محمود آهسته، عین الله خادمی دیدگاه دوانی درباره علم حصولی و لوازم معرفت شناختی آن

مسئله علم حصولی یکی از مسائل مهم و مورد توجه در فلسفه اسلامی به شمار می رود.

فلاسفه و متکلمین در مورد علم و ماهیت آن نظرات متفاوتی ارائه نموده اند.

- ازجمله دیدگاه های بدیع در مسئله علم، دیدگاه علامه دوانی است.

چکیده مسئله علم حصولی یکی از مسائل مهم و مورد توجه در فلسفه اسلامی به ­شمار می­ رود.

فلاسفه و متکلمین در مورد علم و ماهیت آن نظرات متفاوتی ارائه نموده ­اند.

ازجمله دیدگاه­­ های بدیع در مسئله علم، دیدگاه علامه دوانی است.

علامه دوانی برخلاف جمهور حکما علم حصولی را از مقوله کیف نمی­داند و معتقد است عقیده کسانی که علم را کیف نفسانی شمرده­اند، مستلزم تشبیه و تسامح در تعبیر است.

این دیدگاه مورد انتقاد متأخرین بزرگی چون ملاصدرای شیرازی واقع شده است.

نگارندگان با بررسی و تتبع در آثار مختلف محقق دوانی و پیگیری اندیشه او در آثار ملاصدرا، به تبیین دیدگاه علامه دوانی و لوازم معرفت­شناختی آن پرداخته­ اند.

مهم­ترین لوازم عبارتند از: انکار دیدگاه اضافه، تحقق و ایجاب معدومات، مغالطه کاربرد عرفی به­ جای کاربرد حقیقی، ردّ دیدگاه اشباح محاکی، ارتباط مدرَک با محکی و مقوله بودن علم، ارجاع علم حصولی به حضوری.

کلیدواژه ها: دوانی؛ ملاصدرا؛ علم حصولی؛ صورت؛ معلوم؛ ذهن و عین نویسندگان: محمود آهسته: دانشجوی دکتری دانش