دولت جمع گرا؛ مبنای اقتصاد دستوری

دولت های جمع گرا اگرچه مارکسیست بودند ولی برخلاف نظر مارکس، محصول خوش بینی به نهاد دولت بودند.

این دولت ها برخلاف غایت اندیشه مارکس، خودشان را نهادی موقت و نهایتا زائد در زندگی بشر نمی دانستند؛ - چراکه اصولا با این فرض تاسیس و فربه شده بودند که بهترین نوع همکاری جمعی انسان ها تحت کنترل و هدایت دولت امکان پذیر است.

عصر ایران - دولت جمع گرا (collectivist state) به دولتی گفته می شود که سراسر زندگی اقتصادی را تحت کنترل خود درمی آورد.

نمونه اعلای چنین دولتی، در کشورهای کمونیستی شکل گرفت.

یعنی در اتحاد جماهیر شوروی و اروپای شرقی.

مداخله دولت جمع گرا در حیات اقتصادی جامعه، بسیار فراتر از مداخلات دولت های توسعه گرا و سوسیال دموکراتیک می رود.

این دو دولت اخیر، با هدف راهنمایی یا پشتیبانی کلی از اقتصاد خصوصی در زندگی اقتصادی مداخله می کنند.

اما دولت جمع گرا در واقع اقتصاد را ملک طلق خودش می داند.

در شوروی و اروپای شرقی، دولت های جمع گرا می کوشیدند سرمایه گذاری خصوصی را کلاً از بین ببرند و به جای آن، اقتصادهایی با برنامه ریزی مرکزی، همراه با مدیریت شبکه وزارتخانه های اقتصادی و کمیته های برنامه ریزی برپا کنند.

بنابراین آنچه اقتصاد دستوری خوانده می شود، از راه سیستم برنامه ریزی مستقیم سازمان یافته بود که در نهایت بالاترین ارگان های حزب کم�