اعظم قاسمی رابطه دین و اخلاق نزد معتزله

در فرهنگ اسلامی، معتزله نخستین گروهی بودند که روش عقلی را بکار گرفتند و عقل‏ را یگانه ابزار شناخت‏ حقیقت و مستقل از دین دانستند تا جایی که با عنوان پیروان �شریعت عقل� از آنها یاد شده است.

- چکیده در فرهنگ اسلامی، معتزله نخستین گروهی بودند که روش عقلی را بکار گرفتند و عقل‏ را یگانه ابزار شناخت‏ حقیقت و مستقل از دین دانستند تا جایی که با عنوان پیروان شریعت عقل از آنها یاد شده است.

معتزله برای عقل، قداست قائل شدند و گفتند انسان وقتی عقلش کامل شود، حقایق اساسی را درک میکند و این حقایق اساسی، معرفت خدا و معرفت خیر و شر است.

از جهت دیگر، آنها وحی را انکار نکردند ولیکن معتقد بودند که جایز نیست وحی مخالف عقول ما باشد و از آنجا که سابقه عقل در انسان از سابقه وحی بیشتر است، پس عقل نور است و بدون آن نمیتوان هدایت شد.

هدف از وحی، این است که معرفت عقلی را بیفزاید و آن را دقیقتر کند.

معتزله به این نتیجه گیری رهنمون میشود که عقل مقیاس وحی است و این از مهمترین مبادی نزد آنان است.

بر این اساس میتوان گفت نزد معتزله، اخلاق، مبتنی بر عقلی است که مقدم بر دین میباشد.

قاعده مشهور معتزله این است: الفکر قبل ورود السمع .

معتزلیان متکلمند و متکلم به انسان عاقل بعنوان شخص مکلف در برابر خدا نگاه میکند.