اختلاف مجلس و دولت در سیاست ارزی 1400 بر سر چیست؟

میدان بودجه، شاهد یک دوئل دلاری میان مجلس و دولت است.

در یک سوی میدان، رییس دولت معتقد است که تغییرات ارزی صورت گرفته توسط مجلس، تنها یک ضرب و تقسیم عددی بوده که در نهایت منجر به افزایش سهم نفت و رشد نرخ دلار در بودجه 1400 شده است.

- در سوی دیگر میدان، رییس مجلس اعلام می کند که مجلس نرخی را برای ارز بودجه تعیین نکرده است و این نرخ تنها توسط عوامل بازار تعیین می شود.

خبرگزاری میزان - روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: دوئل ارزی در بودجه 1400 در فاز جدیدی قرار گرفته است.

در تازه ترین اظهارنظر، رییس مجلس با انتقاد از سیاست های ارزی دلار ترجیحی، اعلام کرد که مجلس باید تعیین کند که یارانه های حاصل از اصلاحات به چه شکل توزیع شود.

محمد باقر قالیباف، با رد تعیین نرخ ارز از سوی مجلس عنوان کرد که نرخ ارز نتیجه مدیریت و عملکرد ما در کف بازار است.

او عنوان کرد که هزینه تمام شده کالا بسیار کمتر از قیمت آن در بازار آزاد است و در نتیجه نیاز است که سیاست های توزیع ارز رانتی تغییر کند.

پیش تر رییس جمهور، عنوان کرده بود که اصلاحات بودجه ای در حد چهار عمل اصلی بوده، که نهایتا باعث افزایش سهم نفت از بودجه نیز شده است.

روحانی این اصلاحات را تنها یک ضرب و تقسیم عادی عنوان کرد، به نحوی که از یکسو نرخ ارز بودجه افزایش یافته و از سوی دیگر سقف صادرات روزانه نفت، کاهش داده شده است.

پرده اول: تصویر اولیه ارز در لایحه برای نخستین بار محمدباقر نوبخت نرخ ارز لایحه بودجه سال 1400 را حدود 11 هزار و 500 تومان اعلام کرده بود.

این نرخ به شرطی بود که میزان فروش نفت در سال آینده روزانه به سطح 2 میلیون و 300 هزار بشکه برسد.

براساس این آمار میزان درآمد های ریالی حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی در سال آینده به رقم حدود 200 هزار میلیارد تومان می رسید که این رقم 25 درصد از کل منابع عمومی بودجه را شامل می شود.

با این نرخ ارز، دولت اعلام کرد که تخصیص دلار 4200 تومانی مانند سال جاری تداوم خواهد یافت.

یعنی هم کالا های اساسی و هم دارو ها دلار 4200 تومانی دریافت خواهند کرد.

در سال جاری هدف گذاری شده تا 5/ 8 هزار میلیارد تومان دلار 4200 تومانی تخصیص یابد و قرار بود این رویه در سال آینده نیز تداوم یابد.

پرده دوم: روتوش دلاری بودجه آنچه کمیسیون تلفیق مجلس بر آن تاکید داشت، حذف دلار 4200 و کاهش نقش نفت در بودجه بود.

در واقع مجلس، دو دغدغه مهم در بودجه داشت.

نخست اینکه سهم درآمد های نفتی و متعاقب آن صادرات نفت در بودجه بسیار بالا در نظر گرفته شده است و موضوع دوم اینکه باید شرایطی برای حذف دلار 4200 در نظر گرفته شود.

با این استدلال نرخ ارز در بودجه از سوی کمیسیون تلفیق به حدود 17 هزار و 500 تومان افزایش یافت.

از سوی دیگر، میزان صادرات درآمد های نفتی از سوی این کمیسیون به رقم 1500 میلیون بشکه نفت در روز کاهش یافت.

اما با افزایش قیمت دلار بودجه در نهایت سهم درآمد های نفتی از 200 هزار میلیارد تومان به 230 هزار میلیارد تومان افزایش یافت.

روحانی: عجب چشم بندی ای کرده اند اصلاحات صورت گرفته کمیسیون تلفیق، در روز های گذشته با واکنش روحانی روبه رو شد، تا زمین برای یک دوئل جدید میان دولت و مجلس مهیا شود.

روحانی درخصوص اقدامات صورت گرفته عنوام کرد: ماحصل فروش روزانه 2 میلیون و 300هزار بشکه نفت در لایحه دولت، معادل 199هزار میلیارد تومان بوده است، اما آقایان در مجلس، 2 میلیون و 300 هزار را به یک میلیون و 500هزار بشکه کاهش داده اند و در مقابل درآمد 199 هزار میلیارد تومانی را در کمیسیون تلفیق به 230 هزار میلیارد تومان، یعنی 31 هزار میلیارد تومان وابستگی بودجه به نفت را افزایش داده اند، عجب چشم بندی کرده اند! هرکسی که چهار عمل اصلی حساب را بداند متوجه می شود که چه شده است.

او همچنین به این نکته اشاره کرد: ما قیمت دلار در لایحه بودجه سال آینده را 11هزار و 500 تومان در نظر گرفتیم و شما آن را به 17 هزار و 500 تومان افزایش دادید، 6 هزار تومان بیشتر کردید، دم خروس همین جاست و با قسم حضرت عباس جور در نمی آید، عدد و رقم معلوم است.

قالیباف: تهمت ناروا به مجلس نزنید روز گذشته، قالیباف صحبت های جدیدی درخصوص ارز بودجه و دلار 4200 عنوان کرد، تا برای دوئل ارزی، اعلام آمادگی کند.

او ابتدا با رد تعیین نرخ ارز از سوی مجلس توضیح داد: گفته می شود که مجلس نرخ ارز تعیین کرده است؛ تهمت ناروا به مجلس نزنید؛ مجلس نرخ ارز تعیین نکرده و آن قدر نادان و ناشی نسبت به اقتصاد نیستیم که نرخ ارز تعیین کنیم.

نه مجلس و نه دولت قادر نیست نرخ ارز را تعیین کند چراکه نرخ ارز نتیجه مدیریت و عملکرد ما در کف بازار است.

بلکه ما می گوییم تفاوت نرخ تسعیر ارز با نرخ آزاد که حجم بسیار زیادی است به حدی که بیشتر از بودجه جاری است، کجا خرج می شود؟ او در بخش دیگری از صحبت های خود به بحث تخصیص ارز اشاره کرد و گفت: تا 27 مهر ماه معادل 2/ 4 میلیارد دلار پول قطعی تحقق یافته به نهاده ها داده ایم.

مرغ با احتساب همه هزینه ها کیلویی 5/ 1 دلار محاسبه می شود که با نرخ 4200 تومانی، حدود 9 هزار تومان هزینه تمام شده هر کیلو مرغ خواهد شد، حال چرا مرغ 25 هزار تومانی دست مردم می دهیم؟ مجلس تعیین می کند که یارانه باید ابتدای زنجیره یا انتهای زنجیره به مردم داده شود.

قالیباف همچنین مابه التفاوت ارزی حاصل از حذف دلار 4200 را حدود 80 هزار میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: این مبلغ باید به جیب مردم برود تا مشکلات آن ها مرتفع شود و مجلس مصمم است این کار انجام شود، البته با رویکرد توانمندسازی، توجه به سلامت، معیشت، محرومیت زدایی و تولید و اشتغال این کار باید انجام شود.

الزامات اصلاحات ارزی بودجه اگرچه دوئل میان مجلس و دولت، یک موضوع غیرعادی نیست و بر سر یک موضوع مهم صورت گرفته است، اما در این خصوص چند نکته مهم باید موردتوجه قرار گیرد: نخست اینکه اصل سیاست توزیع دلار 4200 تومانی از همان ابتدا اشتباه بوده و هدف گذاری آن نیز به اذعان مسوولان، نهاد های کارشناسی و مصرف کنندگان تحقق نیافته است، بنابراین هیچ شکی در اصلاح این سیاست وجود ندارد و تداوم آن تنها منجر به توزیع رانت خواهد شد.

نکته دوم، اقدام مجلس در حذف توزیع دلار 4200 تومانی است که یک اقدام قابل قبول است، بنابراین این سیاست نیز باید به شکل شفاف و قاطع در بودجه توضیح داده شود، که دلار 4200 جایی در بودجه 1400 نخواهد داشت.

نکته سوم اینکه حذف دلار 4200 بالطبع باعث افزایش نرخ بودجه خواهد شد و این موضوع قابل انکاری نیست، بنابراین نمی توان از یک سو داعیه حذف دلار رانتی داشت و از سوی دیگر، این افزایش نرخ ارز بودجه را انکار کرد؛ بنابراین باید تمام ابعاد اصلاح این سیاست آشکار شود و اصلاح این سیاست بدون افزایش ارز بودجه قابل جمع نیست.

نکته چهارم اینکه اگر چه قیمت دلار در بازار توسط عرضه و تقاضا تعیین می شود و لازم است که سایر سیاست ها و نرخ های ارز نیز تابعی از این نرخ باشد، اما به هر حال یک نرخ تسعیر ارزی در بودجه باید معیار قرار گرفته شود و نباید این دو را یکسان در نظر گرفت.

در بودجه های پیشین، نیز معیاری برای نرخ بودجه در نظر گرفته می شد، حال اگر قرار است که به گفته رییس مجلس، شکاف ارزی میان نرخ ها کاهش یابد، لازم است که این موضوع نیز به شکل واضح در نظر گرفته شود.

نکته آخر اینکه مجلس باید به طور شفاف بیان کند که سیاست جایگزین دلار 4200 تومانی چگونه است؟ پرداخت ها به شکل نقدی صورت می گیرد یا به شکل غیرنقدی؟ آیا تمام دهک های درآمدی از این موضوع نفع می برند یا خیر؟ نقد بر سیاست موجود دولت یک بخش داستان است که البته لازم است صورت گیرد، بخش دیگر این موضوع داشتن برنامه و راهکار جایگزین است؛ بنابراین اصلاحات صورت گرفته باید به شکل یک بسته همه جانبه باشد و روایت تنها بخشی از ماجرا دردی دوا نخواهد کرد.

بسته ای که شامل معیار ارزی در بودجه 1400، نحوه حذف سیاست دلار 4200 و برنامه های جایگزین آن باشد و در واقع نقشه راه، سیاست جدید را برای دولت تشریح کند.

بیشتر بخوانید: : انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.

کلید واژه ها: مجلس - مجلس و دولت - بودجه - روزنامه دنیای اقتصاد - رییس مجلس - ارزی - میدان - بودجه 1400 - سیاست های ارزی - نرخ ارز - رییس - دلار - دولت - دنیای اقتصاد - اعلام - بازار - سیاست - توسط - خبرگزاری - نرخ دلار - تغییرات - اصلاحات - روزنامه - عملکرد - انتقاد - افزایش - اقتصاد - مدیریت - یارانه - هزینه