کشف سند تغییر دین ایرانیان در نوشیجان

مبنای کاوش های باستان شناسی، بررسی فرضیه ها یا شواهد مربوط به دوره هایی از تاریخ است که به علت قدمت، سندهای مکتوب یا مصوّر خاصی درباره ی آن ها وجود ندارد.

- گاهی این بررسی ها، فراتر از نحوه ی زندگی مردم، برخی رویدادهای مهم اجتماعی – سیاسی را هم در بر می گیرند.

ارگ و عبادتگاه تپه نوشیجان یکی از این نمونه هاست که سندی است بر رفتار ایرانیان در زمان یک تغییر دین اجباری.

مجموعه ی تاریخی نوشیجان را حاوی آثار خشتی منحصر به فردی بر جا مانده از تمدن های پیش از هخامنشی در ایران می دانند که اهمیت ژئوپولتیک خاصی هم داشته است.

برای تپه نوشیجان حدود 2800 سال قدمت قایلند.

این تپه ی باستانی در سال 1343 شناسایی شده، از سال 1346، همزمان با ثبت در فهرست آثاری ملی تا سال 1356 تعداد 6 فصل عمیلات کاوش علمی به سرپرستی دیوید استروناخ در آن انجام شده که نتیجه های بسیار مهمی از آن ها به دست آمده است.

طبق این مطالعات، سه دوره ی معماری باستانی متعلق به مادها، هخامنشیان و اشکانیان در لایه های مختلف این تپه قابل شناسایی و اثبات است که به نوعی نخستین الگوی معماری ایرانی را نشان می دهد.

مجموعه ی نوشیجان که از چند سال پیش یک منطقه ی نمونه ی گردشگری معرفی شده، حدود 80 متر طول، 30 متر عرض و بالاترین نقطه ی فراز تپه نیز حدود 37 متر ارتفاع دارد.