بورس صدرنشین بازار شد

در میان صنایع 38 گانه بورسی نیز 22 گروه عملکردی بهتر از شاخص کل رقم زدند و تنها یک صنعت با افت مواجه شد.

آماری که نشان می دهد نگاه بلندمدت به سرمایه گذاری در این بازار، - هرچند طی ماه های اخیر، بورس تهران ابرنوسان های شدیدی را به خود دید اما بررسی ها نشان می دهد طی 10 ماه نخست سال 99، بورس با رشد 124 درصدی، همچنان صدرنشین بلامنازع بازارهای سرمایه گذاری است.

در میان صنایع 38 گانه بورسی نیز 22 گروه عملکردی بهتر از شاخص کل رقم زدند و تنها یک صنعت با افت مواجه شد.

آماری که نشان می دهد نگاه بلندمدت به سرمایه گذاری در این بازار، سود مناسبی را نیز به ارمغان می آورد.

ضمن آنکه نوسان گیری در بورس، نیاز به ریسک پذیری بالا و البته تسلط کافی به تحلیل های بنیادی و تکنیکال دارد و برای تازه واردها مخاطره آمیز است.

در میان دیگر گزینه های سرمایه گذاری، مسکن حائز رتبه دوم و دلار قعرنشین شد.

در این میان غلبه نگاه بلندمدت در معاملات سهام و همزمان با آن رفع محدودیت های معاملاتی همچون دامنه نوسان می تواند به شکل قابل توجهی از دادوستدهای هیجانی بکاهد و پاداشی در خور برای سهامداران وفادار خود به ارمغان بیاورد.

دهمین ماه از سال 99 نیز سپری شد و هر چند شاخص کل بورس تهران در این ماه افت 20 درصدی را تجربه کرد اما بررسی کارنامه این بازار از ابتدای سال تاپایان دی حکایت از رشد 124 درصدی این نماگر دارد.

به این ترتیب بازار سهام در هر ماه 4/ 8 درصد سود (نرخ بهره مرکب) از آن سهامداران خود کرده است.

از این رو همچنان بورس صدرنشین گزینه های سرمایه پذیر در کسب سود است.

اما بورس 99 درس مهمی به سهامداران خود داد.

رفتار پرنوسان این بازار در 10 ماه گذشته و برآیند مثبت این رفت و برگشت ها نشان داد بورس محل مناسبی برای د وره گرد ی نیست و انتظار برای کسب سود های نامتعارف د ر کوتاه مد ت، نه تنها برای سرمایه گذاران، بلکه برای کل صنایع مالی وابسته به سهام آثار زیانباری د ارد .

لازم است نگاه به بورس مانند سایر بازارهای سرمایه گذاری بلند مد ت باشد و نمی توان یک شبه به ثروت های فراوانی رسید .

از ابتدای امسال در ادامه روند صعودی سال 98، ورود بی وقفه نقدینگی به گردونه معاملات سهام سبب شد فقط در 92 روز کاری، شاخص کل بورس تهران با رشد 305 درصدی همراه شود.

در این بازه زمانی بیش از 95 هزار میلیارد تومان نقدینگی تازه نفس از سوی معامله گران خرد بورس تهران به گردونه معاملات سهام وارد شد.

پول هایی که در سودای کسب سودی قابل توجه در کوتاه ترین زمان ممکن بودند و در این میان وضعیت کلان اقتصادی همچون تورم سبب شد تا صاحبان نقدینگی تنها در اندیشه حفظ ارزش پول خود برآیند.

در این مدت همه عوامل مثبت همچون ورود سراسیمه پول های سرگردان، افزایش انتظارات تورمی، رشد نرخ دلار، صف سازی دامنه نوسان و سخنان حمایت گونه مقامات دولتی دست به دست هم دادند تا صعود قیمت سهام به روندی بی وقفه تبدیل شود.

تنها مرزهای تکنیکال، روانی و اعداد رند بودند که بعضا افزایش فشار فروش را در پی داشتند که آن نیز با ورود سریع متقاضیان خرید سهام خنثی می شد.

به طوری که قریب به اتفاق سهام موجود در بازار از محدوده ارزندگی خارج شده بودند، اما قصد افت نداشتند.

با سپری شدن بهار و ثبت رشد 148 درصدی در کارنامه بورس تهران، جاماندگان نیز شتابان به سمت بازار سهام روانه شدند.

آن هم در بازه ای که حباب بورس هر روز در حال بزرگ تر شدن بود و بسیاری از تحلیلگران این بازار نیز در خصوص وضعیت بازار و احتمال تخلیه این حباب قیمتی هشدار داده بودند.

بررسی ها نشان می دهد حدود 59 درصد از خالص خرید حقیقی ها (معادل 56 هزار میلیارد تومان) در این دوره صعودی، از ابتدای تیر تا 19 مردادماه رقم خورده است.

سرمایه گذارانی که بدون داشتن حتی اندکی تحلیل و سواد مالی به جمع بورس بازان پیوستند اما رنگ سبز شاخص های بورسی برای این دسته چندان ادامه نیافت.

ورق بازار برگشت با عبور دماسنج تالار شیشه ای از مرز 2 میلیون واحد در نوزدهمین روز مردادماه، ورق برگشت.

در این زمان همه عوامل منفی دست به دست هم داده بودند تا سهام با اصلاحی فرسایشی همراه شوند.

بورس بازان بارها با اخبار، شایعات، تغییر قوانین و دستورالعمل هایی که محدودیت ها را افزایش می داد، مواجه بودند.

از حرف و حدیث های پیرامون منتفی شدن عرضه باقی مانده سهام دولتی در پالایشگاه ها در قالب صندوق ETF گرفته تا دونوبته شدن معاملات بازار و تغییر قوانین سرمایه گذاری صندوق های با درآمد ثابت در سهام.

موضوعاتی که البته همگی بعد از آزمون و خطای مقام سیاست گذار با سرمایه مردم، دوباره به حالت گذشته خود بازگشتند.

هر چند اصلاح قیمت ها پس از رشد بیش از 300 درصدی میانگین بازار، طبیعی به نظر می رسید اما محدودیت دامنه نوسان این روند اصلاحی را فرسایشی کرد.

هر روز این صف های فروش بودند که سنگین می شدند و سهامدارانی که قصد نقد کردن سهام خود را داشتند نیز ناامید به انتظار روز کاری بعد می نشستند.

این وضعیت نقدشوندگی بازار را به شدت کاهش داد.

در حالی از ابتدای سال 1399 تا پایان معاملات 19 مرداد، نسبت گردش پولی (turnover ratio) سالانه 58 درصد بود که با انجماد پولی و کاهش نقدشوندگی سهام طی 62 روز کاری (19 مرداد تا 20 آبان) به 31 درصد کاهش یافت.

در صورت محدود کردن این بازه زمانی به 17 شهریور تا پایان معاملات 20 آبان ماه، گردش پولی بورس تهران کاهش بیشتری را ثبت کرده و 4/ 23 درصد نزول می کند.

دوره ای که حتی در برخی روزهای معاملاتی، ارزش دادوستد سهام به سطوح کمتر از 2 هزار میلیارد تومان نیز کاهش پیدا کرده و حتی در نمادهای کوچک بازار، به سبب عدم توانایی در پرکردن حجم مبنا، قیمت پایانی برای روزها در همان قیمت باقی مانده و به عبارتی نوسان صفر درصدی را ثبت کرده است.

به طوری که میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام که از ابتدای سال تا 19 مرداد حدود 12 هزار میلیارد تومان بود، به 8 هزار میلیارد تومان رسیده یعنی معادل 33 درصد کاهش پیدا کرده است.

در این بازه زمانی 62 روزه (روز کاری)، نماگر اصلی سهام با افت 42 درصد مواجه شد و نماگر سهام به کمترین سطح از 26 خردادماه نزول کرد.

در این بازه زمانی شاهد خروج 33 هزار و 100 میلیارد تومان نقدینگی خرد از گردونه معاملات سهام بودیم.

خروج موقت خرس ها با برخورد شاخص سهام به کف یک میلیون و 211 هزار واحدی در 20 آبان، اما شاهد چرخش روند قیمتی سهام بودیم.

این شرایط تا حدودی سهامداران را امیدوار کرد.

10 آذرماه یعنی 14 روز معاملاتی بعد، میزان رشد میانگین قیمت سهام بورسی از 20 درصد فراتر رفت تا بر اساس تعاریف مالی-رفتاری، شاهد تغییر دوره این بازار و به اصطلاح ورود بورس به فاز گاوی باشیم.

این شرایط اما دوام چندانی نداشت و تنها 8 روز دیگر شاهد ثبت ارقام مثبت در کارنامه این بازار بودیم.

شاخص 22 آذرماه به محدوده یک میلیون و 527 هزار واحد رسید.

نکته قابل توجه ورود مجدد نقدینگی حقیقی به این بازار بود؛ به طوری که آمارها حکایت از خالص خرید حدود 5 هزار میلیارد تومانی سهامداران خرد در 22 روز مورد بررسی داشت.

میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام نیز در این بازه زمانی دوباره صعودی شد و به حدود 8/ 12 هزار میلیارد تومان رسید.

بازگشت روزهای منفی شاخص سهام با رسیدن به محدوده یک میلیون و 527 هزار واحد، دوباره روی دیگر خود را به سهامداران نشان داد و مجال برای رشد بیشتر نیافت و با شکست کف پیشین خود در 20 آبان (یک میلیون و 211 هزار واحد) تا پایان دی ماه افتی معادل 23 درصد را ثبت کرد.

ناپایداری سیاست های دولتی به ویژه در خصوص قیمت گذاری دستوری فولاد، شکسته شدن پی در پی کف های حمایتی، فعال شدن حد ضرر معامله گران در بسیاری از نمادها، هراس از تداوم افت قیمت سهام و جو هیجانی ناشی از کاهش نرخ دلار (با کاهش ریسک های سیستماتیک ناشی از انتخاب بایدن) از مهم ترین دلایلی بود که سبب ورود مجدد خرس ها به بورس تهران شد.

به این ترتیب بازار سهام که از ابتدای محاسبه شاخص برای آن، تنها 5 دوره کاهشی را تجربه کرده بود، در اتفاقی نادر، در یک سال دو فاز خرسی را ثبت کرد.

بازندگان دوره گردی در بازارها یکی از موضوعاتی که در امسال سبب افزایش زیان پرتفوهای بورس اولی ها شد، تمایل به کسب سود نامتعارف یا به اصطلاح نجومی در کمترین زمان ممکن بود.

سهامدارانی که با مشاهده روند ثلث ابتدایی سال و رشد دسته جمعی قیمت ها تصور کردند می توانند با نوسان گیری و سفته بازی سودهای نامتعارفی را به خانه ببرند اما این اتفاق نیفتاد.

به طور کلی در بازارهای مالی دنیا د و الگوی متفاوت معامله گری تعریف شده است.

بر مبنای یک الگو، افراد با نگاه بلندمدت اقدام به خریداری یک دارایی کرده و درصدد کسب سودی معقول در بازه های زمانی طولانی هستند.

این گروه را سرمایه گذاران می نامند.

گروه دوم اما با هدف کسب سود حداکثری و عموما غیرمتعارف در کوتاه ترین زمان ممکن وارد گردونه معاملات می شود و تحت عنوان سفته باز شناخته می شوند.

این دسته از معامله گران در صورت حرفه ای بودن حتی می توانند بازدهی های جذابی را کسب کنند اما در مقابل ریسک بالایی را نیز قبول می کنند و در عین حال تسلط کافی نیز بر عوامل بنیاد ین تعیین کنند ه مسیر قیمت ها و روند های تکنیکال و رفتاری دارند.

مشکل آنجاست که یک تازه وارد گمان کند می تواند مانند الگویی که در ذهن دارد، با سفته بازی برنده بازار شود.

رصد معامله گران بورس تهران نشان می دهد د ر 5 ماه نخست سال 99 که با ورود پرشتاب نقد ینگی قیمت ها مسیر صعودی را طی می کردند، بسیاری از فعالان این بازار رویکرد نوسان گیری را بر گزیدند و حتی در کوتاه مدت سودهای غیرقابل باوری را نیز کسب کردند.

افزایش اعتماد به نفس این تازه واردها اما در ادامه به زیانشان تمام شد.

جایی که نوعی خود تاییدشوندگی در رفتار این گروه از سهامداران بروز پیدا کرد تا در ادامه مسیر دچار مشکل شوند.

پرسودترین سبدهای بورس 99 نگاهی به عملکرد صنایع بورسی در 10 ماه نخست امسال نشان می دهد تنها یک صنعت با افت سهام زیرمجموعه خود مواجه شده است و دیگر گروه ها همگی صعود کردند.

در این میان از 38 صنعت فعال بورسی، 22 گروه حتی عملکردی بهتر از شاخص کل ثبت کردند.

در این راستا گروه خودرو و ساخت قطعات رشدی معادل 223 درصد (از ابتدای سال تا پایان دی ماه) را تجربه کرد.

صنعت تک سهم محصولات چوبی نیز با ثبت رشد 197 درصدی، رتبه دوم را به خود اختصاص داد.

انبوه سازان، بانکی ها، سرمایه گذاری ها و بیمه ای ها نیز در رده های بعدی صنایع پربازده بورس در این بازه زمانی درخشیدند.

در این میان تنها یک گروه بود که با افت شاخص صنعت خود مواجه شد.

بر این اساس گروه محصولات کاغذی با 3 سهم چکاپا ، چکارن و چکاوه زیانی 8/ 24 درصدی به سهامداران خود تحمیل کرد.

کلید واژه ها: سرمایه گذاری - بورس - سرمایه - بازار - میان - شاخص کل - نشان - نوسان - صنایع - بورسی - ریسک پذیری - بورس تهران - شاخص - گروه - صنعت - رتبه دوم - معاملات - تهران - تحلیل - گزینه - بررسی - نیاز - ریسک - نخست - گیری - دیگر - رتبه - دلار - مسکن - چگاه