نگاهی بر جریان های اجتماعی معاصر امام باقر علیه السّلام

در خدمت حضرت باقر ـ علیه السّلام ـ نشسته بودم که شخصی وارد شد و بر آن حضرت سلام کرد و پاسخ شنید، احوال حضرت را پرسید، حضرت فرمود: - به گزارش سایت قطره و به نقل ازپایگاه اطلاع رسانی آینده روشن به نقل از خبرگزاری حوزه ، هفتم ذی الحجه سالروز شهادت پنجمین امام شیعیان، امام محمد باقر(ع) است که به همین مناسبت، مقاله ای تقدیم شما خوبان می گردد.

* جریان های اجتماعی معاصر امام باقر علیه السّلام- ویژگی های دوران امام باقر ـ علیه السّلام ـ تا شهادت پدر بزرگوارشان امام سجاد ـ علیه السّلام ـ :1.

از زمان تولد تا چهار سالگی تحت سایه جدش امام حسین ـ علیه السّلام ـ می باشد، که از اوضاع اجتماعی و وقایع سیاسی آن عصر مطلع و آگاه بودند، در این مدت واقعه جانسوز کربلا را از نزدیک دیدند، که طاغوت کوفه و شام را بخوبی شناختند ( و به نوعی پیام آور کربلا بودند که در زنده نگه داشتن این واقع فعال بودند).

2.

واقعه حره، سال 63 هـ را بخوبی و از نزدیک درک کردند، عدّه ای از بزرگان و مردم مدینه بعد از واقعه کربلا در سال 61 هـ ، هنوز یزید و دستگاه خلافت وی را نامشروع می دانستند، یزید لشکری از شام فرستاد و واقعه تلخ و دردناک مدینه را به وجود آورد که معروف به جنگ حره می باشد، عدّه ای از شیعیان کشته و.

3.

امویان در این عصر از زندگانی امام باقر ـ علیه السّلام ـ برای استمرار خلافت خود و مشروع جلوه دادن آن افکار و فرقه های انحرافی ایجاد کردند، مانند فرقه مرجئه، جبریه، مفوضه که امام باقر ـ علیه السّلام ـ با همه آنها به نوعی مخالفت و هویت خرافی و زشت آنها را بیان می فرمودند، بنظر می رسد، مهم ترین و سخت ترین دوران امام باقر ـ علیه السّلام ـ مبارزه با این افکار پلید می باشد.

4.

جابجایی قدرت در عصر اموی که موروثی بوده از جریان مهم دیگر عصر امام باقر ـ علیه السّلام ـ می باشد؛ با مبارزه با آنها به اشکال مختلف، در این جابجایی بیشترین تحرک از علویون دیده می شود، که دوران بسیار سخت علویون است، که سبّ امام علی ـ علیه السّلام ـ در این دوره رواج و شدت داشته است و برای امام باقر ـ علیه السّلام ـ بسیار تحملش سخت و جانکاه بوده است.

5.

وقوع قیامهایی بر ضد امویان در عصر امام باقر ـ علیه السّلام ـ که اوضاع اجتماعی را سخت تر و دهشتناک می کند، که این قیام ها بعد از واقعه عاشورا بوده است مانند؛ قیام توابین در سال 65 هـ .

سال 66 هـ قیام مختار، قیام مطرف بن مغیره بن شعبه در سال 77 هـ ، که نوع برخورد و مواضع عالمانه امام باقر ـ علیه السّلام ـ و نسپردن خود و شیعیان به این جریانات قابل توجه می باشد.

6.

بیان و انتشار احادیث جعلی در عصر امام باقر ـ علیه السّلام ـ توسط دستگاه خلافت اموی با نیرنگ و فریب بعضی از علمای دربار خود به نوعی جعل حدیث در این عصر، اوضاع اجتماعی امام باقر ـ علیه السّلام ـ را سخت تر می نماید.

7.

انحراف اخلاقی دستگاه خلافت یزید و جانشینان وی، و رواج مفاسد به جامعه اسلامی، اوضاع اجتماعی و برخورد امام باقر ـ علیه السّلام ـ و نگه داشتن طومار شیعیان از این انحرافات قابل توجه است.

8.

زندگی امام باقر ـ علیه السّلام ـ در این دوران تحت سایه پدر خود امام سجاد ـ علیه السّلام ـ می باشد.

که تمام وجود آن حضرت رف برگرداندن احکام و شرایع اسلامی از طریق دعا و بیان حقوق اسلامی در تمامی زمینه ها می باشد.

- بعد از شهادت امام سجاد ـ علیه السّلام ـ9.

در این مرحله، امام باقر ـ علیه السّلام ـ جای پدر بزرگوار خود را در امامت گرفت و نظام فاسد اموی را برای اسقاط آن، به صورت غیر مستقیم هدف گرفت.

در این مرحله، مقام امامت به امام باقر ـ علیه السّلام ـ می رسد با تنصیص امام سجاد ـ علیه السّلام ـ از پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ ، و هدایت جامعه اسلامی را در بعد دنیوی و معیشت و بعد اخروی و سعادت را بر عهده می گیرد.

- وضع اهل بیت ـ [2]منهال می گوید: در خدمت حضرت باقر ـ علیه السّلام ـ نشسته بودم که شخصی وارد شد و بر آن حضرت سلام کرد و پاسخ شنید، احوال حضرت را پرسید، حضرت فرمود: آیا وقت آن رسیده است که بدانید حال ما چطور است؟ ما در این امت اسلامی مانند بنی اسراییل شدیم که فرزندانشان را می کشتند و زنانشان را زنده نگه می داشتند، این امت نیز بر ما همین رفتار را دارند .

- وضع جامعه :[3]حضرت باقر ـ علیه السّلام ـ وارد مسجدالحرام گردید، دسته ای از قریش متوجه آن جناب شده و پرسیدند که این شخص کیست؟ به آنها گفته شد که این فرد امام و پیشوای اهل عراق است.

یکی از آنها گفت: خوب است که شخصی را بفرستیم تا از او سؤالی بکند.

جوانی نزد آن حضرت آمد و عرض کرد: ای عمو بزرگترین گناه کبیره کدام است؟حضرت فرمودند: میگساری و شرابخواری.

جوان برگشته و جواب را به آنها گفت، گفتند: بار دیگر بپرس.

عرض کرد: بزرگترین گناه کبیره کدام است؟ حضرت فرمود: ای برادرزاده، مگر نگفتم که میگساری و شرابخواری!زیرا شرابخوار به زنا و سرقت و قتل و شرک رو می آورد، تمام کارهای ناشایسته ای که از شرب خمر سرچشمه می گیرد بالاترین گناهان هستند همانگونه که خود درخت انگور از همه درخت ها بالاتر می رود و بلندتر می شود.

- مردم داری و همراه با جماعت بودن امام باقر ـ علیه السّلام ـ [4]از زراره روایت شده که گفت: حضرت باقر ـ علیه السّلام ـ بر جنازه مردی از قریش حاضر شد و من در خدمتش بودم و در آن جماعت، عطا، که مفتی مکه بود حضور داشت.

در این حال ناله و فریادی از زنی بلند گشت، عطا به او گفت: یا خاموش باش، یا ما باز می گردیم و آن زن خاموش نشد، پس عطا بازگشت، من به حضرت باقر عرض کردم که عطا برگشته! امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود: با ما باشید همراه جنازه برویم پس اگر ما وقتی چیزی از باطل را با حق نگران شویم و حق را به سبب آن باطل فروگذار بنماییم حق مسلم را ادا نکرده باشیم( یعنی تشییع جنازه این مرد مسلم که حق اوست به سبب فریاد یک زن فرو گذاشته نمی شود).

- احتجاجات امام باقر ـ علیه السّلام ـ با اهل کتاب [5]یکی از ویژگی های مهم عصر امام باقر ـ علیه السّلام ـ برخورد و احتجاجات ایشان با اهل کتاب می باشد که این موضع امام ـ علیه السّلام ـ چندین مطلب را برای ما روشن می نماید.

از جمله: حقانیت اسلام، عصمت و علم لدنی امام ـ علیه السّلام ـ ، مبارزه با افکار خرافی آن عصر و.

در این بخش بصورت فهرست و کوتاه عناوین چندی را می آوریم و برای مطالعه به کتب دیگر ارجاع می دهیم.

1.

احتجاج آن حضرت با محمد بن منکدر از زاهدان و عابدان بلندآوازه عصر خویش.

2.

احتجاج آن حضرت با نافع بن ازرق یکی از سران خوارج.

3.

احتجاج آن حضرت با عبدالله بن نافع بن ازرق یکی دیگر از خوارج.

4.

احتجاج آن حضرت با قتاده بن دعامه بصری.

5.

احتجاج آن حضرت با عبدالله بن معمر لییی درباره متعه.

حرکت اصلاحی امام باقر ـ علیه السّلام ـ برای جامعه اسلامی که آفات زیادی هجوم آورده بودند.

[6]1.

اصلاح فکری و اعتقادی.

رد افکار و عقائد انحرافی و مذاهب منحرفه، مانند مخالفت با مرجئه که فرمودند: اللهم العن المرجئه فانهم أعداؤنا فی الدنیا والآخره2.

مناظره با مذاهب و رموز منحرفه.

مثلاً: مناظره و مجاب کردن علماء نصاری3.

پست شمردن فقهای درباری (علمایی که در دستگاه خلافت به نفع امویان بودند)
کلید واژه ها: امام - اجتماعی - شیعیان - پایگاه اطلاع رسانی - کربلا - خبرگزاری حوزه - مبارزه - سالروز شهادت - اطلاع رسانی - مدینه - شهادت - امام حسین - فرقه - یزید - خبرگزاری - عاشورا - دردناک - مقاله - سالگی - رسانی - معروف - اطلاع - سیاسی - گزارش - آینده - پیام - هویت - زنده - سلام - تولد