خاطرات یک عمر گویندگی تیتراژ | چک اول را با گفتن ارتش سری می زدم

خسرو شمشیرگران از گویندگان دوبله و آثار مستند که سال های زیادی را به گفتن تیتراژ فیلم های سینمایی و سریال ها پرداخته، ضمن مرور خاطرات خود از تجربه همکاری با دیگر بزرگان دوبله می گوید.

- بله.

در دو قسمت، یکی از رهبران خوارج را هم گفتم.

نقش دیگرم عقیل بود و دیگری هم که راوی داستان بودم.

چه طور شد که راوی سریال شدید؟ انتخاب خود آقای زند بودید؟ نه.

این مساله به مدیر دوبلاژ کار ارتباط نداشت.

برای این کار از 35 گوینده تست گرفته شد.

چون من از قبل، عقیل و آن سردار خوارج را گفته بودم.

پس ضبط روایت و نریشن سریال مربوط به پایان دوبله اش است! بله.

همه کارها شده بود و روایت مانده بود.

خود کارگردان به این نتیجه رسید که من روایت را بگویم.

اما دستمزدی که باید به بهرام برای دوبله این کار می دادند، ندادند.

یعنی پولش را خوردند.

من برای 3 قسمت، 25 تا 27 هزار تومان گرفتم.

به بهرام گفتم این، یعنی چه؟ گفت به جان تو پولم را نداده اند! پول را خوردند.

من هم گفتم باشد.

وقتی به من زنگ زدند که بیا راوی را بگو، برخی گفته بودند صدای من چون هم عقیل را گفته ام و هم آن سردار خوارج را، برای راوی لو می رود.

آقای روشن که صدابردار کار بود گفته بود نه لو نمی رود.

او به من زنگ زد که کارگردان می گوید بیاید تست کوچکی بدهد ببینیم.

وقتی رفتم، آقای میرباقری چندنفر از دوستانش را هم آورده بود.

رفتم و پای میکروفن نشستم و چندجمله ای گفتم.

کارگردان گفت انتخاب شد! حالا رسیدیم پای صحبت با تهیه کننده.

گفتم دستمزد روایت چه قدر است؟ گفتند همان قدر که رل گفتی! خندیدم و گفتم نه! من برای این راوی، 700 هزار تومان می گیرم.

7 صفحه بود.

بالا رفتند، پایین آمدند و خودشان را کشتند؛ گفتم 700 تومان.

در نهایت آقای روشن به من زنگ زد و گفت بابا تخفیف بده! گفتم باشد 100 تومان پایین می آیم.

در نتیجه رفتم و راوی را گفتم و شد آن چه که دیدید.

می خواستید اذیت کنید یا واقعاً قیمتش همین بود؟ می خواستم تلافی کنم.

برای 3 قسمت، 3 روز وقت گذاشته بودم ولی مبلغی که دادند، منصفانه نبود و رقم کمی بود.

باید برای هر اپیزود، در آن تاریخ، 20 هزار تومان می دادند.

بگذارید یک خاطره بگویم.

یک بار، یک روز را برای دوبله 3 فیلم در تلویزیون، وقت گذاشتم.

3 تا فیلم با فریاد و سروصدای زیاد.

سرماخورده بودم و حنجره ام به شدت تحت فشار بود.

به خاطر فشار کارهای آن روز، حنجره ام مریض شد.

طوری که وقتی می خواستم حرف بزنم، درد می گرفت.

این جریان دو سال طول کشید.

در آن دو سال نتوانستید کار کنید؟ نه.

کار می کردم ولی کارهای سبک مستند و تبلیغاتی که به حنجره ام فشار نیاید.

تا این که آقای مقبلی آمد و برای دوبله سریال روایت عشق دعوتم کرد.

دقت کنید که روایت عشق نه ولایت عشق ! * بله یادم می آید! همان سریال قدیمی درباره امام حسین (ع) که بازیگران چهره زیادی هم نداشت! مقبلی نقش امام حسین (ع) را برای من در نظر گرفته بود.

به او گفتم وضعیت حنجره ام ناجور است و دعوتش را رد کردم.

گفت من نمی توانم! باید بیایی! گفتم چرا؟ این همه گوینده هست! گفت نمی شود.

اگر این رل را بدهم رسول زاده بگوید، می گویند امام حسین (ع) پیر نبوده! اگر بدهم خسروشاهی بگوید، می گویند امام حسین (ع)، آلن دلون نبوده! یک صدایی باید باشد که قابل قبول باشد! تو داری به جای امام حسین حرف می زنی! نترس! نقش هم این قدر ملایم است که حد ندارد.

صدایی می خواست که مهربانی داشته باشد.

اتفاقاً خلاف آن چیزی که شما درباره روحانیون عصبانی و متعصب مسیحی می گویید، من رل هایی گفته ام که مهربان بوده اند.

آن رل های بد و عصبانی را گفته ام ولی اصلاً دوستشان نداشته ام.

من رل های منفی و خشن را دوست نداشتم.

آن هایی را دوست داشته ام که مهربان و مثبت باشند.

به یکی از سریال های مهم تاریخ دوبله برسیم که شما در آن با ایرج رضایی همکاری کردید؛ ارتش سری .

آقای رضایی هم متاسفانه از گویندگان و مدیر دوبلاژهایی است که دیگر کار نمی کند یا خیلی خیلی به ندرت کار می کند.

در آن فیلم هم وقتی ابتدای کار، ارتش سری را می گفتم، ضربه اش را می زد.

همان چک اول که مخاطب را پای کار می نشاند.

این کار گل چینی از بهترین گوینده های دوبله بود.

بله.

خیلی ها در آن کار بودند.

ناصر طهماسب، رفعت هاشم پور، عطاالله کاملی.

بله.

این ها همه گوینده های خوبی بودند.

سریال خوبی بود.

در مورد سعید مظفری بپرسم که یکی از مدیر دوبلاژهای تاپ و درجه یک است.

بسیار تاپ.

این تاپ بودن به چه علت است؟ این را از خیلی ها پرسیده ام.

می خواهم از شما هم بپرسم.

ببینید، الان مدیر دوبلاژی داریم که اصلاً فیلم را نمی فهمد.

ولی سعید چیز دیگری است.

خدا بهرام زند را بیامرزد، اولین سریالی که کار کرد.

راه قدس ؟ نه لبه تاریکی .

او هم آن زمان که اوایل کارش بود، وقتی سریال را دوبله کرد، من ارتباط بین شخصیت ها را متوجه نمی شدم.

البته این ایرادی بود که رفع شد.

وقتی چند سریال دیگر را کار کرد، تبدیل به یک مدیر دوبلاژ خوب شد.

چون بسیار با علاقه کار می کرد و بسیار دقیق بود.

سواد نسبتاً خوبی هم داشت.

خیلی هم حرص می خورد.

بله، خیلی.

به همین دلایل وقتی مدیر دوبلاژی را شروع کرد، خیلی زود جا افتاد و خیلی خوب شد.

حیف که آن موقع که باید… البته نمی دانم اگر مانده بود، الان دیگر با این وضعیت، در دوبله افتخار چندانی کسب می کرد یا نه! فکر نمی کنید این سال های آخر صدایش یک مقدار افت کرده بود؟ بالاخره از وقتی آن غده در مغزش رشد کرد، تاثیر خودش را گذاشت.

و دیگر سرعت عمل لازم را نداشت.

بله.

بالاخره وقتی پای میکروفن می نشینی باید قدرت بدنی داشته باشی! با ضعف بدنی نمی شود کار کرد.

می خواستم تلافی کنم.

برای 3 قسمت، 3 روز وقت گذاشته بودم ولی مبلغی که دادند، منصفانه نبود و رقم کمی بود.

باید برای هر اپیزود، در آن تاریخ، 20 هزار تومان می دادند.

بگذارید یک خاطره بگویم.

یک بار، یک روز را برای دوبله 3 فیلم در تلویزیون، وقت گذاشتم.

3 تا فیلم با فریاد و سروصدای زیاد.

سرماخورده بودم و حنجره ام به شدت تحت فشار بود.

به خاطر فشار کارهای آن روز، حنجره ام مریض شد.

طوری که وقتی می خواستم حرف بزنم، درد می گرفت.

این جریان دو سال طول کشید.

در آن دو سال نتوانستید کار کنید؟ نه.

کار می کردم ولی کارهای سبک مستند و تبلیغاتی که به حنجره ام فشار نیاید.

تا این که آقای مقبلی آمد و برای دوبله سریال روایت عشق دعوتم کرد.

دقت کنید که روایت عشق نه ولایت عشق ! بله یادم می آید! همان سریال قدیمی درباره امام حسین (ع) که بازیگران چهره زیادی هم نداشت! مقبلی نقش امام حسین (ع) را برای من در نظر گرفته بود.

به او گفتم وضعیت حنجره ام ناجور است و دعوتش را رد کردم.

گفت من نمی توانم! باید بیایی! گفتم چرا؟ این همه گوینده هست! گفت نمی شود.

اگر این رل را بدهم رسول زاده بگوید، می گویند امام حسین (ع) پیر نبوده! اگر بدهم خسروشاهی بگوید، می گویند امام حسین (ع)، آلن دلون نبوده! یک صدایی باید باشد که قابل قبول باشد! تو داری به جای امام حسین حرف می زنی! نترس! نقش هم این قدر ملایم است که حد ندارد.

صدایی می خواست که مهربانی داشته باشد.

اتفاقاً خلاف آن چیزی که شما درباره روحانیون عصبانی و متعصب مسیحی می گویید، من رل هایی گفته ام که مهربان بوده اند.

آن رل های بد و عصبانی را گفته ام ولی اصلاً دوستشان نداشته ام.

من رل های منفی و خشن را دوست نداشتم.

آن هایی را دوست داشته ام که مهربان و مثبت باشند.

به یکی از سریال های مهم تاریخ دوبله برسیم که شما در آن با ایرج رضایی همکاری کردید؛ ارتش سری .

آقای رضایی هم متاسفانه از گویندگان و مدیر دوبلاژهایی است که دیگر کار نمی کند یا خیلی خیلی به ندرت کار می کند.

در آن فیلم هم وقتی ابتدای کار، ارتش سری را می گفتم، ضربه اش را می زد.

همان چک اول که مخاطب را پای کار می نشاند.

این کار گل چینی از بهترین گوینده های دوبله بود.

بله.

خیلی ها در آن کار بودند.

ناصر طهماسب، رفعت هاشم پور، عطاالله کاملی.

بله.

این ها همه گوینده های خوبی بودند.

سریال خوبی بود.

در مورد سعید مظفری بپرسم که یکی از مدیر دوبلاژهای تاپ و درجه یک است.

بسیار تاپ.

این تاپ بودن به چه علت است؟ این را از خیلی ها پرسیده ام.

می خواهم از شما هم بپرسم.

ببینید، الان مدیر دوبلاژی داریم که اصلاً فیلم را نمی فهمد.

ولی سعید چیز دیگری است.

خدا بهرام زند را بیامرزد، اولین سریالی که کار کرد.

راه قدس ؟ نه لبه تاریکی .

او هم آن زمان که اوایل کارش بود، وقتی سریال را دوبله کرد، من ارتباط بین شخصیت ها را متوجه نمی شدم.

البته این ایرادی بود که رفع شد.

وقتی چند سریال دیگر را کار کرد، تبدیل به یک مدیر دوبلاژ خوب شد.

چون بسیار با علاقه کار می کرد و بسیار دقیق بود.

سواد نسبتاً خوبی هم داشت.

خیلی هم حرص می خورد.

بله، خیلی.

به همین دلایل وقتی مدیر دوبلاژی را شروع کرد، خیلی زود جا افتاد و خیلی خوب شد.

حیف که آن موقع که باید… البته نمی دانم اگر مانده بود، الان دیگر با این وضعیت، در دوبله افتخار چندانی کسب می کرد یا نه! فکر نمی کنید این سال های آخر صدایش یک مقدار افت کرده بود؟ بالاخره از وقتی آن غده در مغزش رشد کرد، تاثیر خودش را گذاشت.

و دیگر سرعت عمل لازم را نداشت.

بله.

بالاخره وقتی پای میکروفن می نشینی باید قدرت بدنی داشته باشی! با ضعف بدنی نمی شود کار کرد.

البته این تعصبی را که حرفش را زدیم همه ندارند.

برخی از گویندگان و مدیردوبلاژها این گونه به مساله نگاه نمی کنند.

مثلاً همان هایی که گفتم موقع خروج از استودیو و هنگام پایان کار، نقش را فراموش می کنند، می گویند حتماً نباید همه فیلم های یک بازیگر را یک دوبلور مشخص بگوید.

یعنی قرار نیست همه آلن دلون ها را خسرو خسروشاهی بگوید.

خب فیلم را مثلاً من خریده ام.

می دانم که اگر آلن دلونش را خسروشاهی نگوید، در سینما فروش نمی کند.

بنابراین وقتی فیلم را می خرم و می خواهم دوبله اش کنم، حتماً از این گوینده دعوت می کنم برای آلن دلونش بیاید.

حالا مگر خسروشاهی چه قدر می گرفت جای آلن دلون حرف بزند؟ رقم درشتی که نمی گرفت.

هم مدیریت می کرد هم گویندگی؛ و پول زیادی نمی گرفت.

من از دیدگاه خودم که به قضیه نگاه می کنم، می گویم شاید شرایط فعلی به این دلیل باشد که نه تنها در ایران که در جهان هم حال و روز سینما عوض شده است.

یعنی سینما دیگر آن سینمایی که در گذشته می شناختیم نیست.

دوره ستارگان و غول های هالیوود که مردم روی پرده آن ها را می دیدند و برای دیدنشان در صف می ایستادند، تمام شده است.

خب، چنین شرایطی روی دوبله هم تاثیرش را گذاشته است.

بله.

مدیران ما هم برای خراب کردن، از هالیوودی ها یاد گرفتند.

حساب کنید در همین چند دهه گذشته، چند هنرپیشه خوب و درجه اول از هالیوود به سینما معرفی شده است! اما خب دهه های پیش را ببینید که چه هنرپیشه های بزرگ و چه غول هایی در سینما بازی می کردند؛ و چه قدر حرف زدن به جایشان مشکل بود! این سختی حد نداشت! من همان اوایل که به دوبله آمده بودم، سعید قائم مقامی در فیلم بوفالو بیل ، برت لنکستر را به من داد که بگویم.

فیلم هم برای خود سعید بود.

گفت فیلم برای من است دلم می خواهد تو بگویی! آقا نمی توانم بگویم! می گفت نه! بگو آقا باید بگویی! واقعاً پوستم کنده شد تا این رل را گفتم.

آن جا بود که واقعاً می فهمیدی برت لنکستر یعنی چه! اما بعد از آن ها به نظرم فقط چهار تا پنج هنرپیشه شاخص از هالیوود به سینما معرفی شد.

از این طرف مدیران ما هم کار را لوث کردند و حتی گوینده زیرزمینی گذاشتند که از اعتصاب جلوگیری کنند.

هالیوود و سینمای جهان هم که از آن طرف.

این عوامل دست به دست هم دادند و شد همین شرایطی که شما می گویید!
کلید واژه ها: دوبله - سریال - فیلم های سینمایی - روایت - دیگر - خاطرات - مدیر دوبلاژ - تیتراژ فیلم - مرور خاطرات - بهرام - عقیل - کارگردان - سریال ها - گویندگی - سینمایی - انتخاب - دوبلاژ - رهبران - بزرگان - داستان - ارتباط - همکاری - گوینده - یکی از - سردار - تومان - مستند - دیگری - کارها - پایان