پافشاری بر تیک طلایی/ نامه گلایه آمیز همتی به رییس جمهور

عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی که بر سر پرداخت یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی برای مقابله با کرونا، نظرش درباره ایجاد تورم با تزریق این منابع را نادیده گرفته بودند، - این بار به مصوبه دولت درباره ترخیص کالا های رسوبی از گمرک گله دارد.

آفتاب نیوز : "عبدالناصر همتی در نامه به رییس جمهور سه نقد به این مصوبه وارد کرده است.

مصوبه ای که همتی به آن اشاره می کند، برای حل مشکل روند کند ترخیص کالا از گمرکات با پیگیری وزارت صمت به تصویب رسیده است تا تنش های ایجاد شده در بازار کنترل شود، اما همتی می گوید که این مصوبه غیر عملیاتی است.

البته بانک مرکزی در زمان تصویب این مصوبه در جلسه ستاد تنظیم بازار حضور نداشته و پیگیری ها از وزارت صمت برای کشف دلیل عدم حضور بانک مرکزی در جلسه نیز بدون پاسخ باقی می ماند.

با وجود هشدار های همتی درباره تبعات حذف کد رهگیری در زمان ترخیص کالاها، اما روح الله لطیفی، سخنگوی گمرک، بر این باور است که رسوب کالا در گمرک اثری منفی در تأمین نیاز های مردم دارد و با مصوبه اخیر، تنها تیک نهایی ترخیص کالا که ازسوی بانک مرکزی زده می شد، حذف شده است.

بازار کالا های اساسی مورد نیاز مردم به شدت آشفته است.

قیمت کالا های اساسی روندی صعودی طی می کند، هر کیلوگرم گوشت مرغ در بازار خرده فروشی 40 هزار تومان قیمت می خورد و گویا گوشت سفید هم تلاش می کند فاصله قیمتش با گوشت قرمز را به حداقل برساند.

تخم مرغ شانه ای 37 هزار تومان است.

امسال لبنیات رسما دو بار افزایش قیمت داشته است و دلیل آن ناتوانی وزارت جهاد کشاورزی در تأمین نهاده یارانه ای مورد نیاز بخش تولید اعلام شده است.

تولیدکنندگان محصولات دام و طیور نهاده های مورد نیاز خود را به دلیل کاهش واردات و به تبع آن عرضه نهاده به بازار، چندین برابر قیمت می خرند و نمی توانند با قیمت های مصوب غذای مردم را تولید کنند.

این در حالی است که واردکنندگان بخش خصوصی هم فریاد می زنند، کالاهایشان صرفا به خاطر دریافت یک تیک از سوی بانک مرکزی، ماه ها در انبار های گمرک رسوب می کند.

آیا ترخیص یک کالا از گمرک باید شش ماه طول بکشد تا ذرت های وارداتی کپک زده و آفلاتوکسینی شوند و برای معدوم سازی آن به دردسر بیفتیم؟ گله همتی از مصوبه دولت مجموعه شرایط حاکم بر بازار منجر شد که معاون اول رییس جمهور و دیگر مسئولان وارد گود شوند تا شاید سامانی به ترخیص کُند کالا ها از گمرک بدهند.

قرار شد در ترخیص کالا های اساسی رسوب کرده در گمرک کمی تعجیل شود، اما کمی پس از اجرای این مصوبه عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در نامه به رییس جمهور نسبت به تبعات این مصوبه هشدار داد.

بر اساس گزارش تسنیم، همتی در نامه به رییس جمهور مصوبه ستاد تنظیم بازار را غیرعملیاتی و خلاف قوانین و مقررات جاری دانسته و این تصمیمات را موجب تشدید و پیچیدگی بیشتر مشکلات تجاری و ارزی اعلام می کند.

شاید هم حق با همتی باشد در شرایطی که تأمین منابع ارزی کشور به حداقل رسیده است، شاید هیچ راهی جز سیاست های انقباضی برای بانک مرکزی باقی نمانده باشد.

او در نامه به رییس جمهور از عدم حضور نماینده بانک مرکزی در جلسه یازدهم آبان ستاد تنظیم بازار خبر می دهد.

همتی تأکید می کند: در این مصوبه بانک مرکزی مکلف شده است با قید فوریت نسبت به تأمین ارز کالا های اساسی موجود در گمرک اقدام کند درحالی که ارز اختصاص یافته برای کالا های اساسی در بودجه مصوب می شود و به صورت دستوری قابل تغییر نیست و تأمین آن هم منوط به تحقق درآمدهاست که این مسئله از کنترل و اراده بانک مرکزی خارج است.

او یادآور می شود: در نظر گرفتن وجود کالا در گمرک به عنوان معیار اولویت تأمین ارز موجب خواهد شد که بعضی از واردکنندگان به منظور تسهیل در دریافت ارز بدون توجه به رویه های جاری اقدام به ارسال کالا به گمرک کنند و واردکنندگانی که رویه های واردات را مطابق معمول طی کرده و درخواست تأمین ارز خود را مطابق روال قانونی ثبت کرده اند، متضرر شوند.

همچنین منجر به هرج ومرج در تخصیص ارز با نرخ ترجیحی به کالا ها خواهد شد.

رییس کل بانک مرکزی اضافه می کند: صدور اعلامیه تأمین ارز به صورت اعتباری در چارچوب ظرفیت های موجود قابل انجام است و تکلیف ذکر شده در صورت جلسه فوق که بدون توجه به ظرفیت های موجود و لزوم استفاده هدفمند و تدریجی آن ها بر عهده بانک مرکزی قرار داده شده، قابل اجرا نیست.

او یادآور می شود: مکلف کردن بانک مرکزی به صدور کد رهگیری در مدت 24 ساعت به دلایل مختلف غیر عملیاتی است و راهگشا نخواهد بود.

همتی کد رهگیری را یکی از ابزار های کنترلی بانک مرکزی معرفی می کند و بر این باور است که صدور کد رهگیری به خودی خود باعث ترخیص کالا از گمرک نمی شود؛ زیرا درحال حاضر موارد زیادی کد رهگیری صادر شده است، اما کالا های موضوع کماکان در گمرک موجود است.

هشدار در زمینه معضلات ناشی از دریافت کد رهگیری در مقابل اظهارات رییس کل بانک مرکزی که کد رهگیری را عامل کندی ترخیص کالا ها نمی داند، اما روح الله لطیفی، سخنگوی گمرک، نظر دیگری دارد.

او می گوید: گمرک به غیر از جنبه اجرای قانون، جنبه هشداری هم دارد.

گمرک در تیرماه با دولت مکاتبه و اعلام کرد یکی از دلایلی که کالای اساسی و نهاده های تولید نمی تواند ترخیص شود، بحث کد رهگیری بانک مرکزی است که تأمین و تخصیص ارز را نیاز دارد و اگر راجع به آن فکری نشود هم باعث توقف کالا در بنادر و گمرکات می شود و هم کالا های اساسی و نهاده های تولید در سال جهش تولید، ممکن است به دست مردم نرسد.

لطیفی با اشاره به اینکه هر ماه به طور متوسط دو میلیون تن کالا از گمرک ترخیص شده است، بیان می کند: بعد از این هشدارها، چندین تصمیم در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت پیگیری شد و منجر به این شد که دستگاه ها کنار هم قرار بگیرند و راهکاری برای ترخیص کالا پیدا کنند.

او اضافه می کند: بعد از این مصوبات، مسئله دیگری پیش آمد.

صاحبان کالا هایی که ارز ترجیحی می گرفتند، به دلیل نگرانی هایی که از تأمین ارز داشتند -که بعضا گفته می شود بی اعتمادی به تأمین ارز است- اقدام به ترخیص کالای خود نکردند و از سه و نیم میلیون تن کالای اساسی متوقف در بنادر و گمرکات که دو میلیون و 710 هزار تن آن با این مصوبه قابل ترخیص بود، در گمرک ماند و فقط 23 هزار تن ترخیص شد.

لطیفی می گوید: بعد از تأکیدی که معاون اول داشت و بعد هم در آبان ماه با مصوبه دیگری که ستاد اقتصادی دولت داشت، هم زمان با فرمایشات مقام معظم رهبری در روز میلاد حضرت رسول مبنی بر هماهنگی دستگاه ها برای تأمین نیاز های اساسی مردم، جلسه ستاد تنظیم بازار تشکیل شد.

او اضافه می کند: وزارت صمت باید بگوید که نماینده بانک مرکزی به جلسه دعوت شده است یا نه، زیرا میزبان این وزارتخانه بوده است.

اما ستاد تنظیم بازار تشکیل جلسه می دهد و این جلسه مصوباتی دارد که سخنان رییس کل بانک مرکزی مربوط به این جلسه است.

سخنگوی گمرک بیان می کند: بخشی از مصوبات این جلسه راجع به نهاده های تولید، لوازم یدکی، مواد اولیه تولید و ماشین آلات تولید بود.

ترخیص این کالا ها متوقف بود، زیرا بخش ارزی تأمین نشده بود و کارخانه ها به این مواد نیاز داشتند.

به گفته او در جلسه ستاد تنظیم بازار تصمیم گرفته می شود این کالا ها با ارز متقاضی به صورت تهاتری تأمین ارز شود تا مواد مورد نیاز در جریان تولید قرار بگیرند.

لطیفی می گوید: احتمالا بحث رییس کل بانک مرکزی درباره این موضوع است.

این مصوبه می تواند کمک زیادی به چرخیدن چرخ تولید و رسیدن مواد اولیه به کارخانه ها کند.

او ادامه می دهد: رییس کل بانک مرکزی می گوید که، چون بر اساس این مصوبه کد رهگیری برای کالا های ترخیص شده از گمرک نمی خواهید، ما نمی توانیم شرایط را رصد کنیم.

در صورتی که از ثبت سفارش تا ترخیص کالا و تشریفات ترخیص اطلاعاتش به بانک مرکزی منتقل می شود و با این مصوبه، صرفا امضای نهایی بانک مرکزی حذف شده است.

سخنگوی گمرک تأکید می کند: این تصمیمات، تصمیمات کلی نظام است.

ضمن آنکه این مصوبه صرفا برای کالای اساسی و کالای ضروری مرتبط با تولید است و برای هیچ کالای دیگری نیست که بگوییم کشور دچار هیجانات ارزی و.

می شود.

او یادآور می شود: اگر تولید کاهش یابد، بهای تمام شده کالا افزایش می یابد یا نظام عرضه و تقاضا در کشور و در بازار دچار هیجانات می شود.

با کاهش عرضه شاهد تورم هستیم که این تورم در موضوعات مرتبط با مرغ، تخم مرغ، گوشت و مسائل دیگر خود را نشان داد، زیرا عرضه به اندازه نیاز نبود و بخشی از کاهش عرضه به دلیل سرعت و آهنگ کُند ترخیص کالا است.

او بیان می کند: کالا هایی داریم، اما به تولید نرسیده است و بحث های دیگری که مرتبط با معیشت مردم است، دچار اخلال شده است.

البته مسئول این مسائل بانک مرکزی است و ما اجازه اظهار نظر نداریم، ولی بحث تورم و بحث های دیگر خیلی جدی است.

لطیفی با تأکید بر اینکه درباره دلیل عدم حضور بانک مرکزی در جلسه ستاد تنظیم بازار اطلاعی ندارد، عنوان می کند: مصوبات ستاد تنظیم بازار اگر مغایر با قوانین بالادستی نباشد، لازم الاجراست.

امیدوارم آقای همتی با رایزنی هایی که دارند، راهکار های بیشتری برای کنترل پیدا کنند، اما این کالا ها را، چون ضروری و اساسی است، باید کمک کنیم به دست مردم برسد.

همه کارگزاران نظام موظف اند راه های قانونی را برای تحقق این مسئله دنبال کنند.

کلید واژه ها: ترخیص کالا - بانک مرکزی - مصوبه - همتی - جلسه ستاد تنظیم بازار - رییس جمهور - وزارت صمت - رییس کل بانک مرکزی - نامه به رییس جمهور - مرکزی - ترخیص - ستاد تنظیم بازار - صندوق توسعه ملی - کالا - کل بانک مرکزی - رییس - بانک - پیگیری - تنظیم بازار - صندوق توسعه - جمهور - تصویب - بازار - وزارت - مصوبه دولت - کد رهگیری - توسعه ملی - گمرک - حضور - زمان