بازتاب و پوشش رسانه ای اخبار مرتبط با خودکشی همواره یکی از دشوارترین چالش های رسانه ها بوده است؛ زیرا مشخص نیست که این اخبار آیا خودکشی را در جامعه بیشتر می کند، - یا اینکه در جلوگیری از گسترش این آسیب اجتماعی موثر خواهد بود.
به گزارش سایت قطره و به نقل ازخبرنگار ایمنا"، خودکشی یکی از تابوهای رسانه ای بود که کمتر رسانه ای حاضر به پذیرش ریسک پوشش و انتشار اخبار مرتبط با آن بود.
اما در سال های گذشته خبرهای مرتبط با خودکشی به آرامی در مطبوعات و خبرگزاری های ایران و جهان جاخوش کرد و به یکی از اخبارهای جنجالی تبدیل شد.
تابو اخبار خودکشی شاید با خودکشی دو دختر نوجوان اصفهان که خود را از پل شهید چمران این شهر به پایین پرتاب کردند، شکسته شد.
این اتفاق تلنگری به رسانه ها زد تا وضعیت خودکشی در جامعه ایران را بررسی و با وسواس بسیار اخبار مرتبط با آن منتشر کنند.
هنوز مشخص نیست که اعضا مختلف جامعه در برخورد با این اخبار چگونه واکنش نشان خواهند داد؛ آیا باعث می شود تابو خودکشی شکسته و این آسیب اجتماعی نشر پیدا کند؛ یا اینکه تلنگری به افراد خواهد زد و بیشتر حواس شان را به خود و اطرافیانش جمع خواهند کرد.
با این حال یکی از چالش های رسانه ها در سرتاسر دنیا پوشش اخبار خودکشی بوده و همچنان نیز است.
در این بین دستورالعمل ها و نکات مختلفی وجود دارد که خبرنگاران و رسانه ها در انعکاس اخبار مرتبط با خودکشی افراد آگاه خواهد کرد.
مجله قدیمی و معتبر تایم (TIME) در یکی از مقالات خود با تیتر چگونه رسانه ها باید خودکشی ها را پوشش دهند؟ می نویسد: برای متخصصان بهداشت روان پنهان نیست که قرار گرفتن افراد در معرض اطلاعات مرتبط با خودکشی از طریق رسانه ها، آن ها را بیشتر به خود کشی وا می دارد؛ این پدیده سرایت خودکشی نام دارد.
تایم در این مطلب به یک مقاله علمی که در مجله انجمن پزشکی کانادا منتشر شده اشاره می کند: این مقاله می گوید برخی از اقدامات خاص روزنامه نگاری، از جمله بازتاب جزییات زیاد در مورد مرگ ناشی از خودکشی و یا جذاب کردن این حوادث، ممکن است خودکشی را در جامعه شیوع دهد.
دکتر ایال شفر، استاد روان پزشکی در دانشگاه تورنتو و یکی از نویسندگان مقاله مذکور نیز اعتقاد دارد که: نمی گوییم گزارش در مورد خودکشی بد است و ما نمی خواهیم به خبرنگاران بگوییم کار خود را چگونه انجام دهند؛ بلکه باید تحقیقات و پژوهش های مختلفی برای دست یابی به یک دستورالعمل پوشش اخبار خودکشی انجام شود.
به همین منظور محققان داستان هایی در مورد خودکشی که در 13 نشریه با تیراژ گسترده در تورنتو منتشر شد را تجزیه و تحلیل کردند.
اکثر این مقالات کانادایی بودند، اما روزنامه های مهم نظیر نیویورک تامیز نیز در بین نشریات دیده می شد؛ این پژوهش بین نشریات منتشر شده در سال 2011 تا 2014 انجام شد.
در این تحقیق محققان 17 هزار مقاله که در آن ها به خودکشی اشاره شده را یافتند، در این بین 6 هزار و 367 مقاله به طور خاص درباره خودکشی نوشته شده بود.
در همان فاصله زمانی حدود 950 نفر در تورنتو به دلیل خودکشی جان خود را از دست دادند.
در مرحله بعد، محققان اینکه آیا ویژگی های خاص داستان ها با افزایش یا کاهش مرگ های ناشی از خودکشی در هفته بعد از انتشار همراه است را در مقایسه با هفته ای که هیچ داستان عمده ای درباره خودکشی منتشر نمی شود و هیچ فرد برجسته ای توسط خودکشی نمی میرد را تجزیه و تحلیل کردند.
آنها دریافتند که داستان هایی در مورد خودکشی افراد مشهور، عناوینی شامل اطلاعاتی درباره چگونگی خودکشی و اظهاراتی درباره خودکشی همگی با سرایت خودکشی در ارتباط هستند.
همچنین تحقیقات دیگری چهار ماه پس از خودکشی منجر به مرگ رابین ویلیامز (بازیگر مطرح هالیوودی) در سال 2014 انجام شد، این خودکشی با مانور رسانه ای بسیاری همراه بود و تحقیقات نشان داد که میزان خودکشی در ایالات متحده آمریکا 10٪ افزایش یافته است.
در همین حال، توصیفات منفی از خودکشی و پیام های امید با یک محافظ همراه بود.
در همین حال، توصیفات منفی مربوط به خودکشی و پیام های امید بخش تأثیر مثبت در کاهش خودکشی داشته اند، البته این تاثیرات به درجه اهمیت آماری نرسیدند؛ شاید دلیل آن این باشد که به ندرت شاهد انعکاس چنین موضوعاتی در رسانه ها هستیم.
اندرو سیمن، رییس کمیته اخلاق در جامعه روزنامه نگاران حرفه ای و گزارشگر سابق بهداشت، می گوید که رسانه ها در نحوه پوشش داستان های خودکشی شاهد پیشرفت بوده اند.
او معتقد است این روند به یک درک در حال تکوین اشاره دارد.
در حالی که اولین مسئولیت روزنامه نگار گزارش دادن واقعیت ها است، برخی از مسائل (مانند خودکشی و تیراندازی در مدرسه) به قضاوتی دقیق تر از سایر موارد احتیاج دارند، به ویژه با توجه به مجموعه تحقیقات نظریه های نظیر سرایت خودکشی .
سیمن تاکید می کند که باید به یک اصل در نوشتن گزارشان توجه کرد: آسیب را به حداقل برسانید.
سیمان می گوید: یک خبرنگار باید به داستان فکر کند و بگوید مسئولیت های من در اینجا چیست و به کجا ختم می شوند؟ آیا من واقعاً نیاز به درج این مطلب دارم؟ آیا لازم است در اینجا به جزییات بپردازم؟ در اکثر موارد، فکر نمی کنم خبرنگار مجبور باشد .
همچنین شفر نیز خاطرنشان می کند که روزنامه نگاران معمولاً باید اطلاعات مربوط به چگونگی وقوع مرگ یا حدس و گمان درباره دلایل خودکشی را حذف کنند.
او می گوید: هرچه تصویر یک اتفاق زنده تر باشد، ممکن است به شیوع خودکشی کمک کند .
شفر اعتقاد دارد که انعکاس اخبار مرتبط با خودکشی می تواند به یک محرک قوی برای افرادی که قصد این کار را دارند، تحریک شود.
دکتر مارک سینیور، روان پزشک در مرکز علوم بهداشتی سانی بروک، به تایم درباره اهمیت تنظیم گزارش های خبری خودکشی گفته است.
سینایور گفته است: در حالت ایده آل، روزنامه نگاران با خودکشی به عنوان یک داستان سرگرمی و گزارش عادی برخورد نمی کنند، بلکه خودکشی را به عنوان یکی از اختلالات روانی قابل درمان می بینند.
بیشتر افرادی که بحران های خودکشی را تجربه می کنند، مسیرهای مقاومت را می یابند و هیچ دلیلی وجود ندارد که کسی با خودکشی بمیرد.
محققان پیام های امید را به عنوان یک عامل کاهش خودکشی می دانند که رسانه ها در انعکاس آن ها می توانند تاثیرگذار باشند.
بخشی از پیام امید باید در سطح کلان این احساس را القا کند که واقعاً می توانیم کاری انجام دهیم، زیرا باید با این احساس که ناامیدی و درماندگی در ارتباط با خودکشی وجود دارد، مبارزه کرد.
می دانیم که چیزهای زیادی می توانیم انجام دهیم که در واقع می توانند میزان خودکشی را کاهش دهند.
کلید واژه ها: خودکشی - اخبار - رسانه - رسانه ای - مرتبط - یکی از - جامعه - رسانه ها - انتشار - آسیب اجتماعی - دختر نوجوان - ایران - شهید چمران - پوشش - خبرگزاری - خبرنگار - اجتماعی - مطبوعات - نوجوان - بازتاب - اصفهان - برخورد - پرتاب - منتشر - گزارش - پذیرش - مختلف - اتفاق - وسواس - گذشته
