بزرگترین ویژگی «دو روایت از یک عکس» نویسنده آن است

دبیر جایزه اندرزگو می گوید بزرگ ترین ویژگی کتاب « دو روایت از یک عکس»، نویسنده آن، یعنی ابراهیم حسن بیگی است.

- دبیر جایزه اندرزگو می گوید بزرگ ترین ویژگی کتاب دو روایت از یک عکس ، نویسنده آن، یعنی ابراهیم حسن بیگی است.

به گزارش سایت قطره و به نقل ازخبرگزاری مهر"، اولین نشست از سلسله نشست های نقد و بررسی کتاب های برگزیده جوایز ادبی با عنوان طعم کتاب و با محوریت کتاب دو روایت از یک عکس ، برگزیده بخش کودک و نوجوان نخستین دوره جایزه ادبی شهید اندرزگو برگزار شد.

این نشست با حضور سیدصادق رضایی دبیر جایزه ادبی شهید اندرزگو ، ابراهیم حسن بیگی نویسنده کتاب، معصومه توکلی به عنوان منتقد، مجید عمیق نویسنده و مترجم، یوسف قوجق نویسنده و دیگر علاقه مندان عصر روز گذشته در ترنجستان سروش برگزار شد.

متعهدان به ادبیات کودک و نوجوان دین خود را ادا کرده اند در ابتدای این نشست، سید صادق رضایی، دبیر جایزه شهید اندرزگو، در پاسخ به این سؤال که تاریخ معاصر در ادبیات کودک و نوجوان چه جایگاهی دارد، گفت: در خصوص جایگاه تاریخ معاصر در ادبیات کودک و نوجوان می توان به این نکته اشاره کرد که ادبیات کودک و نوجوان متعلق به تاریخ معاصر است.

جایگاه اصلی و تولد ادبیات کودک و نوجوان از مشروطه است.

امروز اگر قرار باشد جایزه ای تعریف شود و این جایزه همه گونه های ادبی را فراگیرد، حتماً باید ادبیات کودک و نوجوان را هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی نیز در نظر داشته باشد.

هم به دلیل اینکه تعداد کتاب هایی در بخش شعر، داستان، رمان و مستند و.

تولید می شود و هم به دلیل چهارده ونیم میلیون مخاطب کودک و نوجوان.

رضایی با اشاره به بالندگی ادبیات کودک و نوجوان اظهار کرد: این بالندگی به لحاظ کمی و کیفی مدیون پیروزی انقلاب اسلامی است.

قبل از پیروزی انقلاب تصویرگر، مترجم، ناشر و.

داشتیم؛ اما در مقایسه با پس از پیروزی انقلاب اسلامی نبود.

البته در این بین، فراز و فرودهایی در رشد کمی و کیفی وجود داشت.

نویسندگان در تاریخ معاصر به اتفاقاتی که در صد تا 150 سال اخیر اتفاق افتاده است، در قالب های شعر، داستان، داستان کوتاه، روایت و رمان بسیار پرداخته اند.

وی با بیان اینکه قبل از انقلاب، نویسندگان به موضوعاتی چون چگونگی مبارزه با ظلم می پرداختند، گفت: نویسندگان قبل از انقلاب پیروزی مظلوم را به تصویر کشیده اند.

زبان این ادبیات پس از پیروزی انقلاب اسلامی از زبان اعتراض به زبان صراحت رسید و شروع کردند آنچه رخ داده بود، برای کودکان و نوجوانان در گونه های مختلف ادبی تولید کردند.

دبیر جایزه شهید اندرزگو افزود: با آغاز جنگ، ادبیات انقلاب به ادبیات دفاع مقدس تبدیل شد.

می بینید که مجموعه کتاب های ادبی نوشته شده، منطبق بر ادبیات معاصر است.

همچنین در کنار این موضوعات، مشروطه، چگونگی روی کارآمدن پهلوی و انقراض قاجار و.

نیز دستمایه ای برای نویسندگان شده اند تا قلم به دست بگیرند.

جای کار در این زمینه بسیار است؛ اما من معتقدم که متعهدان به ادبیات کودک و نوجوان دین خود را ادا کرده اند.

خوش خوان بودن، ویژگی مهم کتاب در ادامه این نشست، یوسف قوجق در پاسخ به این سؤال که کتاب دو روایت از یک عکس چه ویژگی هایی داشت که باعث شد به مرحله نخبگانی راه پیدا کند، گفت: این کتاب علاوه بر اینکه به موضوع جشنواره مرتبط بود، به زندگی پهلوی اول و دوم می پرداخت و در نظر داشت هر دو را از یک قاب روایت کند که در واقع هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند.

همچنین این کتاب از امتیازات ویژه ای از لحاظ ادبی برخوردار است که توانست نظر داوران را به خود جلب نماید.

قوجق شاخصه مهم کتاب را خوش خوان بودن آن مطرح کرد و ادامه داد: این امتیاز نه در این کتاب، که در همه کتاب های آقای حسن بیگی احساس می شود و در واقع به زبان مخاطب امروز نزدیک است.

می توان گفت در آثار او سکته در نثر نمی بینیم.

به نظرم لحن و خوش خوان بودن ویترین کاری هر نویسنده ای است.

نکته مهم دیگر، پرداخت کتاب به پهلوی اول و دوم است.

در ادامه، ابراهیم حسن بیگی، نویسنده کتاب، به موضوع کتاب و استفاده از اساطیر اشاره کرد و گفت: در دهه هفتاد، در جلسات حوزه هنری دورهمی هایی برگزار می شد که در آن، به ویژگی های نویسنده انقلابی اشاره می شد.

تنها موضوع مورد بحث در این جلسات، برگشت به گذشته و استفاده از ادبیات فولکلور بود.

قصه های هزارویک شب، غول چراغ جادو و بندانگشتی چند نمونه از این هاست.

این موضوع به فراموشی سپرده شد تا سال 1389 که آقای رضایی در کانون پرورش فکری به من پیشنهاد نوشتن کتاب را دادند.

وی ادامه داد: آنجا ایده استفاده از غول چراغ جادو به ذهنم رسید و نتیجه آن، خلق چند اثر با استفاده از این عنصر شد که "دو روایت از یک عکس" یکی از آن هاست.

نوشتن در زمینه جنگ و انقلاب برای کودک و نوجوان سخت است؛ چرا که باید با بچه ها ارتباط گرفت.

در ادامه معصومه توکلی به عنوان منتقد نشست، با اشاره به غول چراغ جادو در کتاب گفت: غول چراغ جادو در این کتاب نقش راوی را دارد؛ اما نه هر راوی؛ بلکه یک راوی اثرگذار است.

در ابتدای کتاب، به این نتیجه رسیدم که پهلوی ها نه در سرکارآمدن و نه رفتن از پادشاهی مانند سایر پادشاهان نبودند.

در واقع، می توان گفت با جادوگری اجنبی ها بر سر کار آمدند، تداوم پیدا کردند و کنار رفتند.

این وضعیتی است که غول چراغ جادو که از سرزمین ناممکن هاست، می توانست درباره آن با ما صحبت کند.

وی با اشاره به وقایع تاریخی گفت: همه ما اصل قضیه را می دانیم.

می توانست تحلیل نیز چاشنی این وضعیت شود؛ گرچه خالی از تحلیل هم نبود.

حتی می توانست از این زاویه وارد قضیه شود که کاری که خارجی ها برای سرکارآوردن دو شاه کردند، شبیه جادو است.

توکلی معرفی نکردن غول چراغ جادو را از دیگر نکات منفی کتاب دانست و گفت: از ابتدا تا انتهای کتاب، با غول چراغ جادو آشنا نمی شویم و اگر همه جمله ها را در معرفی وی کنار هم بگذاریم، نهایتاً یک پاراگراف خواهد شد.

غول چراغ جادو می توانست در کتاب تاریخچه ای داشته باشد.

همچنین، در صفحات متوالی کتاب راوی، دانای کل می شود؛ در صورتی که راوی غول چراغ جادویی است که در برخی اوقات تلنگر می زند.

این غول می توانست بار طنزآمیزی به دوش بکشد و نهایتاً باید گفت که کتاب می توانست قلاب بیشتری برای نوجوان داشته باشد.

وی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که در کتاب مغفول است، کودتای 28 مرداد است که گذرا به آن اشاره شده است.

حتی در کتاب های بزرگ سال نیز کتاب خوش خوانی در این زمینه وجود ندارد.

جا داشت در کتابی که کودک و نوجوان به دست می گیرد و در یک سیر خوب با دو پادشاه آشنا می شود، به این واقعه نیز پرداخته می شد.

توکلی با اشاره به غول چراغ جادو و توانایی های او بیان کرد: غول چراغ جادو می توانست در زمان سفر کند و به تعریف وقایع بپردازد.

به نظر می رسد نقل گذشته و لمس سال های پادشاهی در کتاب خالی بود.

بزرگ ترین ویژگی کتاب، نویسنده باسواد آن است رضایی در ادامه این نشست با اشاره به نویسندگی حسن بیگی گفت: بزرگ ترین ویژگی این کتاب، نویسنده آن، یعنی ابراهیم حسن بیگی است.

وی در نوشتن باسواد و استاد کلاس داستان نویسی است که مجموع این دو عنصر باعث می شود وی خالق اثری چون "دو روایت از یک عکس" باشد.

نوشتن راجع به پهلوی ها و استفاده از عنصر بچه غول باعث موفق شدن کتاب شده و توقع افراد را بالا برده است.

وی اظهار کرد: اینکه بتواند در این فضا با نگاه دقیق روشن فکرانه که همراه با شهامت و شجاعت است، حقایق تاریخی را بنویسد، از جمله ویژگی های آقای حسن بیگی است.

علاوه بر این، این شهامت را هم در نویسندگان امروز و هم در داوران داریم.

قلب واقعیت های تاریخی ممکن است خریداران کم سوادی داشته باشد؛ اما مطمئن باشید در صد سال بعدی، سخیف بودن و غیرعلمی بودن مجموعه مطالب باورهای کسانی که عمداً نمی خواهند امروز را بفهمند، برای آیندگان جزو بدیهیات است.

دبیر جایزه شهید اندرزگو با اشاره به به بحث رمان و توقعی که ما از آن داریم گفت: این رمان در گونه ای از رمان های تاریخی تعریف می شود که دو سه ویژگی را باید به یدک یکشد.

نویسنده با تخیل خود موضوعی فانتزی را که جزء اساطیر جهان و ادبیات ما است، به تصویر کشیده است.

این موضوع الهام بخش بسیاری از نویسندگان است.

هزارویک شبی که دوستان اشاره کردند، الهام بخش نویسندگانی است که خلق ادبیات کردند.

در این هزارویک شب، غول چراغ جادو را می بینید و تأثیری که در ادبیات دارد.

از این جهت گمان می کنم از این ظرفیت بهتر و بیشتر از این می توان استفاده کرد.

رضایی با اشاره به شخصیت های واقعی و تاریخ واقعی و تخیل نویسنده گفت: نویسنده در این زمینه سخت ترین کار را انجام داده است و آن انتخاب مخاطب کودک و نوجوان بود.

چون این کتاب درباره نوجوان نیست؛ بلکه برای نوجوان است.

تفاوت رمان نوجوان و بزرگ سال در این است که هر دو رمان هستند.

نوشتن رمان کودک و نوجوان سخت تر است؛ چون نمی شود آن را طولانی نوشت و باید در آن انتقال پیام و ایجاد باور کرد.

نویسندگان و ناشران در انتقال مفاهیم مسئول اند وی با اشاره به مسئول بودن نویسنده و ناشر در برابر انتقال پیام و مفاهیم در عرصه ادبیات کودک و نوجوان بیان کرد: ناشران و نویسندگان در انتقال و خلق محتوا در برابر مخاطب خود مسئول هستند.

علاوه بر اینکه فرد باید در ادبیات کودک و نوجوان تخصص داشته باشد، باید تعهد در محتوا و خوراک معنوی نیز داشته باشد؛ در حالی که در رمان بزرگ سال چنین نیست.

در بخش دیگری از این نشست، یوسف قوجق در پاسخ به صحبت های منتقد جلسه گفت: فراموش نکنید که رمان ناقص است و می توان از هر زاویه ای آن را دید.

در واقع، رمان مانند داستان کوتاه قالب کاملی نیست و هر منتقدی از یک زاویه به آن می نگرد.

برخلاف داستان کوتاه که هر چیزی باید در جایگاه اصلی خود قرار گیرد، رمان این گونه نیست.

وی ادامه داد: در اینجا باید نگاه منتقد را به نگاه مخاطب تغییر داد.

در واقع من نویسنده برای مخاطب می نویسم؛ مخاطبی که از آن لذت ببرد، نه برای منتقد ادبی.

بزرگ ترین ضربه به ادبیات این است که من نویسنده از نگاه منتقد بترسم.

من موافق این قضیه هستم که لذت کشف باید در قصه باشد.

اما اینکه برای نویسنده نسخه بپیچیم، درست نیست.

خالق اثر یاد یوسف با بیان اینکه در ادبیات بایدی وجود ندارد، اظهار کرد: ادبیات برای جامعه است.

منظر نگاه را نیز باید به مخاطب برگردانیم.

آیا مخاطب این قصه را با همین عناصر دوست دارد و از آن لذت می برد؟ در واقع، باید به جای مخاطب نشست.

اما در پایان باید بگویم که رمان ناقص است و نباید انتظارات داستان کوتاه را از آن داشت.

در ادامه این نشست، مجید عمیق، نویسنده و مترجم که به عنوان مهمان در جلسه حاضر بود، گفت: آقای حسن بیگی برای نوشتن این رمان مهارت خاصی نشان دادند.

اگر چراغ جادو را از کتاب بیرون بیاوریم، رمان تبدیل به کتاب بزرگ سال می شود.

عمیق با اشاره به روایتگری غول چراغ جادو افزود: نویسنده غول چراغ جادو را بهانه ای قرار داده است تا خود روایت کند، دانای کل نامحدود شود؛ اما گاهی زیاده روی کرده و مستقیماً در داستان دخالت کرده است.

وی به استفاده نکردن نویسنده از پانوشت در کتاب اشاره کرد و گفت: در برخی جاها نوجوان با برخی از شخصیت ها آشنایی ندارد که نیاز به پانوشت داشت.

اگر این کار انجام می شد، رمان تبدیل به رمان بزرگ سال می شد؛ در حالی که غول چراغ جادو کتاب را برای نوجوانان مهیا می کند.

حسن بیگی در پاسخ به نقد منتقدان و افراد حاضر در جلسه گفت: نقد خانم توکلی درباره تاریخچه غول چراغ جادو پذیرفتنی است؛ چرا که این غول چراغ جادو در دیگر کتاب های من چون "صوفی و چراغ جادو"، "گیسو و چراغ جادو" و "امیرحسین و چراغ جادو" به طور مفصل معرفی شده است؛ اما باید در این کتاب نیز معرفی می شد.

وی در ادامه به موضوع کودتای 28 مرداد اشاره کرد و گفت: من تصمیم به نوشتن داستان انقلاب نداشتم.

هدف من این بود که دو برش پایان عمر را به تصویر بکشم.

چه بسا خوب تر بود این را به عنوان یک پروژه ده جلدی می دیدیم که از ابتدا به آن می پرداختیم؛ اما من این کار را نکردم.

خالق اثر دو روایت از یک عکس در ادامه، به موضوع پانوشت پرداخت و گفت: برخی از شخصیت ها نیاز به پانوشت داشتند که من سعی کردم در کتاب حتی به کوتاه ترین شکل به آن اشاره کنم.

در بخش دیگر، توکلی به خوش خوانی کتاب اشاره کرد و گفت: در خوش خوانی کتاب شکی نیست؛ اما موضوع مهم دیگر، نکاتی است که در کتاب درباره روابط با اعراب، اسراییل، آتاتورک و.

مطرح می شود.

این ها قوت است؛ چرا که به شکل گیری جغرافیای سیاسی در فرد و روابطی که در جهان شکل می گیرد و در زندگی ملت ها اثر می گذارد، کمک می کند.

وی به مشکل نوجوانان اشاره کرد و افزود: مشکل نوجوانان این است که با ظلم های منفرد روبه رو می شوند؛ اما کتاب های کمی هستند که به آن ها دید بزرگ تری را بدهند که چه چیزی باعث به وجودآمدن ساختارهای ظالمانه شده است.

توکلی در ادامه صحبت های خود درباره روابط و اسم های ناآشنا گفت: نوجوان در کتاب این روابط را می بیند و با یک سری اسم های ناآشنا روبه رو می شود؛ اما اینها در کتاب دست انداز نیست و وجود آن مانع فهم کتاب نمی شود.

حتی باعث می شود فرد به صورت عمیق تر دنبال آن برود.

توکلی در بخش دیگری از سخنان خود، به دغدغه کتاب خوانی و مخاطب شناسی اشاره کرد و گفت: خیلی از کتاب ها جایگاهی در میان نوجوانان ندارند؛ چون دغدغه ای وجود ندارد.

نویسنده شاید متوجه نباشد که مطلبی که می نویسد، شاید با توجه به شرایط موجود در جامعه خریدار نداشته باشد.

این حلقه مفقوده است و نمی دانم متولی آن چه کسی است.

این منتقد ادبی افزود: بعضی از کتاب ها بخت انتخاب ندارند.

نوجوان نمی خواهد راجع به تاریخ خود چیزی بداند؛ چون احساس می کند هر آنچه باید بداند، فهمیده یا اینکه احساس نمی کند چرا باید راجع به تاریخ بداند.

در ادامه، سیدصادق رضایی، دبیر جایزه شهید اندرزگو با اشاره به خواندن کتاب روایتی ساده از ماجرایی پیچیده قبل از چاپ توسط نوجوانان گفت: فصل های این کتاب قبل از چاپ در میان دانش آموزان تقسیم شد و کسی از فصل های دیگر مطلع نبود.

در جلسه ای به نقد و بررسی این کتاب پرداخته شد و متوجه شدیم که همه علاقه مند هستند از بقیه فصول مطلع شوند.

رضایی ادامه داد: ترویج و توسعه کتاب سخت است و یکی از این راه ها، نشست های نقد و بررسی است.

وی در بخش پایانی صحبت های خود گفت: ما به صورت دقیق و علمی کارمان را در خصوص تبیین تاریخ انجام خواهیم داد و در این راه، در برابر کسانی که به دنبال تحریف تاریخ هستند، خواهیم ایستاد.

در این راه منفعل نخواهیم بود و به بیان حقایق خواهیم پرداخت.

در جایزه ادبی شهید اندرزگو با ادبیات به بیان این حقایق می پردازیم.

کودک و نوجوان، بزرگ سال و تاریخ شفاهی گونه هایی هستند که تاریخ را روایت می کنند.

امسال در بخش تاریخ شفاهی روایت را برگزیدیم.

در ادامه، دو نوع ادبی دیگر در زمینه تاریخ شفاهی را به آن خواهیم افزود و آنچه اتفاق افتاده است، تبیین می کنیم.

نشناختن مخاطب، بزرگ ترین مشکل نویسندگان است در ادامه ابراهیم حسن بیگی، نویسنده کتاب، در پاسخ به موضوع مطرح شده از سوی معصومه توکلی در خصوص مخاطب شناسی گفت: من نمی دانم که نوجوانان و مخاطبان درباره داستان چه نظری دارند.

به تبع نمی توانم نظر تک تک بچه ها را درباره داستان بدانم.

جاهایی مانند کانون پرورش، برخی از مراکز و حتی برخی از ناشران نشست هایی با مخاطب برگزار می کنند و قدم مثبتی است.

حسن بیگی مشکل جدی نویسندگان را نشناختن مخاطب دانست و افزود: قبل و بعد از چاپ داستان نمی دانیم که چگونه عرضه خواهد شد و نظر مخاطب درباره اش چیست.

همچنین حسن بیگی در پاسخ به این سؤال که چرا در صفحات آغازین کتاب، شاه بدون اینکه با چالشی مواجه شود، دست به اعتراف زده است، افزود: نویسنده در انتقال اطلاعات عجله دارد.

در مستنداتی که مطالعه کردم، به این اعترافات نرسیدم؛ اما سعی کردم این موضوع را تلطیف کنم.

حتی خانواده پهلوی نسبت به آمریکا متخاصم نشدند؛ اما من تعدیل کردم؛ چرا که اهدافی داشتم که به مخاطب القا کنم.

در ادامه، حسن بیگی در پاسخ به پرسش یکی از حضار مبنی بر مخاطب شناسی و سازوکار حل مشکل مخاطب شناسی گفت: در اینکه نویسنده های اوایل انقلاب، ارتباط کمتری با نوجوانان دارند و نویسنده های جوان ارتباط بیشتری دارند، شکی نیست.

نویسنده کتاب صوفی و چراغ جادو ادامه داد: نویسنده به عنوان خالق اثر خود باید با جامعه و مخاطب ارتباط بگیرد.

نباید منتظر سازوکاری باشد که فضا را برای این ارتباط گیری مهیا کند که اغلب این طور نیستند.

اما در ادامه برخی معتقدند که به دلیل مشغله و گرفتاری نویسنده، باید شرایطی فراهم شود تا او با مخاطب خود ارتباط بگیرد؛ کاری که به ندرت انجام می گیرد.

نمونه آن این نشست است.

وی به نهاد کتابخانه ها و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: این دو مرکز اکثر کتابخانه ها را در اختیار دارند و می توانند این سازوکار را فراهم کنند.

می توانند جلسات کتاب خوانی برگزار و ارتباط بین مخاطب و نویسنده را فراهم کنند.

حتی معتقدم نویسنده های جوان فقط باید به شغل نویسندگی بپردازند.

من نویسنده ای می شناسم که فروشنده است.

اولویت استخدام کانون و نهاد کتابخانه ها باید با نویسندگان جوان باشد تا اینها در میدان کار، مخاطبان و نیازشان را بشناسند.

سازوکار این موضوع ملی است و مجموعه ای باید انجام شود؛ اما متأسفانه چون در ایران کار گروهی صورت نمی گیرد، امیدی به حل این موضوع نیست.

کلید واژه ها: نویسنده - جایزه - کودک و نوجوان - کتاب - روایت - جایزه ادبی - ادبیات کودک و نوجوان - برگزار - بزرگ ترین - ادبی - نشست - دبیر - ویژگی - برگزیده - بزرگ - شهید - نوجوان - رضایی - نقد و بررسی - جوایز ادبی - کودک - خبرگزاری - صادق - ادبیات - معصومه - محوریت - نخستین - توکلی - اولین - گزارش