پایدار بخش کشاورزی و باغداری از دیگر مزیت های اجرای طرح های آبخیزداری است.

یکی دیگر از مجریان موفق اجرای طرح های آبخیزداری در هفشجان شهرستان شهرکرد نیز با اشاره به اهمیت بحث آبخیرداری و آبخوانداری در توسعه کشاورزی و باغداری و توسعه پایدار منطقه گفت: آبخیزداری برای حفظ آب و خاک برای آیندگان نیز ضروری است.

خدامراد فروزنده هفشجانی اظهار داشت:آبخیزداری در کشور دارای اهمیت ویژه است و مقام معظم رهبری نیز بر این امر مهم تاکید کرده اند و از 3 سال گذشته از محل صندوق توسعه ملی برای توسعه حوزه آبخیزداری اعتبار اختصاص می دهد.

وی گفت: با احداث طرح های آبخیزداری در این منطقه ،از تخریب منابع طبیعی و فعالیت های حوزه کشاورزی در این منطقه جلوگیری و چشمه ها و قنات ها در منطقه بعد از چند سال خشکسالی، آبگیری شد.

به گفته وی، هم اکنون پیگیر احداث 10 سیل بند دیگر در شهر هفشجان هستیم.

وی بر فرهنگ سازی و آگاه سازی جامعه در خصوص اهمیت و جایگاه اجرای طرح های آبخیزداری در راستای توسعه پایدار در حوزه های مختلف به خصوص کشاورزی و باغداری اشاره و تاکید کرد.

افزایش مشارکت مردم در اجرای طرح های آبخیزداری ضروری است یک فعال زیست محیطی چهارمحال و بختیاری نیز با اشاره به اهمیت اجرای طرح های آبخیزداری در استان که یک درصد مساحت کشور را دارد و 10 درصد آب کشور را تامین می کند، گفت: اجرای طرح های آبخیزداری در استان نیاز به افزایش مشارکت مردم در این حوزه دارد.

هومان خاکپور، به آشنا نبودن برخی از مردم با طرح های آبخیزداری و اهمیت این طرح ها در توسعه بخش کشاورزی و همچنین جلوگیری از خروج روان آب و هدایت به سمت قنات ها و چشمه ها و سدها اشاره کرد و گفت: باید ضرورت اجرای طرح های آبخیزداری برای مردم فرهنگ سازی شود.

به گفته وی، با تقویت مشارکت مردم در این حوزه می توان سرمایه گذاری مردم و کشاورزان را برای اجرای طرح های آبخیزداری افزایش داد به گونه ای که تاکنون این استان، پیش رو در حوزه خیران حوزه آبخیز در سطح کشور بوده است.

وی افزود: با مدیریت صحیح آب و همچنین افزایش مشارکت مردم در اجرای طرح های آبخیزداری ،می توان به توسعه بخش کشاورزی کمک کرد و از هدر رفت روان آب ها و خسارت ناشی از سیل و فرسایش خاک جلوگیری کرد.

خاکپور اظهار داشت: در کشور ما که میزان مصرف و استحصال آب بسیار بالا و در حد بحرانی است، اجرای طرح های آبخیزداری از جمله اجرای سازه های فیزیکی و مکانیکی و انجام اقدامات مدیریتی که منجر به حفظ و پایداری پوشش گیاهی، حفظ منابع آب و خاک، تغذیه آبخوان های زیرزمینی و مهار آب های سطحی شود، ضروری است.

طرح های آبخیزداری در کنترل 30 درصد روان آب ها تاثیرگذار است مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اهمیت اجرای طرح های آبخیزداری گفت: با اجرای طرح های آبخیزداری و احداث سدها در استان حدود 30 درصد روان آبها کنترل می شود.

علی محمدی مقدم افزود: از اول مهرماه پارسال تاکنون به عنوان سال زراعی جاری، به طور متوسط 400 میلیمتر بارش در استان وجود داشته است که با توجه به پهنه بندی استان، 6.

5 میلیارد مترمکعب نزولات آسمانی در استان باید وجود داشته باشد.

وی اظهار داشت: 70 تا 75 درصد این میزان نزولات آسمانی به صورت روان آب از استان خارج می شود، که با اجرای طرح های آبخیزداری و سدسازی 30 درصد این میزان روان آب ذخیره سازی می شود.

محمدی مقدم اظهار داشت: هم اکنون 100 سازه آبخیزداری، پخش سیلاب و سدخاکی در استان احداث شده است، که این سدها 100 میلیون مترمکعب نزولات آسمانی را ذخیره سازی می کنند.

وی افزود: در استان 100 بند خاکی با حجم عملیات 3 میلیون و 300 هزار مترمکعب و حجم مخزن 16 میلیون و 500 هزار مترمکعب احداث شده است.

مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: اجرای طرح های آبخیزداری در حفظ منابع پایه آب و خاک نقش مهم و تاثیرگذار دارد و به تثبیت زمین لغزش، ذخیره نزولات آسمانی، افزایش پوشش گیاهی، کنترل فرسایش خاک و تغذیه آبخوان کمک می کند.

وی افزود: سال گذشته بیش از 400 میلیارد ریال اعتبار از محل صندوق توسعه ملی به اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری استان اختصاص داده شد، که نسبت به سال 97 این میزان 2 برابر افزایش داشت.

محمدی مقدم گفت: مطالعات آبخیزداری تاکنون در 600 هزار هکتار از مساحت عرصه های منابع طبیعی استان انجام شده است که اجرای طرح های مطالعات آبخیزداری و همچنین اجرای طرح های آبخیزداری برای استان با توجه به توپوگرافی منطقه ضروری است.

وی با اشاره به بارش اوایل سال جدید نیز گفت: با توجه به میزان آب موجودی که در سدهای استان به دلیل بارش های گذشته وجود داشت، تعدادی از سدهای خاکی استان از جمله سد شهرکرد، تومانک، بارده و لردگان سرریز کردند.

وی، به فرسایش 25 تن در هکتار خاک در استان اشاره کرد و گفت:با اجرای طرح های آبخیزداری و توسعه این طرح ها، از فرسایش خاک تا 15 تن در هکتار در سال جلوگیری می شود.

به گفته وی، هر هکتار عملیات آبخیزداری، ذخیره سازی و تزریق 500 متر مکعب آب به حوضه آب های زیرزمینی را دنبال دارد که این امر در تقویت سفره های زیرزمینی تاثیرگذار است و باعث زنده شدن دوباره چشمه ها و قنات هادر پایین دست می شود.

به گزارش سایت قطره و به نقل ازایرنا، هم اکنون 155 سازه مکانیکی با حجم 71 هزار و 759 مترمکعب و تعداد 58 عملیات بیومکانیکی در سطحی معادل یک هزار و 980 هکتار در سطح استان اجرا شده است.

در استان چهارمحال و بختیاری با 1.

6 میلیون هکتار وسعت 45 حوضه آبخیز وجود دارد که اجرای طرح های آبخیزداری مکانیکی و بیولوژیک و بیومکانیک در استان به صورت تلفیقی اجرا می شود.

استان چهارمحال وبختیاری با مساحت حدود 16 هزار و 533 کیلومترمربع مساحت یک درصد از مساحت کل کشور را شامل می شود که 86.

5درصد این میزان مساحت را مراتع و جنگل تشکیل می دهد.

انتهای پیام
کلید واژه ها: آبخیز - آبخیزداری - چهارمحال و بختیاری - اجرا - زیرزمینی - طرح های آبخیزداری - توسعه - رودخانه کارون - فعالیت - مدیریت - افزایش تولید - توسعه پایدار - برنامه ریزی - تغذیه - استان - کنترل - ضرورت - زاینده رود - فرسایش خاک - حوزه آبخیز - بهره گیری - چهارمحال - گیری - حوزه - بهره - بهره وری - خشکسالی - بختیاری - رودخانه - استفاده