ترامپ و حافظه جمعی-تاریخی ما

ایرنا- روزنامه ایران در یادداشتی آورده است: ترامپ عوامفریب ناآگاهی بود که از ناآگاهی مردم امریکا بهره برد و بر اریکه قدرت یکی از قدرتمندترین کشورهای جهان تکیه زد.

- بهمن نامورمطلق استاد دانشگاه، چهارشنبه یکم بهمن با درج یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: امپریالیسم حتی به مردم خودش نیز رحم نمی کند و می کوشد تا آگاهی آنها را نیز کنترل کند و اتفاقاً بیش از همه روی مردم خویش حساس است و بیشترین کنترل ها را با ظریف ترین شیوه ها در مورد آنها به کار می گیرد.

ترامپ توانست از این شکاف نظام حکمرانی امریکایی استفاده نماید و با شگفتی به قدرت برسد.

اما وی که شعور و تجربه حکومتداری را نداشت به سرعت بازیچه دست قدرت های پشت پرده و بخصوص صهیونیست ها قرار گرفت و آبرویی برای ایالات متحده نگذاشت.

اویی که خود را خارج از چارچوب های متعارف قدرت معرفی می کرد بیش از همه در اختیار قدرت های مخوف پشت پرده قرار گرفت.

صحنه سیاست را به صحنه نمایش های تلویزیونی یا کشتی کچ امریکایی تبدیل نمود.

خود را قهرمان و تهیه کننده فیلمی کرده بود که کارگردانی اش را کسانی دیگر می کردند.

او از فرآیند گره افکنی در روایت سیاسی و شگفت زده کردن مردم امریکا و دنیا لذت می برد.

دیده شدن مانند همه سیاستمداران کوچک ولی جاه طلب او را تغذیه می کرد.

به همین دلیل می کوشد تا هر آن کاری غیرمنتظره و غیرمتعارف انجام دهد تا از همه تحلیل های سنتی و آکادمیک بگریزد.

او به همه معاهدات بین المللی مانند معاهده بزرگ پاریس در مورد محیط زیست و معاهده نفسگیر برجام با ایران و حتی معاهدات منطقه ای پشت پا زد و جهان را با وضعیت آشوبناکی مواجه ساخت.

به کشورهای دیگر حتی کشورهای دوست و همپیمان امریکا نیز رحم نکرد و همه را زیر فشار زیادی قرار داد.

مانند همه عوامفریبان منافع کوتاه مدت خود را به منافع درازمدت کشورش ترجیح داد و امریکا را در بسیاری از محافل منزوی نمود تا جایی که مجبور شد از نهادهای بین المللی مانند یونسکو خارج شود.

بی تردید ایرانی ها بیش از همه تحت فشار اقدامات این فرد قرار داشتند و البته بیش از همه نیز در مقابلش ایستادگی کردند.

اکنون که دوره اش با ناباوری خود و طرفدارانش به پایان رسیده موقعیتی است تا ملت ها در مورد این تجربه ناگوار که هر آن احتمال تکرار آن می رود تحلیل نماید و موضع بگیرد.

مسأله این است که ما چه تصویری باید از وی داشته باشیم.

همان طوری که می دانیم بخشی از ارزش هر جامعه ای به ایستادگی در مقابل فراموشی رویدادهایی است که برایش هزینه برداشته و احساساتش را جریحه دار نموده است.

چه چیزی از این دوره را نباید فراموش نماییم: ما فراموش نمی کنیم که در بدترین شرایط کرونایی ترامپ کاری کرد که مردم ما نتوانند نیازهای اولیه حتی دارویی خود را از کشورهای دیگر تهیه نمایند.

هر چه گفتند که برخی از این داروها برای بیماران ضروری و حتی حیاتی است وقعی ننهاد و ناجوانمردانه عرصه مقابله را به سوی بیماری و بیماران سوق داد تا بیش از پیش فشار وارد نماید.

ما فراموش نمی کنیم که پنجاه مرکز تاریخی و فرهنگی ایران را تهدید به بمباران کرد.

تهدید ابلهانه ای که صدای همه فرهنگ دوستان جهان را برآورد.

که ایران یکی از مهمترین کانون های فرهنگی و گهواره های تمدنی بشر محسوب می شود.

اما همین تهدید ماهیت ضدفرهنگی وی را برملا کرد تا جایی که نهادهای بین المللی نیز صدایشان درآمد.

کدام فرد فرهنگ دوستی می تواند چنین تهدیدی را از یاد ببرد.

ما فراموش نمی کنیم که هر روز تحریم تازه ای بر کشور اعمال می کرد و بر مردم عزیز رنجور رنج های تازه ای تحمیل می کرد.

به بهانه فشار بر دولت هر روز مشقتی بر مشقات این مردم می افزود.

یک روز محصولات نفتی، روز دیگر فرهنگی را تحریم می کرد و بسیاری از تجار ایرانی را به ورطه ورشکستی کشاند.

صنایعی مانند فرش و صنایع دستی که به دست هنرمندانی اصیل و اغلب محروم در روستاها تولید می شدند بازارهای بزرگ جهانی را از دست دادند و رقبای آنها این بازارها را اشغال نمودند و دیگر به راحتی نمی توان آنها را بازپس گرفت.

در واقع کسی که این اقدام ترامپ را به حساب نمی آورد هم رأی کسانی است که می گفتند قطعنامه های سازمان ملل کاغذ پاره ای بیش نیستند! ما فراموش نمی کنیم که به جای نبرد مردانه در میدان جنگ به طرزی بزدلانه یکی از رشیدترین فرزندان این مرز و بوم یعنی شهید سلیمانی کسی که نامش نیز وحشت بر اندام داعش می انداخت را به شهادت رساند.

سرداری که اگر نبود سرنوشت منطقه و سپس مناطق بسیاری به دست جنایتکارانی می افتاد که به گفته خود ترامپ ساخته و پرداخته امریکا بود و خودشان از آن با نام فرانکشتاین یاد می کردند.

داعشی که غرب را به لرزه انداخته بود و هر از گاهی در مقابل چشمان وحشت زده جهانیان سرهایی را مانند جلادان خونسردانه می بریدند.

ما فراموش نمی کنیم که با فشار بر مردم مظلوم منطقه و ایجاد آشوب در شرایطی حساس قدس را به عنوان پایتخت اسراییل به رسمیت شناخت و بر اشغالگری این رژیم مهر دوباره تأیید زد و او را به تجاوزگری بیشتر تشویق کرد.

سپس حکومت های سست بنیاد کشورهای اسلامی را یکی پس از دیگری به پای میز مذاکره با اسراییل کشاند.

ما فراموش نمی کنیم.

پدرانمان روزی فراموش کردند اسکندر چه کرد و از اسکندر اسطوره ساختند و دخترانشان (روشنک و استاتیرا) را به عقدش درآوردند، یادشان رفت چنگیز چه کرد.

نام او را بر فرزندانشان نهادند، شاعرانمان اسکندرنامه و چنگیزنامه ها نوشتند و نقاشانمان نیز اسکندرنگاره و چنگیزنگاره ها به تصویر کشیدند.

یکی از بدترین کارهایی که ممکن است یک مملکت انجام دهد تبدیل کردن شر به خیر و شرور به خیرخواه است، تبدیل کردن ویرانگری مانند اسکندر به نجات بخش مردم از دست یأجوج و مأجوج است.

حافظه تاریخی یک ملت مکانیسم دفاعی او برای صیانت از خودش است که اگر از دست بدهد مانند فردی آلزایمری از این اشتباه به آن اشتباه به تکراری سیزیفی می غلتد.

ما ایرانی ها باید در این خصوص حساس باشیم.

حتی در اسطوره شناسی نیز اسطوره فراموشی یعنی مرشون فعالتر است.

ملت حافظه دار و تاریخمند ملتی است که از تکرار می رهد.

اما ملتی که توانایی ثبت و ضبط، نوشتن و منتشر کردن تجربیات تلخ و شیرین خود را نداشته باشد و از استعداد انباشتگی متنی عاری باشد همواره در معرض اسکندرها و چنگیزهای تازه است.

ملتی که تعصب خود را از دست بدهد و بدی ها و شرارت ها، رنج ها و مرارت ها را از یاد ببرد دوباره بر سرش می بارد و این سنت الهی و تاریخی است.

در مورد ترامپ و رنج هایی که به ما داده، هنوز زمان فراموشی فرا نرسیده و هیچگاه نیز فرانخواهد رسید.

کسانی می توانند فراموش کنند که دردی و رنجی را متحمل نشده باشند.

ترامپ البته برای همه بد نبود حتی برخی در داخل نیز با حضور ترامپ منافعی برای خود دست و پا کرده بودند.

بی شک در فضای تحریم و تهدیدی که ترامپ شکل داد همه یکسان در رنج نبوده اند و به طور طبیعی تصویری که ترامپ از خود به جای گذارده نزد همه یکسان نیست.

برعکس، به تعداد جریان ها و حتی افراد تصویر از ترامپ به جای خواهد ماند زیرا ترامپ شری بود که هر کس با نگرش خود به آن نظر می افکند.

ترامپ می رود با همه آن شعارهای ابلهانه ای که می داد.

باید خوشحال باشیم که یکی از رؤسای ضدفرهنگی چنین مفتضحانه می رود.

ما ایرانی ها می توانیم در بسیاری از موارد اختلاف نظر داشته باشیم و این امری طبیعی است اما باید در برخی مسائل نیز اشتراک نظر داشته باشیم تا یکپارچگی یک ملت نیز معنا پیدا کند.

وحدت یک جامعه با اشتراکاتش تعریف می شود همان طوری که غنایش با گوناگونی نظراتش.

لازمست چیزهایی مشترک وجود داشته باشد تا مفهوم جمعی مشترک معنا پیدا کند.

خوب است بدی ها را فراموش نکنیم و در آنها متفرق نباشیم.

حافظه جمعی ما برای انسجام نیاز به برخی تفاهم های عمومی دارد و ایستادگی در مقابل بدی و مصداق هایی مانند ترامپ یکی از تفاهم هایی است که نباید از دست داد.

از زمان موریس هالبواکس جامعه شناسی به طور نظام مند نسبت به اهمیت حافظه جمعی تأکید دارد.

مهم این است که ما برخی تخیل و تصاویر مشترکی با هم داشته باشیم و این تصاویر مشترک ذهنی سرمایه های ما محسوب می شوند که برای برخی از آنها هزینه های گزافی پرداخت کرده ایم و بی تدبیری است که آن را به سادگی از دست بدهیم.

ملتی که ظلم های روا شده به خود را فراموش کند آینده ای جز ظلم های تازه پیش رویش نمی توان متصور بود.

کلید واژه ها: روزنامه ایران - قدرت - ترامپ - پشت پرده - آگاهی - روزنامه - بهمن نامورمطلق - امریکا - مردم - کشورهای جهان - ایالات متحده - قدرتمندترین - صهیونیست ها - امپریالیسم - ایران - کنترل - قرار - چهارشنبه - امریکایی - صهیونیست - بهمن - پرده - بیشترین - حکمرانی - استفاده - یکی از - معرفی - آورده - شگفتی - سیاست