ملاصدرا درباره ی آگاهی گیاهان چه می گفت؟

«ملاصدرا نفس و آگاهی را مختص حیوانات و انسان ها دانسته و در موارد متعدد تاکید کرده که جمادات (و نباتات) به دلیل غیبت هر جزء از اجزاء دیگر، - ملاصدرا نفس و آگاهی را مختص حیوانات و انسان ها دانسته و در موارد متعدد تاکید کرده که جمادات (و نباتات) به دلیل غیبت هر جزء از اجزاء دیگر، فاقد علم و ادراک هستند.

او تنها نوعی شعور لمسی برای نباتات قائل شده که در نظر برخی مفسران حکمت متعالیه می تواند به وجود نحوه ای علم و ادراک در گیاهان نیز تفسیر شود.

اما در هر صورت نفس مجرد را تنها برای حیوان و انسان ثابت کرده و بر نفی علم و آگاهی از جمادات تصریح دارد.

به گزارش انصاف نیوز، این موضع البته نزدیک به دیدگاه غالب فیلسوفان مسلمان در طول تاریخ بوده و طبیعتاً نافی پنسایکیزم و وجود ادراک و آگاهی در همه موجودات است.

اما نکته این جاست او در جلد هشتم اسفار و آن هم ذیل عنوان فی اللمس و احواله ، پس از بیان این که ادراک در نبات و جماد هم وجود دارد و ادعای این که چنین دیدگاهی با مبنای او در باب علم (حضور صورت مجرد نزد مجرد) منافاتی ندارد، ادامه می دهد: پس جسمانیت مانع صورت وحدانی که قابل حیات باشد، نیست.

به شرط آن که دچار تضاد [در عناصرش] نباشد؛ همان طور که افلاک این چنین اند [طبق دیدگاه قدما که برای افلاک نیز قائل به نفس و ادراک بودند] و به دلیل عدم تضاد و تفا