زنده باد بیلان کاریرامین رحیمی - در بحث تحلیل و آسیب شناسی بازار فیلم سینمای ایران در جهان باید گفت اساسا سینمای ما به اصطلاح جزو کشورهای جنوب قرار می گیرد، یعنی فیلم های مستقل که ضد جریان اصلی سینما هستند و در دسته فیلم های شمال آفریقا، آمریکای لاتین، خاورمیانه و آسیای شرقی قرار دارد. در چند سال اخیر بازار این فیلم ها به شدت محدود شده، چون مخاطب آن کاهش یافته است. طبیعتا خریدارها و نمایش دهنده های این فیلم ها هم کمتر شده است. حتی فستیوال های الف هم تحت تاثیر مخاطب جهانی و بازار جهانی قرار گرفته اند و وزن سینمای جریان اصلی و ستاره هایی که این جشنواره ها برای فرش قرمز و داوری ها دعوت می کنند و فیلم هایی که در فهرست بخش مسابقه قرار می دهند، بر جریان سینمای کشورهای جنوب غلبه دارد. این نمایشگری بیشتر برای سینمای جهان اهمیت دارد. بنابراین بازار جهانی سینمای ایران محدودتر شده است، نهایتا به سالن های بسیار اندک در برخی کشورها که آن هم سالن های آلترناتیو سینما یا سالن اکران فیلم های مستقل هستند یا در تلویزیون هایی به نمایش درمی آیند که فیلم های فرهنگی، آرتیستیک و تجربی مثل آر ته، زددی اف و ان اچ کی پخش می کنند. اساسا درآمدزایی این بازار و مخاطب آن هم کمتر شده است و این یک آسیب جهانی برای این سینما محسوب می شود. از طرف دیگر روش هایی در این بازار وجود دارد که سینمای ایران بتواند آثار خود را عرضه کند. طبیعتا حضور در فستیوال های بزرگ و رده الف که بازارهای مهمی دارند و پخش کننده ها و خریداران مهم از شبکه های تلویزیونی و فستیوال های دنیا حضور پیدا می کنند، بسیار مهمتر است تا بازارهای محدود و منطقه ای. من جشنواره جهانی فیلم فجر را جهانی و بین المللی نمی دانم، چون فستیوال جهانی تعریفی دارد که نمایش آثار روز جهانی بدون ممیزی و با حضور عوامل است. طبعا داوران مطرحی از کشورهای جهان هم باید حضور داشته باشند. نمونه اش جشنواره جهانی فیلم تهران بود که سال ها قبل برگزار می شد که آثار ایرانی در کنار فیلم های بین المللی با حضور داورانی از کشورهای مختلف مورد قضاوت قرار می گرفت. طبیعتا افراد مهم و تاثیرگذار سینمای جهان هم دعوت می شدند که به توسعه سینمای ایران کمک کنند. به طور بالقوه اساسا هدف فستیوال ها در هر کشوری رونق سینمای ملی خودشان است و در وهله بعد معرفی آثار کمتر شناخته شده و کشف سینمای کشورهای دیگر. من این تعریف را درباره جشنواره جهانی فیلم فجر ندارم، بنابراین حتی بازار منطقه ای هم برای آن تعریف نشده است که بتوانیم حداقل مخاطب خاورمیانه را مدنظر قرار دهیم و سینماگران و فیلم هایی از این کشورها با رویکرد توسعه سینمای ملی ایران در آن شرکت کنند. منظور از سینمای ملی، همه فیلم هایی است که در ایران تولید می شود. متاسفانه این طور نیست و حتی در خاورمیانه هم سینمای بالیوود و هالیوود به خصوص در کشورهای عربی، بیشتر مخاطب دارند. بنابراین اکران فیلم های ما به سینه تک ها و آرت هاوس ها و فضاهای هنری این چنینی محدود شده است. البته گاهی برخی سینماهای فرهنگی در مناطق فرهنگی بعضی شهرهای منطقه مثل استانبول یا دبی، هم تعدادی از فیلم های ایرانی را نمایش می دهند که بیشتر مخاطبانش دانشجویان و علاقه مندان جدی تر سینما سینه فیل ها هستند. این که ما چقدر در همه این سال ها توانسته ایم افراد و پخش کننده ها و خریداران مهم سینمای دنیا را دعوت کنیم، مشخصا این طور نبوده است و تهیه کننده ها و پخش کننده های مهم جهانی به ایران نیامده اند. چون غالبا رویکرد ما فستیوالی بوده است و جشنواره های ما هم از دهه های 70 و 80 به جریان ضدسینمای اصلی جهان تبدیل شد. البته این جریان در دهه 90 میلادی توانست به اوج خود برسد که در 20 سال اخیر افت کرده است. این که چقدر حضورهای ما در بازارهای فیلم جهانی مهم بوده، باید به این واقعیت اشاره کنیم که فستیوال های جهانی دیگر کمتر با ارگان های دولتی ایران همکاری می کنند و باتوجه به پیشرفت اینترنت و فضای الکترونیک، آثار به صورت فایل در یک سایت، بارگذاری و برای فستیوال ها ارسال می شوند. یا احیانا زودتر از موعد نماینده ای از فستیوال به ایران می آید (مثل خانم آنکه لوکه از جشنواره برلین) و فیلم ها را می بیند یا فستیوال ها، مشاور ایرانی دارند (مثل آقای حقیقت که سال ها با جشنواره کن همکاری می کرد) و. . متاسفم این را بگویم که فعالیت های ارگان های دولتی در حوزه بین المللی بیشتر بیلان کاری بوده و معمولا این طور شده که مدیران و دست اندرکاران در این زمینه بیشتر یک رزومه کاری در طول سال ارائه دهند و ثبت کنند. طبیعتا این دوستان باید ماحصل فعالیت های خود را گزارش دهند که ما در فستیوال های مهمی حضور داشتیم و این اثرات را هم برای سینمای ایران ایجاد کردیم. چون ما همیشه با آمار بازی می کنیم و تعداد و کمیت مدنظرمان است. اما باید نتیجه مهم باشد که ما چقدر توانستیم توان مالی سینمای ایران را گسترش دهیم، چقدر تولید مشترک استاندارد داشتیم، چقدر در معرفی فیلمسازان و ارزآوری برای سینمای ایران موفق عمل کرده ایم که متاسفانه این طور نبوده است. چون ما پروتکلی در زمینه فعالیت های فرهنگی با کشورهای دنیا نداریم و این ایزوله بودن، آسیب جدی به گسترش تجارت بین المللی سینمای ایران زده است. نکته قابل اشاره دیگر این که غالب مهمان های خارجی جشنواره جهانی فجر هم با هزینه و بودجه جشنواره و برای پر کردن ویترین و آمار دعوت می شوند اما بیشتر فروشنده هستند تا خریدار و عمدتا برای فروش محصولات خود به ایران می آیند. ضمن این که در این سال ها شاهد تولیداتی به عنوان تولید مشترک سینمای ایران با برخی کشورها هستیم، در حالی که تولید مشترک تعریفی دارد و باید میزان سرمایه آورده کشورهای تولیدکننده اثر مشترک باشد و سودآوری هم در عرضه اتفاق بیفتد و نه فقط در تولید. یعنی همانطور که پارتنری از کشور دیگر داریم، به طور همزمان در بحث پخش فیلم و مخاطب هم از آن کشور استفاده کنیم. متاسفانه در این بخش هم این طور نیست. در این یک سال اخیر و به دلیل شیوع کرونا هم به شدت همه جا ازجمله بازارهای سینما تعطیل یا دچار رکود است. سینمای ما به بعد از کرونا هم فکر نکرده و نمی داند چگونه و با چه آثاری به بازار فیلم جهان ورود کند. این را هم صادقانه بگویم که بخش عمده حضورهای جهانی سینمای ما هم به خاطر تمایل کشورهای دیگر بوده است و به معنای تلاش و فعالیت ویژه ما نیست. همچنین به معنی این که فیلم های ما ویژگی خاصی دارند، نیست. طبعا در این میان همیشه یک سری رویکردهای سیاسی هم برای حضور فیلم های ایران در فستیوال های اروپایی و اسکار وجود دارد. به جز این بحث تجربه گرایی و متفاوت بودن فرهنگ رسمی ما در 4 دهه اخیر و شرقی بودن ما هم برای برخی فستیوال های غربی جالب بوده است. به مرور گسترش شبکه های تلویزیونی و سرعت انتقال اطلاعات در رسانه ها، باعث تغییر سلیقه ها هم شده است، یعنی فیلم های داستان گوی قهرمان محور همچنان مخاطب دارند، تا جایی که حتی صدای اعتراض فیلمسازان مهم و مستقل آمریکایی همچون اسکورسیزی و کاپولا هم درآمده که فیلم های متفاوتی در جریان اصلی آمریکا ساخته اند. کاش باتوجه به وضعیت موجود بازار سینمای جهان، بیشتر درباره بازاریابی جهانی سینمای ایران بحث و بررسی شود. سینمای ملی ما در این شرایط آسیب جدی دیده است. با وجود تعطیلی یک ساله اخیر، سینمای ایران فقط فیلم تولید کرده است و من متوجه این میزان اشتیاق برای تولید نمی شوم، درحالی که فضایی برای عرضه و نمایش وجود ندارد. چون ما تعریف تجاری و اقتصادی در سینمای نداریم، از ابتدا حضورهای بین المللی را هم پیش بینی نمی کنیم و نمی دانیم که می توان از زمان نوشتن فیلمنامه و تولید روی این حوزه متمرکز شد. معمولا فیلمی ساخته می شود و بعد درباره آن یک بازاریابی اتفاق می افتد و احیانا فستیوالی آن را بپسندد یا نه. به جز اینها، ما عملا پخش کننده جهانی هم نداریم. به این عناوینی که دوستان به خودشان می بندند، کاری ندارم اما در فضای حرفه ای نهایت اتفاقی که می افتد، افرادی به عنوان واسط، بین تهیه کننده و کمپانی های خارجی معرف خواهند بود. چون ما در کشورهای جهان، قدرت عملیات اجرایی و گرفتن سالن سینما و هزینه کردن تبلیغات و اعمال نفوذ در فستیوال ها را نداریم. فقط در حد معرفی فیلم است و آنها براساس قوانین و سلایق خودشان تصمیم می گیرند فیلمی از ما را انتخاب کنند یا نه. ممکن است در نهایت یک پخش کننده اروپایی فیلم را بردارد و در کشور مبدا و احتمالا کشورهای همجوار که جزو اتحادیه اروپا هستند، آن را طبق پروتکل و قدرت اجرایی خودش پخش کند و سینما بگیرد و یا با پخش کننده کشورهای مختلف درباره آن مذاکره و در فستیوال ها هم عرضه کند. به نظرم این هم نکته مهمی است و حالت همان عنوان تهیه کننده در سینمای ایران است که خیلی ها صرفا آن را با خود یدک می کشند، درحالی که آنها مدیر اجرایی هستند و ما در سینمای ایران به معنی دقیق و حرفه ای تهیه کننده نداریم. امیدوارم با مطالبی که ذکر شد ما درباره پساکرونا و گسترش ظرفیت اقتصادی و جهانی سینمای ایران بیشتر تأمل کنیم. * پخش کننده فیلم و کارشناس اقتصاد فیلم |
آخرین اخبار سرویس:بی واسطه بیست و یکم فروردین ماه و گذری بر ظرفیت های اسفرورین + فیلمانتشار فراخوان جشنواره قصه گوییمحسن نامجو: به زور دارم ادامه می دهمبازخوانی پنهان کاری یک برنده جایزه نوبل در «همسر»زن 104 ساله ای که دوبار کرونا را شکست داد! / فیلمخلاصه داستان سریال ترکی روزگارانی در چکوروا قسمت 186توقف فیلمبرداری پروژه های سینمایی در شرایط قرمزاز قهوه تلخ تا دراکولا؛ مهرانی که دیگر مدیری نیست!وضعیت حسام نواب صفوی بعد از ابتلا به کروناجشنواره شیرهای کن 2021 به صورت مجازی برگزار می شودیک میلیارد مسلمانِ مشتاق و خطّ قرمزهای غرب زدگی در سینما؛ نقدهای وحید جلیلی در کتاب «عبور از سینمای سانسور»برنامه های هفته هنر انقلاب اسلامی در یزد تشریح شدخبرگزاری که شاهزاده فلیپ را زن ملکه خواندیک میلیارد مسلمانِ مشتاق و خطّ قرمزهای غرب زدگی در سینمای پس از انقلاب؛ نقدهای وحید جلیلی در کتاب «عبور از سینمای سانسور»عکس/ ست تمام زرد فلور نظری در جزیره کیشفیلم | حسام نواب صفوی در آی سی یو بیمارستان مسیح دانشوریاخبار شبانگاهی (22) شبکه سه سیما؛ 21 فروردینفیلم/هت تریک محمدی مقابل السیلیهگل اول فولاد به العین + فیلمقسمت یازدهم سیاوش؛ قبازی با ساقی ها...تدارک ویژه شبکه یزد برای ماه مبارک رمضانجشنواره شیرهای کن 2021 به صورت مجازی برگزار می شودگل دوم فولاد به العین توسط لوسیانو + فیلمحمله داریوش کاردان به ریحانه پارسا؛ مگه صوفیا لورن آخه!لحظه وحشتناک شکل گیری یک گردباد بر فراز دریا / فیلمحمله داریوش کاردان به ریحانه پارسا؛ مگه صوفیا لورن آخه!فرزاد فرزین تیتراژ «میدان سرخ» را می خوانداستخدام طراح و گرافیست حرفه ای در یک شرکت معتبر تولیدی در تهرانحاتمی کیا برایمان وکیل گرفت/ در تمام جلسات دادگاه یا حاتمی کیا می آمد یا فرهادیفیلمبرداری پروژه های سینمایی در شهرهای قرمز متوقف شدفیلم/هت تریک محمدی مقابل السیلیه و یاران رضاییانتجلیل از برگزیدگان نخستین جشنواره ملی فیلم ساباط در یزدباشگاه نوجوانی «پیرنگ» در تهران آغاز به کار کردمرمت 53 اثر تاریخی در زنجاننجات زنی که قصد داشت خودش را زیر قطار بیاندازد / فیلمیکی از رویایی ترین هتل های جهان / فیلمروایت یکی از ربایندگان واقعی فیلم ارتفاع پست از نقش حاتمی کیا در آزاد شدن خوداخبار 21 شبکه یک سیما؛ 21 فروردینخلاصه داستان سریال ترکی گودال قسمت 312میزان رعایت محدودیت ها از سوی اصناف +فیلمفیلم/گل اول العربی به السیلیه توسط مهرداد محمدیاولین عکس از قسمت ویژه chr(034)فرندزchr(034) که متیو پری منتشر کردلزوم توقف فیلمبرداری ها در شهر های قرمزکاری را که با تتلو کردید، با وثوقی نکنید!اخبار 20:30 شبکه دو سیما؛ 21 فروردینطرز تهیه پنیر پیتزای خانگی کش دار موزارلا + فیلماخبار کوتاه 21فروردین + فیلمپیکر سیدحامد حسینی به خاک سپرده شدموانع محیطی علت کندی گازرسانی به منشاد+فیلماخبار کوتاه 21 فروردین + فیلمپیکر سیدحامد حسینی به خاک سپرده شدویدئو| آخرین وضعیت حسام نواب صفوی در بیمارستانجدایی نورا هاشمی و سیاوش اسعدی / بیوگرافی نورا هاشمی + فیلممعرفی تازه های نشر حوزه هنری یزد در صدا و سیمامینو محرز: ابتلای 90 درصدی کرونایی های تهران به ویروس انگلیسی+فیلمخبرهای امروز از استودیو خبر ایران/ 21 فروردین 1400دیدن روی ماه بدون تجهیزات در روستای هلال آباد الموت غربی + فیلمببینید| اولین ویدئو از حسام نواب صفوی در آی سی یو بیمارستان مسیح دانشوریحق بیمه و سرانه درمان هنرمندان بوشهری به هنرکارت آنها واریز می شودکاری را که با تتلو کردید، با وثوقی نکنید!مجری برنامه جایگزین «ماه عسل»، ابقا شدبهروز وثوقی، پست جنجالی اش را حذف کردتکلیف برنامه افطار شبکه سه روشن شدتوقف فیلمبرداری پروژه های سینمایی در شهرهای قرمزتداوم جنجال بر سر گاندو 2؛ دولت شاکی و رقیب مهاجماستایل شیک و ساده بازیگر ملکه گدایان + عکسخداحافظ سینما !تأثیر فرهنگ و هنر ایران در لبنان / علاقه لبنانی ها به آثار هنری فارسیاهدای 34 هنرکارت به هنرمندان چابهاریکاری را که با تتلو کردید، با وثوقی نکنید!قسمت یازدهم سیاوش؛ قبازی با ساقی ها...توقف زودهنگام «هتل ترانسیلوانیا» در ایستگاه پایانیکرونا بار دیگر زندگی را در قزوین محدود کرد + فیلمکاری را که با تتلو کردید با وثوقی نکنید!سیاوش اسعدی کیست + بیوگرافی و عکسدرباره مشیانک | دلارام دلنوازکارگاه هنری طلوعاز مختارنامه ی عطار تا رباعیات خیامچه خبر از سریال رمضانی شبکه یک؟ + عکسپنجمین جشنواره ملی مبلمان شهری فراخوان دادپیرامون عروسک یک چشم | سمیه سیدیانچگونه بازیگر شویم (366) /تسلط بازیگر روی دیالوگتوقف فیلمبرداری پروژه های سینمایی در شرایط قرمزانتشار فراخوان جشنواره قصه گویی/ افزودن بخش های پادکست و قصه گوی برترفیلمبرداری پروژه های سینمایی در شهرهای قرمز متوقف شدتروفو به روایت نامه هایش | ابراهیم جمشیدیاستخدام تراکت پخش کن در موسسه حقوقی عدالت گستر شفق در تهراناحضار، سریال رمضانی شبکه یک + عکسفراخوان جشنواره قصه گویی/ افزودن پادکست و قصه گوی برترماجرای تجاوز داماد مهدی هاشمی به ریحانه پارسا؟! توضیحات نورا هاشمی + عکساز مختارنامه عطار تا رباعیات خیاماصغر فرهادی در اسپانیا؛ با قلب ناخوداگاهم فیلم می سازمداستان های به قلم شیوا در آثار نویسنده یزدینمایشگاه هنری «مرغ سحر» افتتاح شداخبار 18:30 شبکه 5 سیما؛ 21 فروردینبرگزاری نخستین جشنواره نقاشی شنی در جزیره هرمزریحانه پارسا با درآوردن شلوار همه را وسوسه کرد!ریحانه پارسا با درآوردن شلوار همه را وسوسه کرد!توقف ساخت وساز غیرمجاز در باغشهر تاریخی مهریزادامه اکران نوروز به رمضان کشیده شد |