فرهنگ اصطلاحات عامیانه همدان؛ جورچینی از تاریخ مادستان

بخش عظیمی از ادبیات و فرهنگ هر جامعه را ذوق و هنر مردم کوچه و بازار با زبان ها و گویش های محلی تشکیل می دهد.

خوشبختانه از دوران مشروطه زبان مردم عادی در آثار ادبی راه یافته و بر غنای آن افزوده است.

اما امروزه از گویش اصیل همدانی در این شهر چندان اثری باقی نمانده است حتی از معدود مردم اصیل این شهر نیز کمتر کسی به گویش قدیم تکلم می کند.

عوامل متعددی این امر را رقم زده است که مهمترین عامل مهاجرت های گسترده ترکها، کردها و .

به همدان دانسته اند.

بافت جمعیتی مهاجر که بر ساکنان بومی همدان غلبه کرده، برخلاف مهاجران شهر تهران که گویش آن شهر را پذیرفته و به کار می برند، گویش این مردم را تحت تاثیر قرار داده است چنانکه امروز کمتر نشانی از کاربرد این گویش شنیده می شود.

گویش های مختلف یک زبان بر هم اثر می گذارند و یا در هم استحاله می شوند و آنها که کاربران بیشتری دارند سایرین را در خود حل می کنند.

چنانکه گویش تهرانی امروز بیشتر گویش ها را تحت الشعاع خود گرفته است و گویش وَران بسیاری از جمله همدانی به گویش تهرانی تکلم می کنند.

به رغم تمدن کهن این شهر و وجود ادیبان، دانشمندان و مورخان بزرگ، هیچ اثر مکتوبی از زبان گفتاری مردم همدان در سده های پیشین بر جای نمانده و نشانه ای از چند و چون آن نیز در دست نیست.