«تربت حیدریه» پس از حمله مغول ها جایگزین ویران شهر زاوه شد

یک پژوهشگر و باستان شناس خراسانی گفت: پس از ویرانی زاوه و قتل عام مردم توسط مغول ها، اندک مردم باقیمانده و آواره در جوار خانقاه و آرامگاه قطب الدین حیدر جمع شدند و تربت حیدریه را بنا نهادند.

- رجبعلی لباف خانیکی در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: از اوایل قرن هفتم هجری قمری تربت حیدریه بر گرد خانقاه و آرامگاه قطب الدین حیدر در حدود 28 کیلومتری شهر ویران شده زاوه بنا و بعدها جایگزین آن شهر شد؛ زاوه ای که به دستور چنگیزخان مغول به گونه ای ویران شده بود که در نقشه جغرافیا نیز دیگر وجود نداشت.

وی افزود: عطا ملک جوینی داستان ویرانی زاوه توسط 30 هزار جنگجوی مغولی که در تعقیب سلطان محمد خوارزمشاه عازم نیشابور بودند را روایت کرده است، در چنین هیاهویی که مردم کمی از زاوه باقی مانده بودند، آبادی های اطراف از ترس جان به قطب الدین حیدر که در آستانه 100 سالگی در خانقاه به گوشه ای رفته بود و تعداد زیاد مغولان را لشکر خشم خدا می دانست نیز پناه بردند .

این پژوهشگر و باستان شناس خراسانی عنوان کرد: قطب الدین حیدر در سال 618 هجری قمری و در 100 سالگی درگذشت و در کنار خانقاه خود به خاک سپرده شد و پیروان او پس از آن در مجاورت آرامگاهش اسکان دائم داشتند و تربت حیدریه را به میمنت نام قطب الدین حیدر نیز بنا کردند.