سرگذشت «مکانیسم ماشه»؛ این اصطلاح از کجا وارد سیاست شد؟

عبارت «مکانیسم ماشه» یک اصطلاح غیررسمی و عامیانه است که در رسانه ها و ادبیات سیاسی برای توضیح بخشی از سازوکار توافق برجام به کار گرفته شد اما این اصطلاح غیر رسمی از کجا به مباحث برجام راه یافت؟ - عبارت مکانیسم ماشه یک اصطلاح غیررسمی و عامیانه است که در رسانه ها و ادبیات سیاسی برای توضیح بخشی از سازوکار توافق برجام به کار گرفته شد اما این اصطلاح غیر رسمی از کجا به مباحث برجام راه یافت؟ اصطلاح مکانیسم ماشه یک ترجمه غیررسمی پارسی از مفهومی است که در چارچوب توافق هسته ای ایران برجام یا JCPOA برای توصیف سازوکار بازگشت تحریم ها (snapback) به کار رفته است.

به گزارش فرارو،  این اصطلاح مستقیماً در متن برجام یا قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل (مصوب 20 ژوییه 2015) نیامده، بلکه یک تعبیر رسانه ای و سیاسی است که برای ساده سازی فرآیند حقوقی بازگشت سریع تحریم ها ابداع شد.

در ادامه، به صورت دقیق و جامع به ریشه این اصطلاح، خاستگاه مفهومی آن، و چگونگی ورود به گفتمان برجام می پردازم.

ریشه اصطلاح مکانیسم ماشه واژه trigger در انگلیسی به معنای ماشه تفنگ است.

با این وجود، این اصطلاح برای توصیف فرآیندی به کار می رود که با یک عمل ساده (مانند کشیدن ماشه)، یک واکنش زنجیره ای سریع و غیرقابل بازگشت را آغاز می کند.