از سقوط حسنی مبارک تا بازگشت سیسی

در تاریخ 25 ژانویه 2011 (6 یهمن 1389) مردم مصر دست به اعتراضاتی خیابانی زدند که در نهایت منجر به سقوط دولت حسنی مبارک شد که البته سرانجامی بهتر از آن نداشت.

- در تاریخ 25 ژانویه 2011 (6 یهمن 1389) مردم مصر دست به اعتراضاتی خیابانی زدند که در نهایت منجر به سقوط دولت حسنی مبارک شد که البته سرانجامی بهتر از آن نداشت.

به گزارش سایت قطره و به نقل ازخبرنگار ایمنا"، نخستین جرقه های بیداری در مصر در تاریخ 15 ژانویه 2011، با تظاهرات گروهی از مردم در مقابل سفارت تونس رقم خورد، که برای حمایت از انقلاب مردم این کشور به راه افتاده بودند.

درست در بحبوحه همین تظاهرت، جوانی مصری در اعتراض به بسته شدن رستورانش و اینکه دولت به شکایتش رسیدگی نمی کند، مقابل مجلس مصر خود را آتش زد و بار دیگر مردم را به خیابان ها کشاند و ناآرامی ها آغاز شد.

حسنی مبارک در 28 ژانویه 2011، در شهرهای قاهره، اسکندریه و سوئز حکومت نظامی اعلام کرد.

در همین ایام بسیاری از اشیا موزه مصر به سرقت رفت و حسنی مبارک به این بهانه که شرکت کنندگان در تظاهرات موجب هرج و مرج در جامعه شده اند، دستور تیراندازی به تظاهرکنندگان را صادر کرد و دیوار صوتی نیز توسط جنگنده های ارتش در میدان تحریر قاهره شکسته شد.

در 29 ژانویه مردم مطلع شدند جمال مبارک، فرزند حسنی مبارک به همراه هواپیمایی اختصاصی و با همراه داشتن صد چمدان به انگلیس فرار کرده است.

جمال مبارک 48 ساله قرار بود به عنوان جانشین پدرش برای تصدی جایگاه ریاست جمهوری مصر معرفی شود.

با شنیدن فرار جمال مبارک، مردم مصر به خیابان ها ریختند و با نیروهای امنیتی درگیر شدند که منجر به دستگیری صدها نفر از معترضان شد.

با گسترش اعتراضات، حسنی مبارک دولت خود را منحل و عمر سلیمان را به عنوان نخست وزیر رسمی مصر منصوب کرد که تا پیش از این رییس دستگاه امنیتی بود، اما اسناد منتشر شده توسط وب سایت افشاگر ویکی لیکس از عمر سلیمان، موقعیت وی را متزلزل کرد.

این اسناد نشان می داد دیدارهای مکرری با دریا سالار مولند، رییس ستاد مشترک نیروی های مسلح آمریکا انجام داده و به این کشور توصیه کرده از آنچه رادیکالیسم نامیده در ایران، نوار غزه و سودان جلوگیری کند و برای فعالیت های هسته ای تهران نیز از در مذاکره وارد نشود.

مردم مصر عمر سلیمان را عامل آمریکا که با رییس ارتش آن کشور ارتباط دارد دانسته و به شعار دادن علیه وی پرداختند.

در همان روزی که سلیمان به نخست وزیری رسید، معترضان شهر اسکندریه را به تصرف خود درآوردند.

با وخامت اوضاع سفارت اسراییل در مصر تعطیل شده و کارکنان آن به کشورشان گریختند.

30 ژانویه 2011، دولت امنیتی مصر، زمام امور را در دست گرفت که باعث تشدید شدن ناآرامی ها شده و بسیاری از نهادهای دولتی از جمله بانک ها و سازمان بورس قاهره را تعطیل کرد؛ سرانجام پس از یک هفته کشمکش، در اول فوریه 2011، ارتش رسماً اعلام بی طرفی کرد که پیام آن شکست حسنی مبارک و پیروزی معترضان بود.

در این ایام که آمریکا از ادامه دیکتاتوری حسنی مبارک ناامید شده بود، شخصی را به مصر فرستاد تا مبارک را متقاعد به عدم شرکت در انتخابات آینده کند.

جماعت اخوان المسلمین که سابقه هشت دهه فعالیت سیاسی را در پرونده خود داشت، قوی ترین و جدی ترین مخالف دولت حسنی مبارک بود.

آنها در این ایام، پیشنهاد مذاکره از سوی حسنی مبارک را رد کردند.

محمد بدیع، رهبر این گروه، طی بیانیه ای حکومت حسنی مبارک را غیرقانونی و فاقد مشروعیت دانست.

وی در بیانیه خود طرحی شش مرحله ای را برای تحقق آرمان آزادی، دموکراسی و پیشرفت آینده مصر ارائه کرد.

نخستین مرحله این طرح، کناره گیری مبارک از قدرت و انحلال دو مجلس مشورتی و خلق مصر بود.

در مرحله بعد و لغو حالت فوق العاده، عفو عمومی زندانیان سیاسی، تشکیل دولت وحدت ملی، برگزاری انتخابات پارلمانی و همچنین برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با رأی مستقیم مردم پیشنهاد شده بود.

با این وجود، هنوز برخوردهای خشن از سوی عاملان مبارک ادامه داشت؛ تا اینکه در فوریه سال 2011، کمیته ای به نام کمیته ملی انقلاب مصر تشکیل و اعلام کرد که در مقابل نیروهای امنیتی مبارک ایستادگی خواهد کرد؛ سرانجام در 5 فوریه 2011، با اینکه هیئت حاکمه مصر بر اثر مقاومت های مردم استعفا کردند، اما حسنی مبارک بار زیر بار واگذاری کامل قدرت نرفت؛ بنابراین سه روز پس از استعفا هیئت حاکمه، پانزدهمین روز متوالی، تظاهرات گسترده برپا شد.

به دنبال آن، حسنی مبارک به همراه همسر خود، مصر را به سمت محلی نامعلوم ترک کرد و بنابراین، روز 11 فوریه 2011، مطابق با 22 بهمن 1389، روز پیروزی مردم مصر نامیده شد.

پس از فرار حسنی مبارک، اداره ارتش به شورایی در ارتش واگذار شد که مسئولیت آن را محمد حسین پرتابی به عهده داشت.

از گزارش های مربوط به انقلاب مصر چنین برمی آید که دغدغه غربی ها از پیروی اخوان المسلمین و انقلاب مصر، تهدید منافع اسراییل است؛ لذا هر گروهی که مخالف اخوان مسلمین بود به سرعت مورد تأیید غربی ها قرار می گرفت و این در حالی بود که اخوان المسلمین اعلام کرده بود که به پیمان صلح بسته شده با رژیم صهیونیستی پایبند خواهد بود.

سرانجام در سال 2012، حسنی مبارک به همراه وزیر کشورش، حبیب العدلی به دلیل متوقف نکردن کشتارها در 6 روز اول اعتراضات مردم به حبس ابد محکوم شدند و محمد مرسی، نماینده اخوان المسلمین در تاریخ 17 ژوئن 2012 از طریق انتخاباتی آزاد، به عنوان رییس جمهور مصر انتخاب شد.

یک سال پس از تحلیف محمد مرسی، موج جدیدی از اعتراضات مردمی علیه دولت انقلابی آغاز شد و در نهایت در سوم ژوییه 2013، دولت مرسی بر اثر کودتای ارتش به رهبری عدلی منصور سقوط کرد.

منصور به عنوان رییس جمهور موقت دولت انتقالی و مسئول برگزاری انتخابات زودهنگام، زمام امور را در دست گرفت و حازم الببلاوی را به عنوان نخست وزیر خود انتخاب کرد.

منصور تا 18 ژوئن 2014 که عبدالفتاح سیسی به عنوان رییس جمهور مصر انتخاب شد، کفیل ریاست جمهوری بود.

با سقوط دولت مرسی، موجی از اعتراضات به راه افتاده که به شدت از سوی نیروهای امنیتی سرکوب شد.

یکی از شدیدترین این درگیری ها در 14 اوت 2013 رخ داد که در آن نیروهای امنیتی معترضان خواستار برکناری مرسی را که در کنار میدان رابعه عدویه تحصن کرده بودند را قتل عام کردند.

در این واقعه، بیش از هشتصد نفر کشته شدند که اخوان المسلمین تعداد واقعی آنها را 2600 نفر اعلام کرد.

پس از این درگیری، راه هرگونه گفت وگو دولت با اخوان المسلمین که عامل اصلی تحصن بودند، مسدود شد.

رهبران و هواداران این گروه، از تظاهرات منع شده و بسیاری از آنها به زندان افتادند و فعالیت های سیاسی و رسمی آنها حتی در پوشش سازمان های اجتماعی نیز ممنوع شد، از این رو، مدتی بعد برای مقابله به مثل با ارتش السیسی، به تشکیل ارتشی با نام ارتش آزاد اقدام کردند و در چند عملیات به نیروهای دولتی حمله کردند.

به این ترتیب، اخوان المسلمین که برنده اصلی انقلاب و نخستین انتخابات آزاد ریاست جمهوری مصر بودند، شکست خورده و مسیر انقلاب مصر تغییر کرد.

انتقاد معترضان بر مرسی این بود که وی سیاستمداری انحصار طلب، زورگو و خشونت طلب است.

به این ترتیب، با سقوط دولت مرسی، مخالفان اخوان المسلمین، بقایای رژیم سابق مصر و ارتش وفادار به مبارک با پشتیبانی دولت های خارجی به قدرت رسیدند و انقلاب مصر در همان سال نخست به شکست انجامید.

کلید واژه ها: حسنی مبارک - ژانویه - مبارک - مردم - خیابان - اعتراض - حسنی - تاریخ - خیابانی - سقوط - دولت - حکومت نظامی - ناآرامی ها - خیابان ها - اسکندریه - ناآرامی - خبرنگار - تظاهرات - نخستین - بازگشت - بیداری - رسیدگی - انقلاب - گزارش - جوانی - اعلام - حکومت - حمایت - سفارت - نظامی