سنت علمی در تمدن اسلامی - بخش دوم و پایانی اصل کاربردی کردن دانش؛ علم معطوف به عمل

تمدن اسلامی به اذعان مورخان علم منشأ بسیاری از تحولات علمی و فناورانه کنونی و قرن ها هدایتگرِ مبدعِ فعالیت های علمی بوده است.

- اصل چهارم: آزاداندیشی؛ حقیقت جویی بی تعصب آزاداندیشی علمی تلاشی آگاهانه برای دستیابی به حقایق مبتنی بر خرد و اندیشه درست، روش استوار، و برهان های متین، فارغ از مغالطات بی مبنا، تعصبات جاهلی، و پیش داوری های گمراه کننده است.

دانشمندان برجسته تمدن اسلامی منادی بی چون و چرای آزاداندیشی در عرصه علم و عمل بوده اند.

در طول حیات پر برکت تمدن اسلامی، یکی از تلاش های مستمر و گاه طاقت فرسای دانشمندان مسلمان مبارزه با دیدگاه های متعصبانه، معارضه با خرافات و انحرافات در پوشش علم، و مقابله با برداشت های محدودکننده از علوم مختلف بوده است.

آزاداندیشی پیش نیاز هر نوع نوآوری در هر تمدنی است.

این اصل را با بیانی از بیرونی تبیین می کنیم: ابوریحان بیرونی در کتاب تحقیق ماللهند می نویسد: این کتاب را درباره عقاید هندوان تألیف کردم و هرگز در حقّ آنان که با ما اختلاف دینی دارند تهمت زدن بی اساس را بر ایشان روا نداشتم، و نیز این مطلب را مخالف دین داری و مسلمانی خویش نپنداشتم که کلمات ایشان را در آنجا که خیال می کردم برای روشن شدن مطلبی ضرورت دارد با طول و تفصیل بیان کنم.