چرا فرزندان «ایران» مُردند؟ | سزارین صحرایی بدون رعایت اصول بهداشتی | آقایان در عمرشان یک بار هم یوز ندیده بودند | توله ها بوی انسان گرفته بودند

دامپزشک حیات وحش با انتقاد از بی برنامگی در پروژه احیای یوزپلنگ در سایت سمنان و عدم رعایت اصول بهداشتی در سزارین «ایران» گفت: افرادی در این پروژه حضور داشتند که قبلا در طول عمرشان توله یوزپلنگ ندیده بودند.

- به گزارش سایت قطره و به نقل ازهمشهری آنلاین، ایمان معماریان دامپزشک حیات وحش درباره اشتباهاتی که در منجر به مرگ توله یوزپلنگ ها شد حرف می زند: پروژه تکثیر در اسارت یوزپلنگ های ایرانی پس از چند سال فعالیت در تهران به یکباره بدون هیچ اطلاع رسانی به سمنان منتقل شد، که گفته می شود این تصمیم یکباره، با دستور عیسی کلانتری رییس وقت سازمان محیط زیست بوده است، آیا این جا به جایی به بهبود روند پروژه کمک کرد؟ این جابجایی مهم ترین دلیل انتقال یوزها به تهران را که چیزی جز دسترسی به بهترین امکانات و متخصصین موجود در کشور نبود، مخدوش کرد، عدم انجام معاینه روی یوزها از جمله ایران در مدت دو سالی که در توران بود، انجام سزارینِ صحرایی بدون وجود متخصص و حتی در نبود کمترین امکانات از جمله شرایط لازم استریل جراحی و امکانات کمک تشخیصی از جمله رادیوگراف، سونوگرافی و .

همچنین تغذیهٔ غیر اصولی توله ها، مرگ و کالبدشکافی غیر اصولی دو توله، مرده انگاشتند دلبر و کوشکی (مرده هایی که فقط غذا می خورند) نشان دادند که مخدوش کرد.

این جابه جایی چه تبعاتی داشت؟ گرفتن فیروز یوز نرغالب منطقه و جدا کردنش از طبیعت، بدون شک ضربه ای به جمعیت شکنندهٔ یوز در تنها زیستگاه بارور بود که میزان تخریب آن می تواند متغیر باشد و شاید شدت و ضعف آن بعدها مشخص شود.

این ها از جمله اشتباهاتی است که شاید جبران پذیری و قابلیت اصلاح بسیار کمی داشته باشند.

گرچه برخی از این اشتباهات اگر همین امروز هم اصلاح شوند یا اگر دیگر تکرار نشوند شاید میزان تخریب آنها کمتر شود ولی می توان گفت از این اشتباهات امروز بیشتر می توان درس گرفت و از تکرار آنها جلوگیری کرد و دلیل بازگو کردن آنها هم تاکید بر لزومِ عدم تکرار است و بس.

برخی اشتباهات قابل اصلاح بودند و با توصیه های انجام شده کم کم اصلاح شدند، از آن جمله می توان به انتقال غیر اصولی و خطرناک یوزها با باکس غیر استاندار و افراد غیر متخصص اشاره کرد که با تذکرهای داده شده تا حدودی در مراحل بعدی اشکالات کمتر شد.

عدم وجود Enrichment لازم در جایگاه هایِ توران که کم کم بهتر شد.

اشاره به روش هایی خطرناک برای زنده گیری با مثلا قفس یا روش های غیر علمی مثل درهایی که باز می شوند و یوزها وارد می شوند که خوشبختانه با تذکرهای متعدد عملی نشدند.

با وجود این تذکرها به نظر می رسد تیم اجرایی در حساس ترین زمان، یعنی فارغ شدن ایران بسیاری از اصول را رعایت نکردند، و شما هم پیش از این اعلام کردید که این عدم رعایت اصول بهداشتی و دامپزشکی منجر به تلف شدن یوزها شده است، کمی در این باره توضیح دهید.

رعایت نکردن اصول بهداشتی در مدیریت توله ها در روزهای اول، لمس توله ها بدون دستکش، مواجه با توله ها بدون ماسک، شیر دادن غیر اصولی توله ها مواردی بود که تصاویر منتشر شده از سوی خود مسئولان پروژه آنها را به وضوح نشان می داد و باعث تلف شدن دو توله شد.

البته با وجود فرافکنی هایی که برخی از این افراد بعد از شنیدن تذکرها و توصیه ها نشان دادند به نظر می رسد این اشتباهات یا اصلاح شدند و یا در حال اصلاح هستند.

برخی ضعف ژنتیکی یوزها را دلیل این تلفات می دانند، این ضعف ژنتیکی را قبول دارید؟ اینکه علت مرگ یوزپلنگ ها را مشکلات ژنتیکی بدانیم واقع گرایانه نیست.

حداقل برای یوزپلنگ هایی که در اسارت مطالعه ای درباره آنها صورت نگرفته است و درباره قرابت ژنتیکی و مشکلات ژنتیکی آنها اطلاعی نداریم.

چیزی که درباره مرگ یوزپلنگ های نورسیده ایران مشخص است، این است که شرایط نگهداری و تصمیمات اتخاذشده به خصوص برای این کار در زمان حاملگی و زایمان صحرایی مناسب نبوده و نشان می دهد افرادی که در این روند حضور داشتند از آگاهی لازم برخوردار نبوده اند.

در زمان عمل حتی از دستکش و گان استریل استفاده نشده و یکی از افراد حاضر در این پروسه لباس کار معمولی بر تن داشت، این شرایط بد و غیراستاندارد حاکی از عدم حضور متخصص جراحی در این عمل بوده است.

مساله دیگری که در این روند باعث تعجب شد، تشخیص اشتباه جنسیت توله یوزها بود، این خطا چرا اتفاق افتاد؟ عدم تشخیص جنسیت یوزها را باید به بی تجربگی عوامل حاضر در این پروژه نسبت داد، این امر نشان می دهد که آنها در عمرشان یک بار هم یوز ندیده بودند.

همانطور که روش شیردادن بدون شیشه شیر و شیر مخصوص یوزها از نکات ضعف این پروژه است و همه این عوامل نشان می دهد برنامه ریزی علمی برای انجام پروژه صورت نگرفته است.

یکی از دلایل اصلی که دلبر و کوشکی در سایت پردیسان نگهداری می شدند این بود که با نظر تمام متخصصین ایرانی و در نزدیکی بهترین امکانات بتوانیم از آنها نگهداری کنیم و قرارگیری این گونه حساس در محیطی که حتی آنتن موبایل ندارد، منطقی نبود.

برخی از اشتباهات هستند که کماکان یا قابلیت اصلاح دارند یا می توان از اثرات مخرب آنها کم کرد.

اولین و شاید مهمترین آنها توضیح برای افکار عمومی در مورد لزوم غیر قابل انکار حفاظت اصولی از زیستگاه و کریدورهای یوز برای کاهش احتمال انقراض است.

باید برخلاف روند کنونی همه از جمله خود مسئولین بدانند که تکثیر یوز در اسارت اگر نگوییم تاثیری بر جلوگیری از انقراض ندارد، حداقل می توان گفت کمترین تاثیر ممکن را در مقایسه با حفاظت اصولی از زیستگاه خواهد داشت.

باید این انتظار ایجاد شده در بین افکار عمومی که توله دار شدن ایران یا هر یوزِ آسیایی دیگری در اسارت روند انقراض را مختل کرده است اصلاح شود.

چرا توله ها از سوی ایران پذیرفته نشدند؟ باید قبول کنیم توله ها چه توسط ایران پذیرفته می شدند (دلایل بسیار متعددی برای نپذیرفتن توله ها توسط مادر وجود دارد که از آن جمله می توان به تجربهٔ پایین مادر، استرس، کمبودهایِ متابولیک، مداخلات جراحی، دستکاری های انسان و علائم شناخته شده و ناشناختهٔ دیگر اشاره کرد) چه حالا که نشدند می توان گفت کمترین شانسی برای بقا در طبیعت ایران نداشته و ندارند و در بهترین حالت می توانند با درون آمیزی در اسارت تولید مثل کنند.

درباره توضیح به افکار عمومی اشاره ای داشتید، یکی از مهمترین انتقاداتی که رسانه ها و کارشناسان حوزه به روند بارداری و فارغ شدن ایران داشتند، نبود اطلاع رسانی صحیح و به موقع بود، همین مساله شائبه پنهانکاری و ناکارآمدی تیم تکثیر را بیشتر کرد، دلیل آن را چه می دانید؟ این پروژه به صورت مخفی و بدون ارائهٔ کوچکترین برنامه مدون شروع به کار کرد، ولی با گذشت زمان به صورت کاملا واضح مشخص شد گویا کلا برنامه ایی وجود نداشته که قابل ارائه باشد! از جمله مصداق های آن می توان به انجام سزارین صحرایی، اشاره کرد چون هنوز هم نمی دانیم چرا تصمیم بر سزارین گرفته شد و اینکه آیا لازم بود یا نه هم مشخص نیست.

ولی چیزی که کاملا مشخص است نبود کوچکترین برنامه و پیش بینی برای احتمال لزوم آن است.

برخی می گویند باید تشکر کرد که با کمترین امکانات کار شده است! برخی نگران چهرهٔ بین المللی ایران هستند می گویند باید متخصصین ایرانی را بزرگ کرد و ایرادات را نگفت! ولی ایران ما کشوری است که هر روز در آن هزاران هزار سگ و گربه در کلینیک ها و بیمارستان های مجهز دامپزشکی توسط متخصصین جراحی و با شرایط کاملا استریل جراحی می شوند، واقعا عجیب و باورنکردنی است که در این کشور نه در مثلا سومالی، مهمترین حیوان کشور بدون رعایت کوچکترین اصول بهداشتی جراحی صحرایی شود! این مهم نشان می دهد هیچ برنامه یا پیش بینی برای آن متاسفانه وجود نداشته است.

گفته می شود مسئولان پروژه به دنبال تهیه شیر و واکسن از خارج از ایران هستند، آیا پیش از این به این موضوعات فکری نشده بود؟ جدای از اینکه آیا در ایران شیر و واکسن مناسب در دسترس است یا خیر، حالا که بیش از 10 روز از عمر توله ها می گذرد به یاد واردات شیر و واکسن برای آنها باشیم بازهم مصداق بی برنامگی و عدم پیش بینی شرایط پیش رو است.

نباید ماه ها قبل از تولد این اولین امکانات لازم فراهم می بود!؟ استفاده از افرادی که حتی اصول اولیه در تغذیه توله ها را نمی دانستند و باعث مرگ یکی از آنها با تغذیه غلط شدند، نشان دیگری از این بی برنامگی ها است.

انتشار تصاویر از اشتباهات متعدد هم نشان می دهد بدون شک اشتباهات غیر عمدی بوده و حتی نسبت به اشتباه خود آگاه نبوده اند.

تغییر یک فرد از افراد ناآگاه که مسئولیت توله ها را مشخص نیست چه کسی به او داده بود، به جای بازخواست از مدیر پروژه هم گویا کل مسئله را حل کرد.

اگر بنا را بر پذیرش اشتباهات از سوی سازمان محیط زیست بگذاریم برای زنده ماندن احتمالی توله یوز سوم چه باید کرد؟ باید با کمک تمامی افرادی که امکان کمک دارند، چه ایرانی و چه غیر ایرانی از همین امروز برنامه ایی مدون برای آیندهٔ این پروژه داشته باشیم.

ایران باید به دقت تحت نظر بهترین افراد ممکن باشد چون جراحی صحرایی انجام شده می تواند مخاطرات جدی برای سلامت او به همراه داشته باشد.

توله باقیمانده باید توسط افراد با تجربه و با بهترین امکانات موجود در دنیا تحت مراقبت قرار گیرند و بهترین امکانات در اختیار آنها باشد.

در آینده این توله در هر طرحی از جمله نگهداری در اسارت با فضای محدود یا فضای گسترده و تحت مدیریت می توانند مورد استفاده قرار گیرند.

کلید واژه ها: دامپزشک حیات وحش - یوزپلنگ - پروژه - حیات وحش - سازمان محیط زیست - دامپزشک - بهداشتی - سزارین - عیسی کلانتری - اطلاع رسانی - تهران - سمنان - رعایت - محیط زیست - بدون - حیات - مهم ترین - امکانات - کلانتری - فرزندان - دسترسی - همشهری - انتقاد - صحرایی - آقایان - فعالیت - انتقال - سازمان - ایرانی - بهترین