سفر هوشمندانه آیت الله رییسی به سرزمین تزارها/ روسیه آغازگر جنگ در اوکراین نخواهد بود

اوضاع کنونی روسیه نظیر شرایط پس از سقوط جنگنده روسی به وسیله ترکیه است که تهران در آن زمان از آن بهره نبرد، ولی سفر رییس جمهور کشورمان به روسیه در بازه زمانی کنونی را باید ناشی از فرصت سنجی دولت سیزدهم دانست.

- همواره خط مقدم نبرد برای مسکو در جنگ با قدرت های غربی بود و با توجه به گستره وسیع جغرافیایی خود، پهناورترین کشور اروپایی در مصاف با غرب به شمار می رود.

اوکراین با توجه به زمان بر بودن درگیری ها برای تصرف این سرزمین، همواره زمان لازم را به مسکو برای رویارویی و تجهیز ارتش می داد، در زمان اتحاد جماهیر شوروی یکی از مهم ترین اعضای تشکیل دهنه به قول روس ها (ССР) یا اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی بود، کرسی دائمی به نمایندگی از این اتحادیه در سازمان ملل متحد داشت و بخش زیادی از صنایع حساس اتحادیه نیز در این کشور قرار گرفته بود.

از لحاظ اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک نیز حلقه اتصال مسکو به اروپا به شمار می رفت که خط انتقال گاز روسیه به اروپا را نیز در دل خود جای داده بود و هم اکنون نیز خط انتقال انرژی از این کشور عبور می کند.

اهمیت اوکراین و شبه جزیره کریمه برای روسیه اهمیت اوکراین برای مسکو آن قدر زیاد است که پرداختن به آن تحلیلی مجزا می طلبد؛ درهرصورت در سال 2014 با وقوع انقلاب اوکراین، این کشور از حوزه نفوذ روس ها خارج شد که با توجه به اهمیت این کشور برای روس ها و حضور ناوگان دریایی روسیه در شبه جزیره کریمه، مسکو تصمیم به الحاق این شبه جزیره به خاک خود گرفت که با تحریم های آمریکا و غرب همراه شد؛ ارزش پول ملی این کشور افت کرد و هزینه های زندگی مردم این کشور افزایش یافت، زیرا پس از اعمال تحریم ها، بسیاری از شرکت های غربی و نمایندگانشان روسیه را ترک کردند و این موضوع اثرات مخربی بر اقتصاد روسیه" برجای گذاشت.

البته شدت این تحریم ها به هیچ وجه قابل مقایسه با تحریم های غرب علیه ایران نبوده و نیست.

به نظر می آید جورچین محاصره کرملین در حال شکل گرفتن است و در جنوب، جمهوری اسلامی ایران تنها راه تنفس روس هاست پس از گذشت چند سال از انقلاب اوکراین و الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه، بار دیگر شاهد افزایش تنش ها در مرزهای شرقی اوکراین هستیم که دروازه ورود غرب به روسیه به شمار می روند.

فاصله این خط مرزی تا مسکو حدود 600 کیلومتر است و این موضوع حساسیت کرملین به منطقه را افزایش می دهد، زیرا حضور نیروهای نظامی پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در اوکراین که به عنوان عمده ترین تهدید در چارچوب تهدیدات امنیتی در درون جغرافیای منطقه خارج نزدیک، از منظر روس ها به شمار می روند، نمی تواند برای مسکو قابل تحمل باشد؛ از این رو مسکو با اعزام حدود یک صد هزار نظامی، ادوات و تجهیزات نظامی به مرزهای اوکراین خواهان ارسال پیام به طرف های غربی است که برای کنترل اوضاع در منطقه شرق اوکراین حاضر به استفاده از قدرت سخت در قالب گسیل نیروهایش برای اقدام نظامی است.

چند سال از انقلاب اوکراین و الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه می گذرد و بار دیگر شاهد افزایش تنش ها در مرزهای شرقی اوکراین هستیم.

در این میان شاهدیم واشنگتن و شرکای اروپایی اش با حفظ وحدت رویه از آمادگی برای اعمال تحریم سخت علیه روسیه سخن می گویند؛ به نحوی که کاخ سفید قول تحریم هایی را به کرملین می دهد که تاکنون نظیرش را ندیده باشند.

ژاپن نیز از همراهی با طرف های غربی در قالب مقابله با مسکو، در صورت مداخله روس ها در قلمرو سرزمینی اوکراین می گوید که اقدام توکیو اعلان کننده وجود اتفاق نظر در مقابله با کرملین از سوی قدرت های بزرگ جهانی است.

به نظر می آید گرچه مسکو قدرت نظامی آغاز جنگ علیه همسایه غربی خود را داراست، اما بعید است توان اقتصادی ایستادگی در مقابل تبعات اقتصادی ناشی از اقدام نظامی را داشته باشد، زیرا اقتصاد روسیه آسیب دیده بعد از حوادث سال 2014 با شیوع کووید-19 شوک دیگری را تجربه کرد که هزینه های زندگی را در روسیه برای مردم به شدت افزایش داد.

روسیه آغازگر هیچ جنگی نخواهد بود مردم روسیه در حال حاضر با فشارهای ناشی از این شوک ها و قرنطینه ها به سختی موفق به تأمین نیازهای معیشتی خود می شوند، از این رو شروع اقدام نظامی می تواند قمار بزرگ روس ها باشد که سقوط شدید مجدد ارزش روبل در مقابل سایر ارزها را به دنبال خواهد داشت.

با توجه به چندپارگی تقسیمات جمعیتی این کشور و وجود اقوام متعدد در پهنه جغرافیایی روسیه، هرگونه فشار و شوک اقتصادی مجدد می تواند زمینه ساز فعال شدن گسل های موجود در جامعه روسیه باشد، آن هم برای اقتصاد کشوری که درآمد عمده آن صدور نفت و گاز است.

علاوه بر این، در هفته های گذشته شاهد تحرکاتی حتی در حیاط خلوت روس ها در آسیای میانه و در قزاقستان بودیم که می تواند به صدا درآورنده زنگ خطر برای روس ها در این منطقه بسیار حساس باشد.

بیشتر بخوانید: احوالپرسی روسای جمهور ایران و روسیه به زبان فارسی + ویدئو" هر از چند گاهی بلاروس، دیگر همسایه غربی روس ها نیز شاهد خیزش ها و جنبش های اجتماعی و ناآرامی هایی است.

در اوضاع کنونی حتی الهام علی اف، رییس جمهور آذربایجان، همسایه جنوبی فدراسیون روسیه نیز طرف کی یف را گرفته و بحث گرجستان و موضع آن در قبال وقوع هرگونه اقدام نظامی از سوی مسکو به دلیل اختلافات ارزی تفلیس با مسکو بیش ازپیش روشن است.

به نظر می آید جورچین محاصره کرملین در حال شکل گرفتن است و در این میان در جنوب، تنها جمهوری اسلامی ایران تنها راه تنفس روس هاست؛ کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی از پیمان سنتو کناره گیری کرد، پیمانی که هدف عمده آن مقابله با قدرت کرملین بود.

ترکیه مدت هاست مواضع ضد روسی خود را در موضوعات مختلف به نمایش گذاشته و پاکستان نیز با ظهور طالبان گستره نفوذ خود را تا مرزهای جنوبی آسیای میانه افزایش داده است؛ از این رو اوضاع برای مسکو اصلاً مناسب نیست و پیش بینی می شود مسکو با اعمال سیاست خویشتن دارانه، همان طور که در موضوع سقوط جنگنده روسی از سوی ترکیه عمل کرد، در قبال موضوع اوکراین نیز عمل کند.

شروع جنگ محدود در شرق اوکراین نسبت به احتساب و برآورد دستاوردها و هزینه های پرداختی از سوی مسکو با توجه اعمال تحریم های احتمالی از سوی غرب منفعتی برای ولادیمیر پوتین به همراه نخواهد داشت رییس جمهور روسیه با توجه به تجربه گورباچف، آخرین رییس حزب حاکم بر شوروی و نقش بحران اقتصادی در این کشور به خوبی واقف است اقتصاد می تواند بار دیگر نقش پاشنه آشیل روس ها را ایفا کند.

ایران و روسیه به توسعه روابط با یکدیگر نیازمندند با توجه به اوضاع کنونی مناطق پیرامونی روسیه باید گفت، نه تنها تهران بلکه مسکو نیز نیازمند ایجاد ارتباطی قوی تر از گذشته در تمامی ابعاد ازجمله حوزه سیاست، اقتصاد و امور نظامی با همسایه جنوبی خود است.

روسیه دیگر در وضعیتی قرار ندارد که بتواند فقط با کارت ایران به رفع اختلافات با غرب بپردازد، زیرا موضوع اوکراین پیچیده تر و حیاتی تر از این است که با این کارت بازی کند و از تاکتیک و بازی قدیمی برای حل وفصل امور بهره گیرد.

اوکراین نیز از دید غربی ها دروازه ورودی روسیه به اروپاست و غرب نمی خواهد روسیه بار دیگر در چارچوب قلمرو سرزمینی اوکراین اعمال قدرت کند.

سفر رییس جمهور کشورمان به روسیه در بازه زمانی کنونی را باید ناشی از فرصت سنجی دولت سیزدهم دانست با توجه به آنچه ذکر شد، سفر رییس جمهور کشورمان به روسیه در بازه زمانی کنونی را باید ناشی از فرصت سنجی دولت سیزدهم دانست.

معتقدم اوضاع کنونی نظیر اوضاع زمان پس از سقوط جنگنده روسی به وسیله ترکیه است که تهران در آن زمان از آن بهره نبرد؛ اما باید با درس گرفتن از گذشته، از تکرار اشتباهات خودداری کرد و فرصت ها را مغتنم شمرد.

باید با ایجاد رابطه مؤثر با شرق، آلترناتیوی برای زمینه سازی قدرت مانور بیشتر جمهوری اسلامی در عرصه بین الملل فراهم کرد، ازاین رو برخلاف کسانی که سفر اخیر رییس جمهور را نقادانه به چالش می کشند، معتقدم اقدام آیت الله رییسی در سفر به مسکو بهترین تصمیم ممکن بود؛ گرچه برای نزدیک تر شدن تهران و مسکو گسترش رابطه اقتصادی نیاز و ضرورتی انکارناپذیر است.

اقدام آیت الله رییسی در سفر به مسکو بهترین تصمیم ممکن بود.

درباره برخی گمانه زنی ها نسبت به تشریفات انجام شده در جریان دیدار رییس جمهور کشورمان و همتای روسی نیز باید گفت، هماهنگی های این مراسم و تشریفات رسمی آن نه از سوی نهاد ریاست جمهوری، بلکه از سوی سفیر مستقر کشور میهمان قبل از سفر هماهنگ می شود که با اعلام نظر مساعد سفیر به کشور متبوع، سفر انجام می شود.

اگر خلاصه تر بخواهیم بگوییم، پررنگ ترین نقش مربوط به گروه سیاسی مستقر در روسیه کاظم جلالی، سفیر کشورمان در مسکوست.

ازاین رو حواشی ایجادشده را نمی توان از دید گروه تازه استقرار یافته دولت جدید در نظر گرفت، بلکه باید رعایت تشریفات لازم را بیشتر مربوط به هیئت سیاسی مستقر در مسکو دانست که انتصاب آنها نیز در دولت قبل شکل گرفته است؛ از این رو نمی توان حواشی ایجادشده را متوجه ضعف عملکرد دولت فعلی دانست.

این به آن معنی نیست که نباید برای اصلاح نقایص گام برداشت، بلکه باید با درس گرفتن از وقایع مختلف درصدد اصلاح امور و اشتباهات برآمد.

در پایان باید گفت، نباید با پررنگ کردن برخی حواشی، متن را به حاشیه برد و حاشیه را وارد در متن کرد، زیرا روسیه و ایران در اوضاع کنونی باید در مسیر گسترش بیشتر روابط گام بردارند.

این دیپلماسی بر مبنای نیاز متقابل و نه خواستی صرفاً یک جانبه است.

انتهای پیام/4033/
کلید واژه ها: اتحاد جماهیر شوروی - زمان - اتحاد - روسیه - اوکراین - اتحادیه - سازمان ملل متحد - آیت الله رییسی - کشور - سرزمین - سقوط جنگنده - شوروی - سازمان ملل - بازه زمانی - هوشمندانه - نبرد - نمایندگی - مسکو - آیت الله - مهم ترین - اروپایی - خط مقدم - سازمان - درگیری - جنگنده - یکی از - روس ها - تهران - شرایط - صنایع