گنج های گمشده: چرا استعدادهای ایران در سایه می مانند؟

در گوشه ای از ایران، در روستایی دورافتاده در سیستان و بلوچستان، پسری 16 ساله به نام رضا روی تکه کاغذی معادلات پیچیده ریاضی را حل می کند.

ذهن او مانند یک ابررایانه، - هدررفتن استعداد ها یک تراژدی جهانی است، اما در ایران، این معضل با شدت بیشتری خود را نشان می دهد.

پژوهش های روان شناسی و جامعه شناسی دلایل متعددی برای این پدیده شناسایی کرده اند:     الف) نابرابری های اجتماعی و اقتصادی: شکاف طبقاتی عمیق نظریه سرمایه فرهنگی پیر بوردیو توضیح می دهد که خانواده های مرفه با دسترسی به منابع آموزشی باکیفیت (کلاس های کنکور، معلمان خصوصی، و محیط های فرهنگی غنی) فرزندانشان را برای موفقیت در رقابت های تحصیلی آماده می کنند.

اما کودکان مناطق محروم، که حتی به یک کتاب درسی به روز یا اینترنت پرسرعت دسترسی ندارند، در این میدان نابرابر از پیش بازنده اند.

مطالعه ای در *American Economic Review* (2018) نشان داد که کودکان باهوش از خانواده های کم درآمد، 70% کمتر از همتایان مرفه شان به دانشگاه های برتر راه می یابند.

  در ایران، این شکاف عمیق تر است.

هزینه های کلاس های کنکور در سال 1404 به 100 میلیون تومان و شهریه مدارس غیردولتی به 140 میلیون تومان رسیده است.