سم خطرناک سیاست گذاریتامین ارز کالاهای اساسی و دارو با نرخ دلار 4200 تومانی، خرید و فروش مشروط ارز توسط صرافی ها بابت مقاصد خدماتی، ورود طلا و ارز بدون محدودیت با ضوابط بانک مرکزی، - ایجاد معافیت مالیاتی برای ورود مسکوکات طلا، ایجاد بازار دوم ارز با هدف انتقال حواله ارزی بین صادرکنندگان و واردکنندگان و سپرده پذیری ارزی بانک مرکزی از طریق بانک های عامل مهم ترین اقدامات بسته جدید ارزی دولت است. در این یادداشت تصمیمات اخذ شده بررسی شده و به دو مساله اساسی و بلندمدت نظام ارزی کشور پرداخته می شود. شعار سال:" تا سال گذشته حدود 60 درصد واردات از طریق ارز مبادله ای و 40 درصد از طریق نرخ بازار آزاد تامین می شد. تا اینکه در فروردین سال جاری اعلام شد که کل نیازهای ارزی کشور بر مبنای نرخ 4200 تومانی تامین خواهد شد. این تصمیم ثبت سفارش های گسترده واردات را به دنبال داشت و صف گسترده ای از واردکنندگان برای دریافت ارز 4200 ایجاد کرد. دولت صادرکنندگان را مجبور کرد که ارز خود را با نرخ اعلام شده در سامانه نیما به فروش رسانند. فاصله زیاد نرخ ارز اعلام شده با بازار آزاد موجب شد صادرکنندگان تمایلی به عرضه ارز خود نداشته باشند و از طرفی دولت نیز با تنگنای ارز مواجه بود. بنابراین بر اساس بسته جدید ارزی تنها کالاهای اساسی و دارو که کمتر از 10 میلیارد دلار در سال هستند، ارز با نرخ مبادله ای می گیرند. نکته قابل ذکر آن است که قسمتی از واردات که سال گذشته از طریق ارز مبادله ای و نظام بانکی صورت می گرفت (از جمله واردات شرکت های خودروسازی، هواپیمایی و. )، اکنون از طریق بازار ثانویه و توسط نظام بانکی و صرافی ها تامین می شود، این مساله اگر چه در کوتاه مدت موجب افزایش قیمت تمام شده محصولات این شرکت ها خواهد شد، اما در بلندمدت بسیار مفید خواهد بود، چرا که ایجاد رانت ارزی برای این شرکت ها، وابستگی شدید به واردات را به دنبال داشته است. آزاد گذاشتن صرافی ها برای خرید و فروش مشروط ارز در بازار ثانویه، تصحیح اشتباه در سیاست گذاری گذشته بود. صرافی ها نقش مهمی در انتقالات ارزی کشور دارند و ایجاد ارتباطات دو سویه میان صرافی های داخل و خارج کشور کمک شایانی برای دور زدن تحریم ها داشته است. زمانی که نظام بانکی کشور با تحریم های شدید مواجه بود، بیشتر انتقالات ارزی توسط صرافی ها صورت گرفت. پیشنهاد می شود محدودیت فروش مشروط ارز توسط صرافی ها نیز برداشته شود، چرا که عملا نظام ارزی سه گانه در کشور ایجاد می شود (نرخ کالاهای اساسی و دارو، نرخ فروش مشروط و نرخ بازار آزاد) که خود تلاطم نرخ ارز در کشور را بیشتر می کند. تصمیم مهم دیگر ورود بدون محدودیت طلا و ارز و ایجاد معافیت مالیاتی برای ورود مسکوکات طلا به کشور است. با توجه به اینکه آمریکایی ها به دنبال مسدود کردن حساب ایرانیان در خارج کشور و بستن مسیرهای کمک های ارزی به کشور هستند، این تصمیم می تواند کمک مهمی برای ایرانیان خارج از کشور باشد و ورود طلا و ارز به کشور را تسهیل کند. در مورد سپرده پذیری ارزی بانک مرکزی، سوال اساسی آن است که اگر دولت با محدودیت شدید ارزی مواجه باشد، آیا این سپرده ها به صورت ارزی پرداخت خواهد شد یا معادل ریالی این ارزها به سپرده گذاران پرداخت می شود؟ با توجه به اینکه قبلا دولت در پرداخت ارزی این سپرده ها کوتاهی کرده است برای اثرگذاری این تصمیم باید بانک مرکزی با ایجاد تضمین های لازم، اعتماد عمومی را به دست آورده و همچنین نرخ سود مناسبی را هم پیش بینی کند. در کل می توان گفت که بسته ارائه شده، برخی از تصمیمات فروردین ماه دولت را اصلاح کرده و مورد استقبال فعالان اقتصادی قرار خواهد گرفت؛ اما دو مشکل اساسی نظام ارزی کشور یعنی وجود نظام چندگانه ارزی و عدم ثبات در نرخ ارز همچنان وجود خواهد داشت که باید برای آن برنامه ریزی مناسب صورت گیرد. یکسان سازی ارز یکسان سازی ارز از جمله وعده هایی بوده که چند سالی است توسط مسوولان اقتصادی دولت عنوان می شود. بانک مرکزی در سال گذشته با افزایش تدریجی نرخ رسمی ارز، به دنبال یکسان سازی نرخ ارز بود. اما به دلیل نبود پیش شرط های یکسان سازی نرخ ارز و همچنین شرایط بین المللی از جمله خروج آمریکا از برجام موفق نبوده است. اول اینکه بانک مرکزی زمان مناسبی را برای افزایش نرخ رسمی ارز انتخاب نکرد. متوسط افزایش نرخ رسمی بانک مرکزی در نیمه اول سال 1396 حدود 15. 5 تومان و در نیمه دوم سال 1396 حدود 409 تومان بود. این در حالی است که به دلایلی از جمله سال جدید میلادی، مسافرت های خارجی و. ، تقاضا برای ارز در نیمه دوم سال 1396 بیشتر از نیمه اول بوده و بانک مرکزی با افزایش نرخ رسمی تقاضا برای ارز را تشدید کرده و زمینه ایجاد سفته بازی در بازار ارز را فراهم کرد. دوم اینکه یکی از پیش شرط های اصلی یکسان سازی نرخ ارز، فقدان کسری ترازپرداخت ها و وجود ذخایر کافی ارزی در کشور است. در حالی که تصور عمومی از اقتصاد ایران آن است که به دلیل داشتن منابع نفت و گاز فراوان و صادرات نفت همواره ذخایر ارزی کشور در حال افزوده شدن است. طبق گزارش بانک مرکزی در سال های 1395 و 1396 سالانه حدود هشت میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است. این خروج سرمایه از کشور سابقه نداشته و تنها در سال 1388 و حدود 3/ 7 میلیارد دلار بوده است. تصمیم گیری بر اساس نرخ ارز حقیقی به جای نرخ اسمی ارز در اقتصاد بین الملل دو نرخ ارز اسمی و حقیقی از یکدیگر تفکیک می شوند. نرخ ارز اسمی آن است که در بازار مبادله می شود، در حالی که نرخ ارز حقیقی، تغییر و تحول قیمت ها و هزینه های نسبی را با یک پول مشترک اندازه می گیرد. این شاخص یک معیار مناسب برای اندازه گیری میزان رقابت پذیری در کشور است. برای ثابت بودن تغییرات نرخ ارز حقیقی باید نرخ ارز اسمی را به اندازه ما به التفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی تغییر داد. آنچه در اقتصاد ایران مشاهده می شود آن است که همواره شکاف بین تورم داخل و خارج از کشور قابل توجه بوده، ولی نرخ اسمی ارز برای سال های طولانی ثابت نگه داشته می شود. نتیجه این اقدام کاهش در نرخ ارز حقیقی است. اما باید توجه داشت که نرخ ارز حقیقی نمی تواند برای مدت طولانی کاهش یابد. کاهش نرخ ارز حقیقی مانند جمع شدن فنری است که هر لحظه ممکن است این فنر جهش یابد. در سال 1390 با شروع تحریم های اقتصادی و عدم دسترسی به منابع نفتی، دیگر امکان ثابت نگه داشتن نرخ اسمی ارز وجود نداشت و این فنر جهش کرد. این مساله نشان می دهد که تئوری های اقتصادی در بلندمدت خود را به سیاست گذار تحمیل می کنند. در سال های 1393 و 1394 با توافق هسته ای فشار افکار عمومی برای ثابت نگه داشتن نرخ ارز اسمی دوباره شروع می شود و این فنر دوباره جمع شده و نرخ ارز حقیقی کاهش می یابد. در دو سال گذشته به دلایلی از جمله خروج سرمایه و عدم اطمینان نسبت به شرایط بین المللی کشور، دوباره نرخ ارز جهش کرد. سیاست گذار باید توجه کند که این جهش های یکباره نرخ اسمی ارز، عدم اطمینان را در اقتصاد به وجود آورده و مانند سمی خطرناک برای سرمایه گذاری، خصوصا سرمایه گذاری خارجی در کشور است. در صورتی که سیاست گذار به جای نرخ ارز اسمی، ثبات نرخ ارز حقیقی را پیگیری کند، فعالان اقتصادی می توانند روند تغییرات نرخ اسمی را پیش بینی کرده و برای فعالیت های اقتصادی خود برنامه ریزی کنند. سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار 28 مرداد 97، کد مطلب: 3428985، www. donya-e-eqtesad. com |
آخرین اخبار سرویس:برگزاری گردهمایی سراسری مسئولین شعب مشهد و دوایر ستادی بانک ایران زمینعلت افزایش بی رویه ی قیمت خودرو چیست ؟برگزاری گردهمایی سراسری شعب استانهای مازندران، گلستان و سمنان بانک ایران زمیناستخدام ویزیتور مواد غذایی در شرکت بهپخش آرادرهاسازی آب سد ساروق تکاب به سمت دریاچه ارومیه آغاز شدصادرات گوشت مرغ ممنوع می شودجنجال تصویر یک مرغ در فضای مجازی+عکسافزایش 55درصدی صادرات از گمرک بازرگانرییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی چهارمحال و بختیاری: دستگاه های اداری از یک ناکارآمدی رنج می برند/ مقاومت اساسی برای واگذاری پروژه ها به بخش خصوصیسوخت رسانی در جنوب آذربایجان غربی بدون وقفه ادامه داردایران خودرو تحویل روزانه خودرو را آغاز کرداستخدام اپراتور سیستم،پروموتور با مزایا در اصفهانکاسبی عجیب با زندانیان بزرگعلت افزایش بی رویه قیمت خودرو چیست؟برای تأمین قطعات با مشکل مواجه هستیمگفتگو ظریف و وزیر خارجه آلماننمایشگاه بهاره 13 اسفند در اراک برپا می شود20 میلیارد ریال برای عمران بخش مرکزی ابرکوه اختصاص یافتفرماندار آستارا دهیاران را به احیای گردشگری روستاها فراخواندفرماندار آستارا دهیاران را به احیای گردشگری روستاها فراخوانددر دیدار با فرماندار مطرح شد اعتراض اصناف به برگزاری نمایشگاه های فصلی در دهدشتخدمت به مردم خوب کردستان توفیق بزرگی برای نظام بانکی است20 میلیارد ریال برای عمران بخش مرکزی ابرکوه اختصاص یافتنمایشگاه بهاره 13 اسفند در اراک برپا می شوداستاد دانشگاه: ایران در گروه 15 کشور احساسی دنیااتفاق عجیب در بازار سکه/ بازار ارز و سکه در انتظار تعیین تکلیف پالرمودلار در صرافی ها چقدر قیمت خورد؟15 اسفند؛ آخرین مهلت برخورداری از بخشش جرائم مالیاتی در البرزنخستین محموله وارداتی مرغ در راه ایران/ عرضه از هفته آیندهاستخدام یکنفر خانم در زمینه فروش کاغذ و مقوا در تهرانسوناتای 2020 یا یک کوپه چهار در؟ + عکساستخدام کارگر ساده بخش خدمات جهت یک شرکت در محدوده کرجاستخدام همکار نجار نیمه ماهر و ساده جهت کار در نجاریاستخدام فروشنده حضوری در شرکت لبنی رامکدر دیدار با فرماندار مطرح شد اعتراض اصناف دهدشت به برگزاری نمایشگاه های فصلیآیا خرید انصاری فرد اشتباه بود؟افت ارزش ارز در بازار بین بانکی/ خریداران خودرو بخوانند/ توقف شاخص در پله 157 هزار واحدیبارش های اخیر در هرات خطر خشکسالی را کاهش داده استروش محاسبه میزان عیدی پایان سال 97مدیرعامل صندوق توسعه ملی کشور: نرخ تسهیلات مناطق محروم 4 درصد کمتر از مناطق برخوردار است20 میلیارد ریال برای عمران بخش مرکزی ابرکوه اختصاص یافتنمایشگاه بهاره 13 اسفند در اراک برپا می شود70 درصد اتوبوس های شهری فرسوده هستندخرید بلیط هواپیما ویژه نوروزجمعی از کارگران فولاد زرند به وضعیت استخدامی ها در این شرکت گلایه دارندایران خودرو تحویل روزانه خودرو را آغاز کردمدیر عامل هما: برای نوروز پرواز چارتری نداریمبازار 10هزار میلیارد تومانی لوازم خانگی ایران، خواب استارزان شدن شیرینی در راه است؛ اختصاص شکر دولتی به قنادی هاافزایش پیشنهاد شاهزاده عربستان برای خرید منچستریونایتداستخدام مهندس برق (الکترونیک) در یک شرکت معتبر- شرق البرز70 درصد اتوبوس های شهری فرسوده هستندفروش ویژه خودروهای ام وی ام با شرایط اقساطیکیش پایلوت اجرای طرح های محیط زیستی کشوربررسی آسیب اجتماعی کودک کار و تاثیرآن بر امنیت اجتماعی کلان شهرهاشاخص کل فرابورس ایران به مرز 1950 واحدی رسیدجمعی از کارگران فولاد زرند به وضعیت استخدامی ها در این شرکت گلایه دارنداستاندارفارس:بانک ها مشارکت بیشتری درتوسعه استان داشته باشندصادرات آثار فاخر جشنواره مد و لباس فجر به سه کشور همسایهاستخدام حسابدار (مدرک لیسانس حسابداری) در تهرانمواد اولیه در صنعت لوازم خانگی باید با نرخ مناسب تری به دست تولید کنندگان برسدیک تیر و دو نشان اروپا در تجارت با ایرانقیمت آپارتمان های بالای 100 متر در تهران + جدولنرخ 47 ارز بین بانکی در 27 بهمن ماه 97 + جدولمدیرکل دامپزشکی کرمانشاه: بازار گوشت سفید و قرمز در کنترل ناظران باشدفرمول تحقیرکننده اینستکس حتی نفت در برابر غذا هم نیستپرداخت تسهیلات اشتغالزایی در گناباد250 میلیارد ریال برای ایجاد فرصت های اشتغال در اردبیل اختصاص یافترشد 46 درصدی حجم استخدام کسب وکارهای دیجیتالاستاندارفارس:بانک ها مشارکت بیشتری درتوسعه استان داشته باشندنوسانات قیمت لوازم خانگی در بازار/ترمز افزایش قیمت ها کشیده شدشرایط صدور مجوز فعالیت نانوایی ها در قم تسهیل شوداستاندارفارس:بانک ها مشارکت بیشتری درتوسعه استان داشته باشند250 میلیارد ریال برای ایجاد فرصت های اشتغال در اردبیل اختصاص یافتاهدای خون در سردشت 10 درصد افزایش یافتسمپاشی هوایی زمین های کشاورزی در هندیجان با پهپاد آغاز شدافزایش لحظه به لحظه قیمت در بازار خودرو/ پراید از 45 میلیون تومان عبور کردواردات 100 قلم کالا توسط مرز نشینان مجاز شدنرخ مصوب هر کیلو شیرینی تر 26 هزار تومانرشد 46 درصدی حجم استخدام کسب وکارهای دیجیتالرییس فوریت های پزشکی آذربایجان غربی: امسال بیش ترین حوادث گازگرفتی در تالارهای آذربایجان غربی بوده استشرایط صدور مجوز فعالیت نانوایی ها در قم تسهیل شودشیرهایی در خدمت اقتصاد+ فیلمآفت مالچ پاشی در خوزستان +تصاویرفروش 35 تن گوشت قرمز به صورت اینترنتی/قیمت ها به زودی شکسته خواهد شدفارس گزارش می دهد ساکنان کوی سلطانی اهواز در انتظار اقدام آبفا250 میلیارد ریال برای ایجاد فرصت های اشتغال در اردبیل اختصاص یافتیارانه سوخت به حساب 3 هزار و 222خانوار مرزنشین سلماس واریز شداهدای خون در سردشت 10 درصد افزایش یافتممنوعیت جذب نیروی سفارشی در شهرداری ها ممنوع باید بپذیریم شرایط خوبی نداریمدام زنده و ادامه آشفتگی بازار گوشت در کهگیلویه و بویراحمد60 درصد جمعیت خوی تحت پوشش فاضلاب هستندمیزان منابع به مصارف بانک های استان فارس مطلوب نیست مبلغ اندکی از سپرده ها در استان هزینه می شوندرونمایی از نخستین محصول با فناوری ویرایش ژنی60 درصد جمعیت خوی تحت پوشش فاضلاب هستنددام زنده و ادامه آشفتگی بازار گوشت در کهگیلویه و بویراحمدیارانه سوخت به حساب 3 هزار و 222خانوار مرزنشین سلماس واریز شدسمپاشی هوایی زمین های کشاورزی در هندیجان با پهپاد آغاز شدقیمت مرغ از 15 هزار تومان گذشتهشدار معاون بهزیستی در رابطه با تعطیلی مراکز نگهداری معلولان و سالمندان |