سید حسین همایون مصباح سیمای نوگرایی دینی در ترکیه

پیشینه نواندیشی دینی در ترکیه به یک معنا ریشه در زمان حضور و فعالیت سید جمال الدین اسدآبادی در آن سرزمین دارد.

- پیشینه نواندیشی دینی در ترکیه به یک معنا ریشه در زمان حضور و فعالیت سید جمال الدین اسدآبادی در آن سرزمین دارد و از سوی دیگر به صورت روشن تر و شدیدتر به دو دهه پایانی قرن 20 و به خصوص دهه 80 برمی گردد.

در فاصله زمانی یاد شده روانه نواندیشی و تجددگرایی دینی در ترکیه هرچند به طور کامل نابود نگردیده و بی فروغ نمی شود ولیکن به دلایل اجتماعی و بیشتر سیاسی کم فروغ و کم درآیش می شوند.

اسلام در ترکیه با صورت ها و سیرت های متنوع نمود داشته و قابلیت دسته بندی را دارد.

 در یک دسته بندی دو سیمای از اسلام بیشتر بازتاب دارد؛ یکی اسلام سیاسی که نجم الدین اربکان پیشگام نمایندگی از آن می باشد و دیگر اسلام اجتماعی که فتح الله گولن در رأس آن است.

در طبقه بندی دیگر ناظر سه نوع اسلام هستیم:1) اسلام کمالیستی.

2) اسلام سنی.

3) اسلام علوی شیعی.

همین طور می توان اسلام را به دو صورت طریقتی و اسلام شریعتی نیز تقسیم نمود؛ یعنی این دو گونه اسلام در روانه زندگی تجربه می شود.

 در دو دهه اخیر سه جریان فکری در ارتباط با تعامل اسلام باسیاست شکل گرفته است: جریانی که باور دارد دین-اسلام و سیاست باهم آمیخته است و ارتباط و دادوستد میان آن دو استوار می باش