پیچ و خم کوهستان های یاسوج شما را به کجا می رساند؟

- رکنا: برای دیدن محرومیت در استان کهگیلویه و بویراحمد کافی است چند کیلومتر از یاسوج فاصله بگیرید.

جاده های پرپیچ و خم کوهستان را پشت سر بگذارید و خیلی هم به آدرس هایی که مسئولان می دهند اعتماد نکنید.

به گزارش سایت قطره و به نقل ازرکنا، هرچند امکان دارد اگر هم این کار را نکنید در راه های کوهستانی صعب العبوری که بخش جدایی ناپذیر این اقلیم خشن است گم شوید و سر از جایی دربیاورید که اصلاً در برنامه تان نبوده؛ مواجهه با محرومیتی نادیده.

این گزارش حاصل یک روز سرگشتگی من در کوهستان و گفت وگو با مردم در روستاهای دور و بر بخش زیلایی و مارگون است.

مردمی آرام و میهمان نواز با مشکلاتی که بخشی از زندگی روزانه آنهاست.

رفتن به مناطق محروم زیلایی از یاسوج کار سختی به نظر نمی آید تا وقتی که برای پیدا کردن اتومبیل تماس بگیرید.

به هر کجا که زنگ می زنم، با جواب منفی روبه رو می شوم و حتی اتومبیل های کرایه ای هم حاضر نیستند این مسیر را بروند.

با اینکه جاده چند سالی است آسفالت شده اما رانندگی در پیچ و خم های ترسناک کوهستان کار هر راننده ای نیست.

به سختی و در آخرین لحظات توسط یکی از ارگان ها ماشینی در اختیارمان قرار می گیرد و با تماس های مکرر چند آدرس از نقاط محروم زیلایی را از یکی از ارگان هایی که مربوط به محرومیت زدایی است پیدا می کنم و با خودم فکر می کنم حتماً آنها مناطق بکرتری از مکان هایی که من در موردشان شنیده ام معرفی می کنند.

مسأله دیگر اما این است که راننده هم اصلاً به مسیر آشنا نیست و از دست رفتن آنتن دیتای گوشی هم کار را سخت تر می کند.

4 ساعت بعد از امامزاده شاه غالب سر درمی آوریم.

روستایی محروم و کوچک در مرکز روستای کلوار از توابع بخش مارگون و در 90 کیلومتری شهر مارگون.

روستا روی دامنه کوه نشسته و رودخانه ای خروشان در پایین دست منظره ای زیبا به آن داده است.

به صحن امامزاده که می رسم، خانعلی از روی زیلو کهنه برمی خیزد و به سمتم می آید.

پیرمردی با لباس های خاکی و صورتی پر از چین و چروک که رد تیغ سرمای کوهستان را می توان روی آن دید.

می گوید متولی امامزاده است و خیلی زود حرف را به گذشته ها می کشد؛ روزگاری که جاده خاکی تنها راه ارتباطی روستا به شهر بود.

فهمیدن حرف هایش با لهجه پررنگی که دارد کار را سخت می کند اما راننده لااقل اینجا به کمک می آید: ما آب و برق داریم اما گازکشی نیست و شب های زمستان را با بخاری نفتی روزگار می گذرانیم.

خانعلی هیزم نمی سوزانید؟ می گوید: نه عمو اگر هیزم جمع کنیم، منابع طبیعی ما را اذیت می کند.

او تعریف می کند که محرومیت روستاهای این اطراف باعث شده بیشتر جوانان و ساکنان سابق روستا به شهرهای اطراف مثل لردگان و یاسوج کوچ کنند: دیگر کسی در روستا نمانده، از اینجا 4 تا 5 روستا مانده تا چهارمحال و بختیاری که چند خانوار بیشتر جمعیت ندارد، آنها هم مثل ما محروم هستند.

خانعلی موسوی نژاد که سه پشتش در این روستا زندگی کرده اند حالا حتی پسرهایش هم در روستا نمانده اند.

دو تا رفته اند یاسوج و دو تای دیگر لردگان.

روستای کوچک آنها 20 خانواری است و مردم با اندک دام و زمین های محدود گندم و جو روزگار می گذرانند.

آنهایی که رفته اند هم ساکن حاشیه های پر تعداد یاسوج شده اند و زندگیی ساخته اند که تنها به ظاهر کمی مدرن تر از روستا است.

روستاییانی که در گزارشی دیگر از آنها نوشتم و مشکلاتی که در حاشیه یاسوج با آن دست و پنجه نرم می کنند.

در روستا قدم می زنم و به خانه هایی که معلوم است بعد از سال ها خالی ماندن مخروبه شده خیره می شوم.

دیوارهای کاهگلی که توان ایستادگی در برابر برف و یخبندان روستا را ندارند روی زمین دراز کشیده اند.

بلوط زار رنگی تازه به کوه های خاکی رنگ اطراف روستا داده .

دو مرد میانسال با موتور از راه می‎ رسند؛ برادرانی که از سال 59 به لردگان مهاجرت کرده اند تا تحصیل کنند و حالا برای ملاقات تنها برادری که در روستا مانده و زیارت امامزاده، با موتور از لردگان خودشان را به روستا رسانده اند.

علی که جوانتر است و لیسانس حقوق دارد جک موتور را می زند و سرحرف را باز می کند: آقا اینجا همه فقیر هستند نه کاری دارند، نه زمینی.

نهایت 10 20 دام دارند و با همان دلخوش هستند.

برادر بزرگ تر که لیسانس جغرافیا دارد، می گوید: گاهی با خودم فکر می کنم اگر اینجا امکاناتی داشت چه آدم های بزرگی از این روستاها درمی آمد.

باور کنید این روستاها پر از استعداد است اما همه حیف می شوند و تنها گله داری می کنند.

شما اگر آنهایی را که از این مناطق به شهر رفته اند ببینی می فهمی چه پیشرفتی کرده اند.

حالا باز خدا را شکر جاده را باز کردند و این منطقه از بن بست درآمد.

زمان ما تمام این جاده ها خاکی بود.

آنطور که می گویند سالی 5 ،6 بار قبل از برف به روستا می آیند و هنوز دلبسته روستا و زندگی در آن هستند: حالا که سال هاست در شهر هستیم، بیشتر قدر این زندگی را می دانیم.

فقط حیف که امکاناتی نیست برگردیم.

زندگی در بیابان چرا آنجا رفتید؟ من نگفتم بروید آنجا.

گفتم بروید به سمت موشمی .

شما خودتان گفتید مسیر را مستقیم بروید به سمت شاه غالب لابد یادتان نیست.

نه آقا برگردید شما اصلاً راه را کامل اشتباه رفتید.

ساعت از 2 بعد از ظهر گذشته و زمان ندارم و بحث با مسئولی که به ما آدرس داده بود، فایده ای ندارد.

در راه برگشت روستاهای متفاوتی اطراف جاده می بینم که مختص همین جغرافیا است؛ خانه های خشتی و گلی که در کمرکش کوه ساخته شده اند و نقطه مشترک همه آنها نزدیکی شان به رودخانه است.

روستاهایی کم جمعیت با رنگی که در کوهستان استتار می شوند.

به سمت مارگون در روستای داربری جوکار می ایستم تا با چند جوانی که دورهم کنار خانه ای ایستاده اند حرف بزنم.

شلوارهای گشاد و خاکی به پا دارند و صورت آفتاب سوخته و تکیده شان نسبتی با سن و سال شان ندارد.

خداداد که به موتور زهوار دررفته ای تکیه داده تا کلاس 5 سواد دارد و تازه 18 سالش تمام شده.

او بعد از چند سالی که در یاسوج کارگر ساختمانی بوده به روستا برگشته است: راستش رفتم که پول دربیاورم چون از زندگی در اینجا خسته شده بودم.

چقدر از صبح تا شب می رفتم صحرا چوپانی و نان خشک می خوردم.

اینجا باید شب تا صبح در بیابان باشی.

درس خواندن هم فایده ای ندارد.

اما شهر هم برای او جای زندگی نبود: آنجا هم هر چه کار می کردیم پولش را نمی دادند یا کم می دادند.

شب مجبور بودم نگهبان ساختمان باشم و تنهایی دیوانه ام می کرد.

دیگر بریدم و گفتم من اهلش نیستم الان یک ماهی است برگشته ام روستا ببینم چه خاکی به سرم بریزم.

سبحان هم تازه 20 سالش تمام شده.

تا مقطع اول متوسطه درس خوانده و حالا روی زمین های جو پدرش کار می کند.

او هم مثل خداداد هیچ آینده ای نه در روستا و نه در شهر برای خودش متصور نیست: راستش فکر می کنم شاید سرنوشت ماهم این است که مثل پدرهایمان زندگی کنیم همین روز را شب کنیم و ازدواج و بچه.

آنها در مدارس کانکسی روستا درس خوانده اند اما به قول خودشان بی فایده.

روستای آنها هم مثل باقی روستاها برق و آب دارد اما از گازکشی خبری نیست و باید سیاه زمستان را با بخاری نفتی و آنطور که بچه ها می گویند گاهی با سوزاندن کنده های خشک بلوط که از جا کنده شده اند بگذرانند.

بعد از شنیدن این جملات تازه دلیل وجود کنده های خشک بلوط را کنار جاده نزدیک روستاها می فهمم.

دوباره دل به جاده می زنم و هرچند کیلومتر با منظره ای جدید روبه رو می شویم.

هر دو سمت جاده تا کیلومترها صحرای خشک است و خبری از هیچ جنبنده ای نیست.

راننده یکی از فرعی هایی را که مسئول محترم گفته بود بالا می رود تا به روستا برسیم.

بعد از چند کیلومتر راندن در جاده خاکی و عبور از سینه کش کوه و لابه لای دره ها به جای روستا با خانواده ای عشایر روبه رو می شویم که 6 ماه است در چادر زندگی می کنند و به قول خودشان نسل در نسل برای ییلاق به این منطقه آمده اند.

از نبود برق و امکانات اولیه می گویند.

می گویم نمی شود که برای یک چادر برق بکشند اما آنها آدرس روستایی در همین نزدیکی می دهند که برق ندارند و در فقر مطلق زندگی می کنند.

هرچه می گردیم، روستا را پیدا نمی کنیم.

نزدیکی مارگون که می رسیم راننده به زبان می آید و می گوید اگر می خواستیم برویم موشمی باید از این جاده می رفتیم اما دیگر حرص خوردن فایده ای ندارد چون مشغول نوشتن ابتدای این گزارش در ذهنم هستم.

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

محمد معصومیان حوادث اختصاصی رکنا را اینجا بخوانید:
کلید واژه ها: کوهستان - محروم - روستا - محرومیت - امامزاده - استان کهگیلویه و بویراحمد - راننده - کهگیلویه و بویراحمد - روستاهای - یاسوج - کیلومتر - اتومبیل - استان کهگیلویه - محرومیت زدایی - هایی - جاده - روستای - منابع طبیعی - مناطق محروم - اتومبیل های - مناطق - گزارش - ارگان - بخاری نفتی - کهگیلویه - بویراحمد - هیزم - تماس - مسیر - مردم